Đảm bảo công tác thi hành pháp luật kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội

Đảm bảo nguyên tắc "không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế, hành chính và ngược lại"

Báo cáo Công tác của Viện trưởng Viện KSND tối cao năm 2025, Viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, toàn ngành đã thực hiện 3 nhiệm vụ đột phá và 7 nhiệm vụ trọng tâm lớn, với phương châm hành động “Đoàn kết, trách nhiệm Kỷ cương, liêm chính - Bản lĩnh, hiệu quả”. Đồng thời, Viện KSND tối cao đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, nhất là người đứng đầu các cấp kiểm sát, đổi mới mạnh mẽ, toàn diện về tổ chức, hoàn thiện thể chế, thúc đẩy chuyển đổi số, đề xuất nhiệm vụ mới.

Kết quả, toàn ngành đã hoàn thành và vượt nhiều chỉ tiêu Quốc hội giao. Công tác công tố và kiểm sát trong lĩnh vực hình sự, Viện KSND tối cao đã chỉ đạo toàn ngành tiếp tục tăng cường trách nhiệm công tố, bảo đảm chủ động, gắn công tố với hoạt động điều tra ngay từ khi tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, theo phương châm 4S: "Sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn”; bảo đảm nguyên tắc “không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế, hành chính và ngược lại”, kiên quyết chống oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm.

Cụ thể, toàn ngành đã công tố và kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết 134.427 nguồn tin về tội phạm (đạt 100%). CQĐT đã kết thúc điều tra, đề nghị truy tố 79.801 vụ/174.017 bị can. Viện KS đã thụ lý 78.790 vụ/161.004 bị can, tỷ lệ giải quyết đạt 99,5% số vụ (tăng 6,6%), truy tố đúng thời hạn đạt 100%, truy tố đúng tội danh đạt 99,9% (vượt 4,9% chỉ tiêu Quốc hội giao)…

Năm 2025, không có trường hợp nào Tòa án tuyên không phạm tội; giải quyết 799 hồ sơ yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự (tăng 20%). CQĐT Viện KSND tối cao giải quyết nguồn tin về tội phạm đạt 91,8% (vượt 1,8%); thụ lý điều tra 107 vụ/269 bị can (tăng 1,9% số vụ và 31,9% bị can); tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm đạt 90,7% (vượt 20,7%), các tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt 96% (vượt 6%); tỷ lệ thu hồi tài sản trong án tham nhũng đạt 85,9% (vượt 25,9%). Tổng hợp các dạng vi phạm trong hoạt động của các cơ quan tư pháp để kiến nghị phòng ngừa chung.

Viện KSND tối cao đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, TAND tối cao trong điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương theo dõi, chỉ đạo; áp dụng các biện pháp bảo đảm, thu hồi 45.531 tỷ đồng, trong đó, gần 4.000 tỷ đồng theo Nghị quyết 164/2024/QH15 về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản.

Công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp, ngành Kiểm sát đã đổi mới phương thức kiểm sát, tăng cường kiểm sát theo chuyên đề nghiệp vụ, đồng thời, chú trọng kiến nghị phòng ngừa vi phạm, tội phạm. Kết quả, các chỉ tiêu quan trọng cơ bản đều đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Trong đó, kiểm sát tạm giữ 76.067 người, tạm giam 180.793 người (tăng 5,2%), tiến hành 9.233 cuộc kiểm sát trực tiếp, 241 cuộc kiểm sát đột xuất; kiểm sát 78.210 hồ sơ xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù; ban hành 3.380 kháng nghị; thẩm tra 23.033 hồ sơ đặc xá.

Đã kiểm sát giải quyết 13.469 vụ án hành chính (tăng 3,9%); kiểm sát thi hành án dân sự, hành chính 1.064.415 việc; giải quyết 12,822 đơn thuộc thẩm quyền, đạt 84,2%, trong đó đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt 76,2%, vượt 16,2% chỉ tiêu Quốc hội giao.

Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội

Trình bày báo cáo về kết quả công tác của các tòa án trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Quảng cho biết, với phương châm công tác “Đoàn kết, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính, đổi mới, vượt khó, hiệu quả”, các Tòa án tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, đổi mới, sáng tạo trong tư duy, suy nghĩ và cách làm, đã đề ra nhiều giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo các khâu, lĩnh vực công tác góp phần hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Hàng năm, Chánh án TAND tối cao luôn chủ động ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác Tòa án, trước hết là thực hiện nghiêm các Chỉ thị, Nghị quyết của Trung ương Đảng, của Quốc hội. Chỉ đạo Tòa án các cấp tăng cường phối hợp chặt chẽ trong nội bộ và ngoài ngành để triển khai đồng bộ các giải pháp sát hợp với yêu cầu công tác chuyên môn với phương châm “việc càng khó càng phải tăng cường phối hợp”.

Phát huy mạnh mẽ vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu ở tất cả các cấp Tòa án trong đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành nhằm tạo sự chuyển biến tích cực trên các mặt công tác; tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ, coi trọng công tác cán bộ, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị đẩy nhanh tiến độ, chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án, vụ việc đảm bảo thực hiện nghiêm các chỉ tiêu, nhiệm vụ Quốc hội giao. Chỉ đạo đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh những hạn chế, thiếu sót trong công tác chuyên môn. Xử lý nghiêm cá nhân vi phạm pháp luật, đạo đức nghề nghiệp, nhất là hành vi lợi dụng công vụ để tham nhũng, tiêu cực.

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, các Tòa án đã thụ lý 2.751.104 vụ việc, đã giải quyết được 2.686.104 vụ việc, đạt tỷ lệ 97,64% (so với nhiệm kỳ trước, thụ lý tăng 317.473 vụ việc, đã giải quyết tăng 310.121 vụ việc). Chỉ tính riêng năm 2025, các Tòa án đã thụ lý 683.341 vụ việc, đã giải quyết, xét xử được 618.341 vụ việc, đạt tỷ lệ 90,49%, cao hơn năm trước 0,77% (so với năm 2024, số vụ việc thụ lý tăng 30.259 vụ việc, đã giải quyết, xét xử tăng 32.409 vụ việc). Tỷ lệ giải quyết các loại vụ việc năm sau đạt cao hơn năm trước và đều vượt chỉ tiêu theo Nghị quyết của Quốc hội. Chất lượng giải quyết, xét xử tiếp tục được bảo đảm và có nhiều tiến bộ. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan hàng năm đều thấp hơn chỉ tiêu mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra.

Riêng về các vụ án hình sự, các Tòa án đã thụ lý 461.603 vụ với 872.582 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 460.299 vụ với 867.550 bị cáo; đạt tỷ lệ 99,72% về số vụ và 99,42% về số bị cáo; vượt 11,72% so với chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Chỉ tính riêng năm 2025, các Tòa án đã thụ lý 95.234 vụ với 192.109 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 93.930 vụ với 187.077 bị cáo, cao hơn năm trước 0,45% về số vụ và 0,56% về số bị cáo, vượt 10,63% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội giao. Việc xét xử bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; chưa phát hiện trường hợp kết án oan người vô tội.

Đã xử lý nghiêm nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo như vụ án Nhật Cường, Tân Hiệp Phát, Việt Á, Tân Hoàng Minh… được dư luận đánh giá cao, tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Chất lượng tranh tụng tại phiên tòa được bảo đảm theo hướng thực chất, hiệu quả. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội. Công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế được chú trọng, đạt hiệu quả. Việc ra quyết định thi hành án hình sự đảm bảo đúng thời hạn theo quy định của pháp luật, đạt tỷ lệ 99,95%.