Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện gồm nhiều loại hình báo chí, có cơ chế đặc thù về tài chính

Thứ Tư, 10/12/2025, 13:27

Sáng 10/12, với 437/440 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật báo chí (sửa đổi). Luật gồm 4 chương, 51 điều, hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.

Đại biểu băn khoăn đặc thù cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nói gì?

Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù về tài chính phù hợp mức độ tự chủ

Theo luật vừa thông qua, Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù về tài chính đối với từng cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện phù hợp với mức độ tự chủ. Đối với cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí (khoản 5 Điều 15 dự thảo luật).

Cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện gồm nhiều loại hình báo chí, có cơ chế đặc thù về tài chính -0 — Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành nội dung biểu quyết.

Trước đó, theo Báo cáo giải trình, tiếp thu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), có ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung một điều khoản riêng trong luật quy định cụ thể về cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện hoặc cơ quan báo chí đặc thù, cho phép các cơ quan này giữ tư cách pháp nhân độc lập, không bị sáp nhập cơ học. UBTVQH đã tiếp thu, chỉnh sửa khoản 5 Điều 15 dự thảo luật như ở trên, đồng thời khoản 3 Điều 15 dự thảo luật quy định: Cơ quan báo chí có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản theo quy định của pháp luật đã bảo đảm pháp lý cho hoạt động nghiệp vụ và quản lý tài chính của cơ quan báo chí.

Có ý kiến đề nghị làm rõ cơ chế đặc thù đối với cơ quan truyền thông chủ lực, đồng thời, giao Chính phủ quy định cụ thể tiêu chí xác định cơ quan chủ lực (như phạm vi, mức độ phủ sóng, năng lực đội ngũ phóng viên, biên tập viên, khả năng định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội); đề nghị tăng cường cơ chế tài chính đặc thù cho các cơ quan báo chí chủ lực, đa phương tiện (như VTV, VOV,...).

UBTVQH cho biết, dự thảo luật giao Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù về tài chính đối với từng cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện và các cơ quan này được xác định tại Chiến lược do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Về cơ chế đặc thù về tài chính, hiện nay, Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng Nghị định cơ chế tài chính của VTV, trong đó quy định về: đầu tư ra ngoài (góp vốn); được thành lập doanh nghiệp; được vận dụng cơ chế tài chính như doanh nghiệp nhà nước 100% vốn nhà nước; quản lý tài sản đối với đơn vị sự nghiệp trực thuộc; được Nhà nước bổ sung vốn; dùng Quỹ phát triển sự nghiệp để đầu tư; bảo toàn vốn, thực hiện quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu vốn; vốn từ hoạt động của Đài đầu tư, góp vốn, lợi nhuận được để lại để trả lương; hạch toán như doanh nghiệp, kinh doanh dịch vụ; cơ chế tiền lương như doanh nghiệp nhà nước 100% vốn điều lệ. Các quy định này nhằm bảo đảm cơ chế tài chính linh hoạt, tự chủ nhưng vẫn đảm bảo quản lý vốn nhà nước và hiệu quả hoạt động của cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện.

Nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng, hỗ trợ cước, chi phí để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị

Cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị cần làm rõ cơ chế đầu tư công của Nhà nước đối với cơ quan báo chí, đặc biệt là báo chí cách mạng thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền chủ trương, chính sách lớn. Đồng thời, xác định rõ tỷ trọng giữa phần được Nhà nước bảo đảm kinh phí và phần tự chủ của cơ quan báo chí; tránh tình trạng các tòa soạn phải hoàn toàn tự lo kinh phí, tự vận hành, dẫn đến nguy cơ thương mại hóa, ảnh hưởng đến chất lượng, định hướng và vai trò của báo chí.

UBTVQH cho rằng, Điều 9 dự thảo luật đã quy định các chính sách đầu tư công để phát triển báo chí. Trong đó, về đầu tư cho báo chí, khoản 2 Điều 9 dự thảo luật quy định Nhà nước đầu tư có trọng tâm, trọng điểm trong các lĩnh vực: Đào tạo, bồi dưỡng nhân lực về chuyên môn, nghiệp vụ, phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số báo chí và quản lý hoạt động báo chí, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ hiện đại cho các cơ quan báo chí; nền tảng số báo chí quốc gia; hạ tầng dữ liệu báo chí số; công cụ số để thực hiện giám sát hoạt động báo chí trên không gian mạng.

Về hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích, khoản 3 Điều 9 dự thảo luật quy định chính sách Nhà nước về giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ cước vận chuyển, chi phí đăng tải, truyền dẫn, phát sóng để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng, văn hóa, thông tin tuyên truyền về tình trạng khẩn cấp, thông tin đối ngoại, truyền thông chính sách, phục vụ thiếu niên, nhi đồng, người khiếm thính, khiếm thị, đồng bào vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo và các nhiệm vụ trọng yếu khác.

Về mức độ tự chủ của cơ quan báo chí sẽ được thực hiện theo quy định về đơn vị sự nghiệp công lập tại Nghị định số 60 ngày 21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 111 ngày 22/5/2025).

Sẽ tích hợp Thẻ nhà báo vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia

Có đại biểu đề nghị không quy định thời hạn 5 năm đối với thẻ nhà báo, đồng thời cần số hóa thẻ nhà báo, tích hợp vào hệ thống dữ liệu quốc gia để quản lý minh bạch, hiện đại. UBTVQH cho rằng, việc quy định thời hạn 5 năm đối với Thẻ nhà báo nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước về báo chí, giúp tổng hợp, rà soát và thực hiện cấp, đổi, cấp lại cho những đối tượng đủ tiêu chuẩn. Hiện nay, việc xét cấp, đổi Thẻ nhà báo cũng đã được thực hiện trên hệ thống điện tử. Thời gian tới, cơ quan quản lý nhà nước sẽ tích hợp dữ liệu Thẻ nhà báo vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia để đảm bảo quản lý đồng bộ...

Quỳnh Vinh