Ngăn chặn các thủ đoạn gian lận bằng công nghệ cao trong kỳ thi tốt nghiệp

Hướng dẫn kiểm tra, phát hiện thiết bị công nghệ cao có thể sử dụng để gian lận trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, Thượng tá Nguyễn Trọng Thái, Phó Trưởng phòng 10, Cục Kỹ thuật nghiệp vụ, Bộ Công an cho biết, gian lận, tiêu cực theo phương thức sử dụng thiết bị kỹ thuật và công nghệ không chỉ diễn ra với thí sinh mà còn với cả giáo viên và phụ huynh.

Với các thí sinh trong phòng thi, các hành vi sử dụng thiết bị để gian lận trong phòng thi được thực hiện bởi các thiết bị điện tử tinh vi, siêu nhỏ, có thể liên kết với các thiết bị có gắn sim điện thoại có kết nối 3G, 4G để hỗ trợ cho việc gọi, nghe lời giải từ bên ngoài đưa vào.

Các thiết bị này được thiết kế, ngụy trang dưới nhiều hình thức, có thể là thẻ ATM, bút viết, kính mắt, chìa khoá xe máy, ô tô, hay đồng hồ thông minh. Các thiết bị này có hình dạng giống các đồ vật thông dụng, được thiết kế nhỏ gọn, gắn với các đồ vật đó.

 Để thực hiện hành vi gian lận, những thiết bị đó có 2 thành phần chính. Đó là thành phần trong phòng thi và thành phần ngoài phòng thi. Trong phòng thi thì gắn với thí sinh, cơ bản có 2 bộ phận gồm tai nghe và “thiết bị thu phát”. Tai nghe phổ biến là dạng siêu nhỏ, chỉ bằng hạt ngô, hạt đậu đút vào trong lỗ tai, sử dụng kết nối không dây đến bộ thu phát (có thể là ở bất kỳ chỗ nào, túi quần, áo, thậm chí giầy dép). Còn bên ngoài phòng thi thì gắn với bất kỳ địa điểm nào với đối tượng bên ngoài. Do thí sinh sẽ thực hiện gắn tai nghe vào tai trước khi vào phòng thi, vì các thiết bị này rất nhỏ nên giám thị khó nhận biết.

Về phương pháp nhận biết các thiết bị gian lận, đại diện Cục Kỹ thuật nghiệp vụ đưa ra 6 phương pháp, tuỳ theo điều kiện cụ thể để áp dụng. Trong đó, 3 giải pháp là sử dụng phương tiện kỹ thuật để kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn đường truyền của thiết bị kiểm soát. Tuy nhiên, với một kỳ thi có quy mô lớn, các giải pháp kỹ thuật này rất khó triển khai. Vì vậy, theo Thượng tá Nguyễn Trọng Thái, giải pháp khả thi nhất, dễ thực hiện nhất đó là các phương pháp quan sát đồ đạc, vật dụng của thí sinh mang vào phòng thi, kiểm tra để nhận biết dấu hiệu khác với bình thường, qua đó ngăn chặn được hoạt động gian lận.

"Trước thời gian thi, cán bộ coi thi cần quán triệt kỹ về quy chế, trong đó có những vật dụng được phép mang vào phòng thi. Cách thức kiểm tra là quan sát kỹ toàn bộ bề mặt của các vật dụng để xác định dấu hiệu bất thường. Thứ hai là quan sát biểu hiện tâm lý không bình thường của thí sinh. Vì áp lực tâm lý, thí sinh sử dụng thiết bị gian lận sẽ luôn luôn thụ động; từ đó phát sinh biểu hiện khác thường như lo lắng, hồi hộp, mất tự nhiên.

Khi nhận đề, thí sinh có biểu hiện như lẩm nhẩm đọc đề để máy thu; quá trình làm bài không tập trung, thể hiện ở việc trông chờ thông tin từ ngoài đưa vào… Nói chung, có rất nhiều hành vi cán bộ coi thi có thể để ý, nhận biết được. Thứ 3 là quan sát các hoạt động bất thường của thí sinh, như tay vuốt vào đồng hồ, gọng kính...", Thượng tá Nguyễn Trọng Thái lưu ý và cho rằng: Cán bộ coi thi tại các phòng thi có vai trò hết sức quan trọng. Do đó, ngoài việc tập huấn, việc lựa chọn cán bộ coi thi có kinh nghiệm, có tinh thần trách nhiệm là hết sức quan trọng.

Hiện nay, trên thị trường, các thiết bị kỹ thuật công nghệ có thể được sử dụng để gian lận thi cử có nhiều mức giá, từ vài trăm nghìn đến vài chục triệu đồng. Nếu thí sinh và phụ huynh cố tình gian lận, họ sẵn sàng bỏ tiền mua sắm các thiết bị này.

Vì vậy, các cán bộ làm công tác tổ chức thi không được chủ quan, lơ là trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, để kịp thời phát hiện các dấu hiệu vi phạm (nếu có).