50 năm quan hệ Việt Nam – Đức: Thời điểm chín muồi cho những đột phá mới

Sáng 17/12, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, tọa đàm “50 năm quan hệ Việt Nam – Đức: Dấu ấn và triển vọng” đã được tổ chức với sự tham dự của đông đảo đại biểu đến từ các cơ quan ngoại giao, bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, viện nghiên cứu của hai nước.

Trân trọng quá khứ, tôn trọng khác biệt – nền tảng của tin cậy

Chia sẻ về chặng đường phát triển trong 50 năm qua của quan hệ Việt Nam – Đức, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh, tình cảm bền chặt giữa nhân dân hai nước, cùng với quyết tâm chính trị nhất quán của các thế hệ lãnh đạo, các cơ quan lập pháp, hành pháp và các chính đảng, đã giúp Việt Nam và Đức vượt qua một chặng đường dài với nhiều thử thách và biến động, từng bước xây dựng mối quan hệ hợp tác ngày càng sâu sắc, thực chất và hiệu quả, để lại dấu ấn rõ nét trên hầu hết các lĩnh vực hợp tác, ở cả cấp trung ương và địa phương.

Về kinh tế, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cho biết, Đức hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại châu Âu. Nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Đức trong các lĩnh vực công nghiệp, công nghệ, năng lượng, cơ khí, logistics… đang hoạt động hiệu quả tại Việt Nam, đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu. Đồng thời, ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam mở rộng hoạt động tại thị trường Đức, khẳng định năng lực và vị thế của doanh nghiệp Việt Nam tại châu Âu.

Thứ trưởng nêu rõ, với những thế mạnh bổ trợ cho nhau, việc triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) cùng với thúc đẩy phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA) sẽ mở ra không gian hợp tác rộng lớn hơn, thúc đẩy thương mại và đầu tư phát triển theo hướng cân bằng, bền vững và cùng có lợi.

Một điểm sáng nổi bật khác trong quan hệ hai nước là hợp tác giáo dục – đào tạo. Hàng chục nghìn sinh viên, nghiên cứu sinh, lao động kỹ thuật và học viên trình độ cao của Việt Nam đã được đào tạo, học tập và làm việc tại Đức, trở thành cầu nối quan trọng góp phần thắt chặt tình hữu nghị và gắn kết nhân dân hai nước. Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cũng kể rằng bà từng được tham gia một khóa đào tạo tại Đức khi mới làm việc tại Bộ Ngoại giao.

Về phần mình, Đại sứ Đức tại Việt Nam Helga Barth khẳng định, sau 50 năm kể từ năm 1975 và gần 15 năm kể từ khi nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Đức đã phát triển ngày càng sâu rộng, hiệu quả và toàn diện. Đại sứ nhấn mạnh, mối quan hệ này không chỉ được xây dựng giữa hai chính phủ, quốc hội hay doanh nghiệp, mà còn được vun đắp bền chặt từ mối liên kết giữa con người với con người – cầu nối cốt lõi của quan hệ hai nước.

Hiện có hơn 200.000 người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc tại Đức, tạo nên một cộng đồng năng động, góp phần thúc đẩy giao lưu nhân dân và tăng cường sự gắn kết giữa hai xã hội. Các hoạt động văn hóa, giáo dục, triển lãm do Đại sứ quán Đức và Viện Goethe tổ chức được xem là minh chứng sinh động cho chiều sâu của mối quan hệ gắn bó này.

Từ góc nhìn cá nhân, Nguyên Đại sứ, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Frankfurt Nguyễn Hữu Tráng cho rằng, dù khác biệt về địa lý, lịch sử và văn hóa, Việt Nam và Đức đều từng trải qua những giai đoạn chia cắt và rồi thống nhất để phát triển. Quan hệ song phương không phải lúc nào cũng thuận lợi, song việc chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt, nhìn thẳng vào khó khăn và tìm kiếm điểm đồng trên cơ sở lợi ích chung đã giúp hai nước từng bước thu hẹp khoảng cách và củng cố lòng tin lâu dài.

Cơ hội nâng tầm quan hệ, mở rộng không gian hợp tác mới 

Trong bối cảnh hiện nay, các đại biểu tại tọa đàm nhận định, sau 50 năm, quan hệ Việt Nam – Đức đã đủ độ chín để bước sang giai đoạn phát triển mới với những không gian hợp tác rộng mở hơn. Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng lưu ý, hợp tác khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo đang dần trở thành một trụ cột hợp tác chiến lược mới trong quan hệ Việt Nam – Đức.

Đức hiện là một trong những quốc gia hàng đầu về khoa học – công nghệ và công nghiệp chế tạo, còn Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức, hợp tác trong các lĩnh vực như công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và ứng phó với biến đổi khí hậu được đánh giá là có nhiều tiềm năng và triển vọng.

Tham dự tọa đàm trực tuyến từ Thủ đô Berlin, Đại sứ Việt Nam tại Đức Nguyễn Đắc Thành cho rằng, thời gian tới hai nước cần tập trung tăng cường ngoại giao nghị viện, phấn đấu nâng kim ngạch thương mại song phương lên ít nhất 20 tỷ USD vào năm 2030. Năm 2026 với nhiều sự kiện kỉ niệm quan trọng, được coi là cơ hội thuận lợi để thúc đẩy các sáng kiến mới trong hợp tác hàng không, khoa học – công nghệ và công nghệ sinh học.

Nguyên Đại sứ Việt Nam tại Đức Đoàn Xuân Hưng nhấn mạnh, hai bên cần ưu tiên thúc đẩy trao đổi đoàn cấp cao nhất trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, đối thoại thẳng thắn và mang tính xây dựng, đồng thời tăng cường giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển nguồn nhân lực, mở rộng kết nối giữa cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương hai nước. Việc bảo đảm các hoạt động hợp tác được triển khai thực chất, tránh hình thức sẽ là chìa khóa để đưa quan hệ Việt Nam – Đức phát triển bền vững và hiệu quả trong giai đoạn tới.

Trong bối cảnh thế giới và khu vực tiếp tục biến động phức tạp, việc Việt Nam và Đức kiên trì củng cố nền tảng tin cậy chính trị, phát huy những điểm đồng, tôn trọng khác biệt và chủ động tìm kiếm các không gian hợp tác mới được xem là lựa chọn mang tính chiến lược, đóng góp thiết thực cho phát triển kinh tế – xã hội của mỗi nước, góp phần thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác bền vững ở khu vực và trên thế giới.