Giải pháp nào để “Việt Nam học” ngày càng hấp dẫn các quốc gia?

Dự Diễn đàn có Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang; Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Đặng Nguyên Anh; Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân; Phó Giám đốc ĐHQGHN Phạm Bảo Sơn.

Về phía đại biểu quốc tế có GS. Marco Abbiati, Tham tán Khoa học Đại sứ quán Italy tại Việt Nam cùng đại diện Đại sứ quán Liên bang Nga, Đại sứ quán Pháp, Viện Viễn đông Bác cổ Pháp tại Hà Nội… Diễn đàn còn có sự tham dự trực tuyến của gần 300 đại biểu trong nước và quốc tế tại nhiều điểm cầu trực tuyến.

Khai mạc Diễn đàn, Giáo sư Lê Quân, Giám đốc ĐHQGHN khẳng định, nghiên cứu về đất nước, con người, văn hóa Việt Nam dưới tiếp cận của từng khoa học chuyên ngành đã được thực hiện ở cả trong và ngoài nước từ nhiều thế kỷ trước. Nhưng nghiên cứu Việt Nam với tư cách là một khoa học liên ngành dựa trên những lý thuyết và phương pháp mới chỉ thực sự phát triển mạnh mẽ trong khoảng hơn nửa thế kỷ gần đây.

Đã có một thời kỳ, do những hoàn cảnh và điều kiện lịch sử nhất định, nghiên cứu Việt Nam tại Việt Nam và ở nước ngoài có một khoảng cách khá xa. Chính ĐHQGHN và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam là những cơ sở nghiên cứu và đào tạo tiên phong trong định hướng phát triển ngành Việt Nam học tại Việt Nam, trở thành cầu nối giao lưu, đối thoại học thuật, kết nối giới nghiên cứu Việt Nam ở trong nước và quốc tế.

Năm 1998, Hội thảo quốc tế về Việt Nam học lần thứ nhất được tổ chức tại Hà Nội - một cuộc hội tụ quốc tế quy mô lớn nhất của đại gia đình các nhà Việt Nam học toàn thế giới, giữa các nhà khoa học Việt Nam và nước ngoài cùng nghiên cứu về Việt Nam, mở ra một bước phát triển mới của Việt Nam học với vai trò trung tâm và chủ động của Việt Nam.

Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 6 và Diễn đàn khoa học "Việt Nam học: Thành tựu và Triển vọng" là sự kiện quan trọng để các học giả trong và ngoài nước nghiên cứu về Việt Nam ở một tầm cao mới. Cũng theo GS Lê Quân, ĐH Tổng hợp Hà Nội (tiền thân của ĐHQGHN) là cơ sở đầu tiên ở Việt Nam kết nối với giới nghiên cứu Việt Nam ở nước ngoài, hợp tác triển khai các chương trình nghiên cứu và giảng dạy về Việt Nam.

Trong báo cáo đề dẫn “Việt Nam học: Kinh nghiệm quá khứ và những vấn đề đang đặt ra”, GS.TSKH. Vũ Minh Giang (ĐHQGHN) đã “chốt” lại một số bài học kinh nghiệm trong nghiên cứu về “Việt Nam học”, đó là: Sự nhận thức ngày càng sâu sắc về vai trò của khoa học liên ngành, trong đó có khu vực học; hợp tác quốc tế có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong chặng đường phát triển của Việt Nam học.

Tuy nhiên, Việt Nam đang lúng túng trong xây dựng và hoàn thiện lý luận và phương pháp nghiên cứu Việt Nam học; chưa có sự thống nhất quan niệm về Việt Nam học nên chương trình đào tạo ở các cơ sở khác nhau hầu như không có sự tương thích. Theo GS Vũ Minh Giang, Việt Nam cần có những giải pháp để tăng cường tính hấp dẫn của chuyên ngành Việt Nam học trên thế giới và ngay cả ở Việt Nam.

Cũng tại diễn đàn, các nhà khoa học đến từ Liên bang Nga, Cộng hòa liên bang Đức, Cộng hòa Séc, Nhật Bản, Hàn Quốc đã trình bày các nghiên cứu sâu, đưa ra các giải pháp xác định đường hướng phát triển của ngành Việt Nam học trong thời gian tới…