Chuyển đổi số báo chí nửa vời sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy

Thông tin trên được diễn giả GS.TS Nguyễn Đức An từ Đại học Bournemouth (Vương quốc Anh) nêu ra tại buổi tọa đàm với chủ đề “Chuyển đổi số báo chí - Chuyển đổi cái gì và từ đâu?” do Liên chi hội các cơ quan báo chí Trung ương tại TP Hồ Chí Minh tổ chức chiều 23/8.

Tại buổi tọa đàm, GS.TS Nguyễn Đức An, Giám đốc Trung tâm Truyền thông thuộc Đại học Bournemouth (Vương quốc Anh) cho rằng, các loại hình báo giấy truyền thống (báo in, tạp chí, nguyệt san) đang chịu sự cạnh tranh rất khốc liệt của báo điện tử cũng như các loại hình số, như mạng xã hội Facebook, Tiktok, Youtube, Zalo...

“Nhìn chuyển đổi số báo chí như cơ hội hay là mối nguy? Tôi quan sát môi trường báo chí quốc tế với ngập tràn tin tức trong không gian số. Các công cụ làm báo càng lúc càng dồi dào, đa dạng để giải quyết những hạn chế của báo chí truyền thống”, GS.TS Nguyễn Đức An chia sẻ.

Từ thực tế đó, chuyên gia đến từ Đại học Bournemouth cho rằng, báo chí truyền thống cần thay đổi cách nhìn về chính mình. Cụ thể, không còn là một tờ báo hay nhà đài mà là tổ hợp/công ty tin tức đa phương tiện, đa nền tảng, đa thiết bị. Bên cạnh đó, đa dạng hóa thị trường (theo loại hình, nền tảng/thiết bị, địa lý, đặc điểm nhân chủng); Đa dạng hóa nguồn thu và xây dựng tòa soạn hội tụ thực thụ để dứt bỏ giằng co cũ/mới.

Ví von cho nhu cầu cấp bách để chuyển đổi số báo chí, GS.TS Nguyễn Đức An chia sẻ: “Chúng ta phải bám theo dấu chân công chúng qua dữ liệu. Nghĩa là đặt ra câu hỏi: Người dùng, không phải nhà báo, kiểm soát đọc/nghe/xem cái gì, ở đâu, khi nào? Bởi vì, mọi sản phẩm phải dựa trên sự thấu hiểu người sử dụng trên từng nền tảng và thiết bị”.

Việc tận dụng AI (viết tắt của Artifical Intelligence - Trí thông minh nhân tạo là công nghệ mô phỏng các quá trình suy nghĩ và học tập của con người cho máy móc, đặc biệt là các hệ thống máy tính) và các công nghệ khác nhau để “cụ thể hóa” nội dung đã được nhiều tờ báo và tổ hợp tin tức, báo chí đa phương tiện trên thế giới sử dụng từ lâu như một công cụ phổ biến để chuyển đổi số.

Kêu gọi chuyển đổi số báo chí nhưng chuyên gia từ Đại học Bournemouth cũng cảnh báo: Nguy cơ lớn nhất vẫn là chuyển đổi số nửa vời sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy. Do đó, cần sự thống nhất từ chủ trương, chính sách đến định hướng về lâu dài, có tầm nhìn dài hơi cho quá trình chuyển đổi số báo chí ở Việt Nam.

Theo GS.TS Nguyễn Đức An, hiện nay có thực tế là giới trẻ không đọc báo như người đọc truyền thống, các bạn trẻ lên mạng tự chia sẻ những tin tức quan tâm qua game, qua các clip…, học vừa chạy vừa nghe, hay xem tin tức, thông tin, hình ảnh… Nói chung cách xem, nghe, đọc khác hoàn toàn cách đọc báo trước đây. Vì thế, báo chí cần lưu ý và chuyển đổi theo đối tượng độc giả này – đây là đối tượng độc giả chính trong tương lai.

Tại buổi tọa đàm, đại diện nhà báo, phóng viên của các cơ quan báo chí, truyền hình trung ương và TP Hồ Chí Minh cũng đã đặt ra nhiều câu hỏi đối với diễn giả GS.TS Nguyễn Đức An. Bên cạnh đó, nhiều góp ý, hiến kế cũng đã được Ban Tổ chức tọa đàm ghi nhận, tập hợp và chuyển đến Hội Nhà báo TP Hồ Chí Minh và Liên chi hội các cơ quan báo chí Trung ương tại TP Hồ Chí Minh để học tập, chia sẻ kinh nghiệm cho các hội viên.