Tỷ phú người nước ngoài gây thiệt hại tài sản “khủng” trong vụ án Vạn Thịnh Phát
Từng được ca tụng là tỷ phú ở nước ngoài với khối tài sản “khủng” là bất động sản, Nap Kee Eric (Chu Lập Cơ, SN 1956, chồng của Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) được sự “săn đón” của nhiều trang mạng. Song, khi vụ án được Cơ quan CSĐT Bộ Công an điều tra làm rõ, dư luận khá bất ngờ khi Cơ lại là đồng phạm hỗ trợ bà Lan gây thiệt hại hơn 9.110 tỷ đồng.
Đáng lưu ý, Chu Lập Cơ là người sáng lập, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Times Square Việt Nam (tọa lạc phường Bến Nghé, quận 1, TP Hồ Chí Minh) và giữ vai trò cao nhất tại công ty này với 99,26% cổ phần. Năm 2012, để lập hồ sơ vay vốn tại Ngân hàng SCB nhằm cơ cấu các khoản nợ xấu sau khi hợp nhất 3 ngân hàng thành Ngân hàng SCB (mới), Trương Mỹ Lan đã trao đổi thống nhất với chồng và lãnh đạo Ngân hàng SCB về việc sử dụng tài sản Dự án tòa nhà Times Square ở khu đất 22-36 Nguyễn Huệ và 57-69F Đồng Khởi, phường Bến Nghé, quận 1 (quyền sử dụng đất thuê và tài sản hình thành trong tương lai gắn liền với đất thuê là cao ốc phức hợp văn phòng, khách sạn, căn hộ cao cấp, trung tâm thương mại Times Square và quyền tài sản có liên quan) để đảm bảo cho các khoản vay.
Là cổ đông chính và giữ vai trò quyết định cao nhất tại Công ty cổ phần đầu tư Times Square, ông Cơ đồng ý thống nhất với vợ. Thực hiện sự chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, ngày 10/12/2012, Chu Lập Cơ đã ký biên bản họp hội đồng cổ đông, quyết định của đại hội đồng cổ đông và biên bản họp hội đồng quản trị vào ngày 12/12/2012 chấp thuận thế chấp tài sản của công ty bảo lãnh vay cho các cá nhân, tổ chức do Lan chỉ định. Sau khi có tài sản đảm bảo vay vốn, Trương Mỹ Lan tiếp tục chỉ đạo các cá nhân tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty cổ phần Đầu tư Times Square lập các hồ sơ vay vốn khống, nhờ người đứng tên các khoản vay và ký khống hồ sơ, thủ tục vay vốn.
Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác định, bằng thủ đoạn, phương thức trên, từ tháng 12/2012 đến tháng 12/2014, Chu Lập Cơ giúp Trương Mỹ Lan hợp thức hóa hồ sơ vay vốn khống để giải ngân số tiền vay tại Ngân hàng SCB. Sau đó, họ giải ngân cho 73 khoản vay khống của 67 khách hàng, với tổng số tiền giải ngân là 29.441.281.494.110 đồng, thời hạn vay vốn 5 năm. Toàn bộ số tiền vay vốn được sử dụng cho mục đích riêng của Trương Mỹ Lan.
Đến năm 2017, do phương án vay vốn là lập khống, khoản vay chỉ dùng trả nợ xấu, không có nguồn để thu hồi gốc, lãi nên các khoản nợ đến hạn nhưng không thể trả được nợ. Do vậy, Trương Mỹ Lan thuyết phục chồng ký biên bản họp hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư Times Square để tiếp tục sử dụng tài sản của công ty này thế chấp đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ vay cho 54 khách hàng vay vốn tại Ngân hàng SCB nhằm gia hạn nợ. Tổng dư nợ được đảm bảo là 35.541.552.499.470 đồng.
Tính đến thời điểm ngày 17/10/2022, cơ quan điều tra xác định còn 46 khoản vay của 46 khách hàng còn dư nợ gốc và lãi tổng cộng trên 39.217 tỷ đồng. Sau khi đối trừ giá trị tài sản đảm bảo của các khoản vay mà Chu Lập Cơ đã ký các tài liệu để hợp thức hóa thủ tục vay vốn trên. Theo kết quả định giá của Công ty Hoàng Quân tại thời điểm ngày 30/9/2022 được Ngân hàng SCB chấp nhận có đủ pháp lý để trích lục dự phòng rủi ro được phân bổ cho các khoản vay còn dư nợ nêu trên là 30.100.988.548471 đồng.
Trương Mỹ Lan khai nhận, sau khi hợp nhất 3 ngân hàng thành Ngân hàng SCB (mới), bị can đã trao đổi, thống nhất với chồng và lãnh đạo SCB về việc cho vay để cơ cấu các khoản nợ xấu. Họ thống nhất lấy tòa nhà Times Square làm tài sản đảm bảo để vay 20.000 tỷ đồng của SCB. Kết quả điều tra cho thấy hành vi trên của Chu Lập Cơ phạm vào tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” với vai trò giúp sức cho Trương Mỹ Lan phạm tội, liên đới gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền là 9.116.811.915.677 đồng. Quá trình điều tra, bị can Chu Lập Cơ thành khẩn khai báo, nhận thức rõ hành vi phạm tội.