Cần 134,7 tỷ USD đầu tư cho các dự án nguồn điện theo quy hoạch điện VIII

Theo Tờ trình, nội dung phân kỳ vốn đầu tư cho phát triển nguồn điện giai đoạn 2021-2025 là 57,1 tỷ USD, trong đó nguồn điện 48,1 tỷ USD, lưới truyền tải 9,0 tỷ USD; vốn đầu tư giai đoạn 2026-2030 cần khoảng 77,6 tỷ USD, trong đó nguồn điện 71,7 tỷ USD, lưới truyền tải 5,9 tỷ USD.

Như vậy, tổng nguồn vốn đầu tư cho nguồn điện đến năm 2030 là 134,7 tỷ USD.

Tờ trình nêu rõ: “Toàn bộ vốn đầu tư cho các dự án đầu tư ngành điện sử dụng các nguồn vốn khác ngoài vốn đầu tư công”.

Để thực hiện, Bộ Công Thương cũng đề nghị Chính phủ giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành để triển khai có hiệu quả Quy hoạch điện VIII; đề nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng cơ chế tài chính, huy động vốn cho đầu tư phát triển ngành điện theo quy hoạch đã được duyệt, nhằm đáp ứng kịp thời, đầy đủ nhu cầu điện của toàn xã hội.

Theo đó, nhiệm vụ của Bộ Công Thương là chủ trì phối hợp với các bộ, ngành tổ chức thực hiện kế hoạch hiệu quả, tuân thủ theo đúng quy định của Luật Quy hoạch và pháp luật có liên quan, đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế, xã hội. Xây dựng và trình Chính phủ ban hành các chính sách về mua bán điện trực tiếp. Đồng thời, Bộ Công Thương chủ trì, tiếp tục làm việc với các chủ đầu tư, các nhà máy điện than đang trong quá trình triển khai đầu tư, rà soát kỹ các quy định của pháp luật, các cam kết, thỏa thuận giữa các bên để xử lý dứt điểm các dự án.

Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương đề nghị Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì xây dựng cơ chế đấu thầu công khai, minh bạch để lựa chọn các chủ đầu tư thực hiện các dự án điện, hướng dẫn các địa phương thực hiện.

Đồng thời xây dựng cơ chế chính sách để thu hút đầu tư nước ngoài, vốn ODA và các vốn đầu tư tư nhân cho phát triển ngành điện đồng bộ, cân đối, bền vững.

Đối với Bộ Tài chính, Bộ Công Thương đề nghị Chính phủ giao chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng cơ chế tài chính và cơ chế huy động vốn cho đầu tư phát triển ngành điện theo kịp quy hoạch và kế hoạch thực hiện quy hoạch điện được duyệt nhằm đáp ứng đồng bộ và đầy đủ nhu cầu điện của toàn xã hội.

Tại Tờ trình, Bộ Công Thương cũng đề nghị Chính phủ giao nhiệm vụ cho Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tạo điều kiện cho các khách hàng, doanh nghiệp đầu tư các dự án điện thuộc Quy hoạch điện VIII, Kế hoạch thực hiện quy hoạch điện VIII tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng một cách thuận lợi theo quy định của pháp luật.

Tờ trình này Bộ Công Thương cũng nêu nhiều khó khăn trong việc thực hiện Quy hoạch điện VIII. Cụ thể, theo thống kê, hiện có 23 dự án/phần dự án có quy mô công suất 2.360,42 MW các dự án điện mặt trời đã được phê duyệt, đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và giao chủ đầu tư. Tuy nhiên theo tính toán cơ cấu nguồn điện của Đề án Quy hoạch điện VIII, tổng công suất các dự án có khả năng đưa quy hoạch vào chỉ là 1.500 MW.

Ngoài ra, hiện Đề án đã tính toán đến cấp độ dự án với khoảng 1.019 công trình nguồn và lưới điện quan trọng, ưu tiên đầu tư của ngành điện (67 công trình nguồn và 952 công trình lưới truyền tải), đã phân kỳ đầu tư tới năm 2025 và giai đoạn 2026-2030. Tuy nhiên, các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, điện rác, thủy điện nhỏ lại không phân cấp đến mức độ dự án. Chưa kể nhiều dự án năng lượng tái tạo (theo báo cáo của các địa phương là trên 2.000 dự án) chưa xác định được vị trí nên chưa biết phương án đấu nối vào lưới điện.