Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải trình lý do thiếu giáo viên

Chiều 27/10, giải trình trước Quốc hội về vấn đề giáo viên nghỉ việc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, vừa qua, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng, Chính phủ đã duyệt và giao cho ngành giáo dục 65.000 chỉ tiêu; các Sở Nội vụ của các tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục cùng các đơn vị đã bắt đầu công việc tuyển dụng giáo viên

Các lý do dẫn đến thiếu giáo viên

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, việc thiếu giáo viên và giáo viên nghỉ việc là hai vấn đề khác nhau nhưng có mối liên hệ mật thiết với nhau.

Về việc thiếu giáo viên, ngành giáo dục phối hợp với ngành nội vụ đã tính toán và xác định số lượng giáo viên thiếu từ nay tới 2026 cần phải bù đắp, bổ sung lên đến 107.000 giáo viên và có thể còn biến động trước tình hình giáo viên nghỉ việc. Một trong ba yếu tố rất quan trọng để nâng cao chất lượng là: giáo viên, cơ sở vật chất và chương trình, phương pháp. Xét về nguyên nhân của tình trạng thiếu giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, vốn do từ nhiều năm về trước đã không đủ, do số lượng bỏ việc, giảm biên chế, nhiều năm không tuyển, số tuyển nhỏ hơn số nghỉ hưu do thừa, thiếu cục bộ, khó điều tiết; thiếu do tăng dân số tự nhiên; do tăng dân số tự nhiên; do vấn đề dịch bệnh tác động đến các trường mầm non phải đóng cửa, đặc biệt là nhóm trẻ tư thục; do nhu cầu thực hiện phổ cập mầm non bậc 5 tuổi…

“Có thể nói, muốn nâng cao chất lượng thì không thể duy trì số lượng học sinh quá lớn/lớp. Nếu với số lượng lớp học mà 60-65 học sinh/lớp học hay thậm chí hơn thế thì sẽ rất khó có thể nâng cao chất lượng dạy và học” – Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết và nói rằng, thiếu giáo viên còn do nhiều nguyên nhân như một thời gian dài không tuyển và không tuyển được, nhiều nơi để thuận tiện thì dồn vài ba năm mới tuyển.

Mặt khác, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, thiếu giáo viên do cần phải triển khai một số môn học mới trong chương trình giáo dục phổ thông nhằm nâng cao năng lực của người học và phát triển các phẩm chất, kỹ năng cho người học. Chẳng hạn môn tin học, ngoại ngữ thì yêu cầu bắt buộc từ năm 2022 học sinh từ lớp 3 trở lên đã học hai môn tin học và ngoại ngữ và học sinh bậc trung học thì bắt đầu học môn về nghệ thuật và mỹ thuật. Theo thống kê, chỉ riêng giáo viên cho các môn học mới này tính cho đến năm học 2025 - 2026 thì còn thiếu 26.228 giáo viên để bảo đảm cho các môn học mới này.

 Kiến nghị tăng lương cho giáo viên

Về mặt giải pháp, Bộ trưởng cho biết, vừa qua, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng, Chính phủ đã duyệt và giao cho ngành giáo dục 65.000 chỉ tiêu và xét tuyển dần trong từ nay đến năm 2026; riêng năm 2022 thì được duyệt với 27.850 chỉ tiêu; các Sở Nội vụ của các tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục và các đơn vị cũng đã bắt đầu công việc tuyển dụng giáo viên.

Bộ trưởng cũng lưu ý, ngoài chỉ tiêu mới thì các tỉnh, thành tuy thiếu chỉ tiêu nhưng vẫn đang tồn đọng trên 10.000 chỉ tiêu các năm cũ chưa tuyển được. Bộ trưởng cũng đề nghị, một trong các chính sách rất quan trọng là việc tăng lương cho giáo viên thì đã được Chính phủ tính toán và cũng sẽ là một giải pháp rất quan trọng giải quyết đời sống và tâm lý cho giáo viên yên tâm công tác.

Bên cạnh đó, đặc biệt thiếu nhiều nhất và bỏ việc nhiều nhất là giáo viên mầm non. Số nghỉ việc ở giáo viên mầm non chiếm tới trên 40%, do đó đề nghị Quốc hội xem xét việc điều chỉnh phụ cấp ưu đãi cho giáo viên bậc mầm non. "Hiện đang tính là 35%, đề nghị nếu tốt nhất thì tăng phụ cấp ưu đãi cho nhóm giáo viên mầm non được tương tự như mức phụ cấp ưu đãi so với y tế cấp cơ sở; còn nếu không thì tối thiểu tăng từ 35% đến 70%, ngang với mức ưu đãi cũ của y tế cấp cơ sở. Về phía ngành giáo dục đào tạo hết sức mong muốn được nâng phụ cấp ưu đãi, đặc biệt là cho đối tượng giáo viên bậc mầm non", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, hiện nay còn một chính sách cũng rất quan trọng để có thể giảm được tỷ lệ thiếu giáo viên là cân nhắc việc giảm biên chế 10%. Các địa phương cũng đề nghị cần giám sát, thanh tra, kiểm tra việc tuyển dụng giáo viên để bảo đảm được công bằng, công khai, minh bạch, tránh phát sinh tiêu cực.