Bầu cử Quốc hội New Zealand: Bà Jacinda Adern chiến thắng áp đảo
Kết quả kiểm phiếu cho thấy Công đảng đạt 49%, tương đương 64 trên 120 ghế Quốc hội, vượt xa các đối thủ còn lại. Đảng Quốc gia của bà Judith Collins đạt 27%, tương đương 35 ghế. Còn lại là các đảng nhỏ, trong đó đáng chú ý nhất là đảng Xanh (Greens). Đây cũng là kết quả mang tính lịch sử bởi là kết quả tốt nhất của Công đảng trong 50 năm qua. Với số ghế này, bà Adern và Công đảng hoàn toàn có thể tự mình đứng ra thành lập chính phủ vì đã dư số ghế đa số theo quy định.
Phát biểu trước hàng ngàn người ủng hộ ngay trong đêm 17-10, bà Adern kêu gọi sự đoàn kết của tất cả người dân New Zealand, không phân biệt quan điểm chính trị, theo đảng phái nào. “Bầu cử không phải lúc nào cũng gắn kết mọi người lại với nhau nhưng cũng không nhất thiết phải khiến mọi người chia rẽ”.
 |
| Thủ tướng New Zealand Jacinda Adern. |
Chiến thắng của Công đảng với sự dẫn dắt của bà Adern có phần đóng góp quan trọng của việc chính phủ của bà đã điều hành thắng lợi cuộc chiến chống COVID-19. Sau khi đánh bại làn sóng đại dịch thứ nhất, New Zealand tiếp tục kiểm soát hiệu quả làn sóng thứ hai. Một hình ảnh đã nói lên tất cả: Hàng ngàn người dân kéo đến khu Eden Park ở Auckland để chiêm ngưỡng chiếc cúp Bledisloe (Giải vô địch bóng bầu dục châu Đại Dương) lần thứ hai vừa giành được trước Australia.
Người dân New Zealand được tự do thoải mái sinh hoạt, không bị gò bó vì phong tỏa, giãn cách xã hội. Trong khi đó, ở Mỹ, châu Âu và nhiều nơi khác, đợt dịch mới vẫn đang bùng phát, số ca mắc đang tăng lên khiến chính quyền phải áp dụng các biện pháp phong tỏa, cách ly xã hội, mọi sinh hoạt đều trở nên khó khăn.
Trong phát biểu hôm 17-10, bà Adern cho biết bà muốn thành lập một chính phủ liên hiệp bao gồm các đảng phái khác cùng tham gia điều hành đất nước. Tiến trình đàm phán với các đảng phái để thành lập chính phủ của bà có thể sẽ diễn ra chỉ trong 2 hoặc 3 tuần vì thời gian không cho phép kéo dài.
Để thành lập chính phủ mới, Adern sẽ phải tiếp xúc với những người mới được bầu của Công đảng, trong đó có cả một thầy giáo dạy nhạc ở Hamilton và một bà đỡ (hộ sinh) ở Christchurch, để tìm hiểu và tuyển chọn nhân sự trong đảng. Bà cũng sẽ đàm phán với các đảng phái để xây dựng liên minh cầm quyền. Hai đồng lãnh đạo đảng Xanh (Green) James Shaw và Marama Davidson đã xác nhận đàm phán với bà Adern. Trong kỳ bầu cử này, đảng Xanh đã đạt kết quả tốt nhất từ trước đến nay, với 10 ghế, được xem là một “thắng lợi lịch sử” trong bầu cử của đảng này.
Với việc thành lập chính phủ liên hiệp, bà Adern nhắm đến mục tiêu hình thành một thế đa số áp đảo trong quốc hội để tạo thuận tiện cho việc thông qua các chính sách điều hành đất nước. Việc chọn đảng Xanh để lập liên minh được cho là một hướng đi “thân thiện môi trường” của bà Adern. Trong phát biểu chúc mừng bà Adern hôm 17-10, Thị trưởng London Sadiq Khan đánh giá bà Adern đang thể hiện mong muốn “vì một tương lai gắn kết hơn, công bằng hơn và xanh hơn”.
 |
| Hai đồng lãnh đạo đảng Xanh James Shaw và Marama Davidson. |
Đối với đảng Xanh, việc tham gia chính phủ liên hiệp với Công đảng cũng có mục đích riêng. Lãnh đạo đảng Xanh lập luận rằng việc tham gia chính phủ liên hiệp là vì muốn mang những kinh nghiệm quý báu của các thành viên đóng góp vào chính phủ, làm cho liên minh chính phủ mạnh hơn nữa trong Quốc hội. Đồng thời, đảng Xanh cũng muốn tận dụng cơ hội này để củng cố thêm sức mạnh nhằm giành lấy những kết quả tốt hơn nữa trong đợt bầu cử tiếp theo, vào năm 2023.
Trong không khí hân hoan sau bầu cử, giới phân tích cũng chỉ ra rằng Công đảng và bản thân bà Adern trong nhiệm kỳ mới này sẽ phải gánh lấy nhiệm vụ khó khăn hơn so với nhiệm kỳ trước. Với những thành tích đạt được trong nhiệm kỳ qua, sự kỳ vọng của người dân đặt vào chính phủ Công đảng sẽ lớn hơn và nặng nề hơn. Sự kỳ vọng đó buộc chính phủ của bà Adern phải làm tốt hơn nữa hoặc chí ít cũng phải giống như đã làm được. Và bà Adern cùng chính phủ của bà không đươc phép làm cho người dân thất vọng.
Trước mắt, khó khăn kinh tế sẽ là thử thách đầu tiên cho chính phủ mới. Tháng 9 vừa qua, New Zealand đã chính thức bước vào thời kỳ suy thoái kinh tế do hậu quả của các biện pháp cách ly, phong tỏa và đóng cửa biên giới để dập dịch COVID-19. Ngành du lịch, xây dựng và trồng trọt là những ngành kinh tế chịu thiệt hại nặng nề nhất, người nghèo và người xin trợ cấp chính phủ ngày càng tăng.
Trong tình hình như thế, giới phân tích cho rằng cử tri sẽ kỳ vọng bà Adern làm nhiều hơn nữa chứ không chỉ là chống COVID-19. Câu chuyện của 3 năm tới không còn là vấn đề COVID-19 nữa mà là chuyện phục hồi kinh tế như thế nào và cách thức chính phủ xử lý vấn đề này ra sao. Đây là một thách thức hoàn toàn mới và cũng khó khăn hơn. Mọi người cũng sẽ trông đợi xem mục tiêu “tạo ra sự thay đổi” mà bà Adern đã đặt ra trong nhiệm kỳ đầu tiên sẽ được bà thực hiện ra sao trong nhiệm kỳ mới này.
