Vụ án cựu Bí thư Tỉnh Ủy Bình Dương: Đáp ứng yêu cầu bảo vệ tài sản Nhà nước, bảo vệ pháp chế XHCN

Đây là một trong những vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi và chỉ đạo sát sao trong thời gian qua.   

Trong suốt 15 ngày xét xử và nghị án kéo dài, nhiều ý kiến của những người trong cuộc và dư luận xã hội bày tỏ sự đồng tình, tán thành với một phiên tòa được điều hành khoa học, dân chủ, minh bạch… bảo vệ tài sản của Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên liên quan, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, đáp ứng tinh thần cải cách tư pháp. Tinh thần cải cách tư pháp thể hiện rất rõ qua việc tất cả các bị cáo, luật sư, người tham gia tố tụng khác với tổng cộng hơn 100 người đều được phát biểu ý kiến cũng như tranh luận, đối đáp tại phiên toà.

Là cơ quan "cầm cân, nảy mực", Hội đồng xét xử đã tuyên một bản án thấu tình đạt lý, các bị cáo đều được hưởng mức án thấp hơn so với đề nghị của đại diện Viện kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên toà. Tuy nhiên, nhiều bị cáo vẫn hy vọng được hưởng mức án nhân văn hơn nữa để họ có cơ hội sớm trở về với gia đình và tiếp tục góp phần công sức, kinh nghiệm của mình để xây dựng và phát triển tỉnh Bình Dương như họ đã từng làm. Luật sư Nguyễn Văn Tú (bào chữa cho vợ chồng bị cáo Võ Hồng Cường và bị cáo Trần Đình Như Ý) cho rằng, Hội đồng xét xử phiên tòa này đã điều hành phiên tòa rất kinh nghiệm, khoa học, tuân thủ các quy định của pháp luật. Các luật sư đã được tạo điều kiện trình bày đầy đủ những luận điểm, luận cứ gỡ tội cho thân chủ của mình.

Phần đối đáp của các công tố viên tại phiên tòa được luật sư Nguyễn Văn Tú đặc biệt đánh giá cao. Theo luật sư, đại diện Viện kiểm sát viên đã tiến hành đối đáp từng luận điểm, luận cứ một cách khoa học, rõ ràng, đi thẳng vào bản chất của vấn đề. Và dù trong một phiên tòa có tới gần 100 người, với 60 luật sư, 26 bị cáo có mặt tại phiên tòa, người liên quan, nhưng đại diện Viện kiểm sát đã bám sát, lắng nghe và đối đáp hết những vấn đề trọng tâm của vụ án. Những người tham gia tố tụng tại phiên tòa cũng đều được đại diện Viện kiểm sát thực hành quyền công tố và Hội đồng xét xử tôn trọng, lắng nghe và giải đáp ý kiến.

Nói lời sau cùng tại tòa, nhiều bị cáo đã cảm ơn Hội đồng xét xử đã điều hành phiên tòa một cách khách quan, dân chủ, tạo điều kiện cho các bị cáo, luật sư bào chữa được trình bày đầy đủ quan điểm và nguyện vọng của mình. Đại diện Viện kiểm sát cũng đã lắng nghe, tôn trọng ý kiến của các bị cáo và đối đáp đầy đủ lại những nội dung buộc tội chính đối với các bị cáo. Phiên tòa cũng rất nhân văn khi tạo điều kiện cho những bị cáo tuổi cao, sức khỏe yếu được xét xử vắng mặt, hoặc được ngồi tại chỗ trình bày mà không phải đi lên bục khai báo theo quy định. Khi lượng hình, Hội đồng xét xử xác định, 28 bị cáo trong vụ án này không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Về tình tiết giảm nhẹ, Hội đồng xét xử nhận thấy, trong vụ án này, ngoài bị cáo Nguyễn Đại Dương (chồng bị cáo Nguyễn Thục Anh), trong quá trình điều tra và tại phiên tòa các bị cáo khác đều đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải nên được áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Quá trình công tác, các bị cáo đều có nhiều thành tích, đã được Nhà nước tặng thưởng nhiều huân, huy chương, bằng khen, giấy khen. Đối với nhóm các bị cáo liên quan đến hành vi chuyển nhượng khu đất 43 ha được hưởng tình tiết giảm nhẹ do một phần thiệt hại đã được khắc phục.

Liên quan đến khu đất 43ha ở thành phố Thủ Dầu Một (tỉnh Bình Dương), cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Thanh Liêm và nhiều bị cáo là cựu lãnh đạo Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bình Dương tuy có liên đới trách nhiệm trong việc không ngăn chặn, hủy bỏ giao dịch chuyển nhượng, nhưng thực tế các bị cáo chỉ biết sự việc sau khi bị cáo Nguyễn Văn Minh (cựu Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương) và các bị cáo khác đã thực hiện xong việc chuyển nhượng khu đất trên nên cho những bị cáo này được hưởng tình tiết giảm nhẹ quy định.

Đối với nhóm 6 bị cáo liên quan đến hành vi tham ô tài sản, Hội đồng xét xử xác định, hậu quả đã được khắc phục toàn bộ nên cũng quyết định cho các bị cáo được áp dụng tình tiết giảm nhẹ. Ngoài việc cân nhắc giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo tuổi cao, sức khỏe yếu, gia đình và bản thân có nhiều thành tích đóng góp…, Hội đồng xét xử còn xem xét các tình tiết giảm nhẹ cho những bị cáo có vai trò mờ nhạt trong vụ án, đồng thời tích cực hợp tác với cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết vụ án...

Trong nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, bên cạnh việc đảm bảo thu hồi tài sản cho Nhà nước, Tòa án các cấp đều chú trọng xem xét quyền lợi cho người thứ ba ngay tình, đảm bảo sự công bằng, khách quan. Khi xét xử vụ án sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai tại tỉnh Bình Dương, vấn đề về người thứ ba ngay tình cũng đã được Tòa án cân nhắc giải quyết thấu đáo.