Chiến thắng toàn diện của đảng Cộng hòa

Giới bình luận cho rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump như “hổ mọc thêm cánh” khi nắm trong tay cả 3 cơ quan quyền lực nhất nước Mỹ, để ông bước vào nhiệm kỳ 2 “không thể thuận lợi hơn”.

Chiến thắng tuyệt đối trước bà Harris

Reuters ngày 10/11 cho biết thông tin từ Cơ quan giám sát, theo dõi bầu cử Edison Research (Mỹ) đưa ra kết quả cho thấy ông Trump giành chiến thắng tại tiểu bang Arizona, qua đó đã hoàn thành chiến thắng tại tất cả 7 tiểu bang chiến trường và giành chiến thắng quyết định tại Đại cử tri đoàn trước Phó Tổng thống Kamala Harris của đảng Dân chủ.

Như vậy, ông Trump đã giành được 312 phiếu đại cử tri, vượt rất xa bà Harris (226 phiếu). Trong cuộc đua năm 2020, ông Joe Biden đã đánh bại ông Trump tại 6 trong số 7 tiểu bang chiến trường này và thua sít sao ở tiểu bang Bắc Carolina, khi đó ông Biden giành được 306 phiếu đại cử tri so với 232 phiếu của ông Trump. Nhiệm kỳ trước, vào năm 2016, ông Trump cũng giành được 306 phiếu đại cử tri trong chiến thắng trước bà Hillary Clinton. Về số phiếu phổ thông, ông Trump giành được 50,5% so với 48% của bà Harris.

Phân tích chiến thắng của ông Trump, giới quan sát chính trị Mỹ cho rằng ông Trump đã rất tập trung cho cuộc đua “sống còn” và có được những chiến lược rất quan trọng để đánh bại đối thủ của mình, vốn được xem là chưa chắc chắn và chưa đảm bảo đủ cơ sở chiến lược để đấu trực tiếp với ông, cho dù bà Harris luôn dẫn trước ông Trump trong các cuộc thăm dò cử tri trước ngày bầu cử.

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên chiến thắng là việc ông đã hoàn toàn giành được cảm tình và sự ủng hộ của nam giới trẻ tuổi - những người có lá phiếu quyết định tại hầu hết các bang “bức tường xanh” của đảng Dân chủ. Nam giới trẻ thường ít biểu thị chính kiến trên truyền thông, vì thế ban vận động của bà Harris đã phạm sai lầm chết người khi đánh giá chưa xác đáng về quan điểm chính trị của nhóm này, mà chủ yếu dựa vào tình hình ông Trump đang có nhiều rắc rối với phụ nữ qua các vụ kiện tụng. Dù vậy, ông Trump vẫn thu hút được một lượng đáng kể cử tri nữ bỏ phiếu cho mình, cũng là một thành công bất ngờ của ông khiến giới quan sát ngạc nhiên.

Những yếu tố khác, như việc ông Trump nhấn mạnh chính sách chống nhập cư bất hợp pháp, tuy bị phản đối từ phía tả, nhưng lại thu hút sự ủng hộ của đông đảo cử tri, những người lo bị mất công ăn việc làm, lo cuộc sống bị ảnh hưởng bởi người nhập cư bất hợp pháp.

Một điểm nổi bật nữa làm nên chiến thắng của ông Trump là việc ông đã khơi dậy niềm hy vọng mạnh mẽ của người Mỹ về một sự bùng nổ kinh tế dưới thời ông lãnh đạo. Mặc dù kinh tế nước Mỹ hiện tai không đến nỗi tệ,

Nắm trọn quyền lực trong tay

Không chỉ giành chiến thắng tuyệt đối trong cuộc đua vào Nhà Trắng, ông Trump còn có được sự thuận lợi vô cùng to lớn, khi đảng Cộng hòa nắm trong tay quyền kiểm soát cả Thượng viện lẫn Hạ viện.

Hãng thông tấn Associated Press xác định vào tối 14/11 rằng đảng Cộng hòa đã giành được ít nhất 218 ghế trong Hạ viện 435 thành viên sau chiến thắng ở bang Arizona. Kết quả này được đưa ra hơn một tuần sau khi các cuộc thăm dò ý kiến cuối ngày bầu cử trên khắp nước Mỹ và khi ông Trump đưa ra các thông báo về nội các gây chấn động khắp Washington.

Kết quả được công bố đảm bảo rằng đảng Cộng hòa sẽ tiếp tục có tiếng nói lớn trong các vấn đề quan trọng như tài trợ của chính phủ, đàm phán về trần nợ và viện trợ nước ngoài, đánh dấu chấm hết cho hy vọng của đảng Dân chủ rằng Hạ viện có thể đóng vai trò là rào cản đối với chương trình nghị sự của ông Trump.

Một “cú ăn 3” của đảng Cộng hòa ở Washington sẽ trao cho ông Trump nhiều quyền hạn hơn để thực hiện các ưu tiên lập pháp của mình. Các kế hoạch của ông Trump bao gồm gia hạn cắt giảm thuế, hủy bỏ các luật quan trọng do ông Biden ký và thúc đẩy chương trình nghị sự văn hóa bảo thủ.

Một trong những lời hứa được nhắc lại nhiều nhất trong chiến dịch tranh cử của đảng Cộng hòa là họ sẽ gia hạn các khoản cắt giảm thuế mà ông Trump đã ký thành luật vào năm 2017, trong đó có nhiều khoản sẽ hết hạn vào cuối năm 2025. Một phân tích từ Viện Thuế và Chính sách kinh tế (phi đảng phái) cho thấy việc thực hiện cắt giảm thuế vĩnh viễn sẽ tốn 288,5 tỷ USD chỉ riêng trong năm 2026 và mang lại lợi ích không cân xứng cho các hộ gia đình có thu nhập cao nhất. 20% người Mỹ có thu nhập cao nhất sẽ nhận được gần 2/3 khoản lợi ích về thuế đó, so với chỉ 1% cho 20% người Mỹ có thu nhập thấp nhất.

Với đa số ở cả hai viện, đảng Cộng hòa cũng có thể phân bổ nguồn lực lớn để hỗ trợ kế hoạch trục xuất hàng triệu người di cư không có giấy tờ của ông Trump. Điều này đã trở thành một chính sách trung tâm trong các chính sách tái tranh cử của ông. Trong khi các tòa án của Mỹ khẳng định rằng các tổng thống có nhiều quyền tự do khi thiết lập các chính sách nhập cư, ông Trump sẽ cần Quốc hội phân bổ các khoản tiền lớn để thực hiện một chiến dịch trục xuất lớn như vậy.

Ngoài việc thúc đẩy các chính sách của ông Trump, đảng Cộng hòa gần như chắc chắn sẽ tìm cách làm sáng tỏ các phần chính trong di sản của ông Biden, bao gồm Đạo luật Giảm lạm phát (IRA). IRA đánh dấu phản ứng quan trọng nhất của đất nước cho đến nay đối với cuộc khủng hoảng khí hậu và đã thúc đẩy các khoản đầu tư đáng kể liên quan đến năng lượng ở nhiều quận, khiến một số đảng viên Cộng hòa đề xuất rằng Quốc hội nên bảo tồn một số điều khoản của luật trong khi bãi bỏ các điều khoản khác.