Áp lực thi cử khiến nhiều học sinh phải nhập viện

Lo lắng thi không đỗ… dẫn đến stress

Nhập viện điều trị tại Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, nam sinh T.T (18 tuổi, Hà Nội) được chẩn đoán bị rối loạn lo âu. Gần đến giai đoạn quan trọng, nước rút cho kỳ thi tốt nghiệp và xét tuyển đại học, T lại học không vào. Càng ngày, nam sinh càng tỏ ra lo lắng, căng thẳng.

Theo người nhà bệnh nhân, nam sinh vốn trầm tính, hay lo chu toàn. Từ lớp 11, nam sinh đã khó kiểm soát cảm xúc, trên tay có nhiều vết bầm tím, và luôn áp lực vì “không biết học để làm gì”. T luôn chống đối và làm ngược lại ý cha mẹ. Gần đây, do không theo được guồng học và ôn thi, T càng tỏ ra lo lắng, dẫn đến học không vào nên trốn học. Trước ngày vào viện, bệnh nhân cảm thấy chóng mặt, lo lắng. Gia đình đã đưa T đến khám tại Viện Sức khỏe tâm thần.

Theo các bác sĩ, diễn biến bệnh của T từng đợt, đợt này 1 tháng, qua thăm khám bác sĩ thấy bệnh nhân có hội chứng lo âu do stress áp lực thi cử. Sau một thời gian điều trị thuốc và trị liệu tâm lý, tinh thần của bệnh nhân đã đỡ hơn.

Theo chia sẻ của các bác sĩ Viện Sức khỏe tâm thần, gần đây đã tiếp nhận không ít học sinh có vấn đề về sức khỏe tâm thần vì áp lực học tập, nhất là khi các kỳ thi quan trọng sắp diễn ra. Điển hình là nam sinh V.H.P. (18 tuổi, sống ở Hà Nội) được cha mẹ đưa đến khám trong tình trạng luôn có cảm giác lo lắng, chóng mặt. Qua tìm hiểu, nam sinh vốn sống trong gia đình hòa thuận, tuy nhiên bản tính khá nhút nhát, hay lo lắng và thiếu tự tin nên khi gặp áp lực thi cử, nam sinh đã có diễn biến tâm lý bất thường.

Mẹ bệnh nhân chia sẻ, khi học cấp 1, sức học của P chỉ mức trung bình. Muốn con có môi trường học tập tốt hơn nên gia đình chuyển P vào học cấp 2 ở trường quốc tế. Tuy nhiên, khi bước vào môi trường mới, tự ti vì gia đình không bằng các bạn, nên P thường xa cách, không tham gia hoạt động nhóm, dần dần không chơi với ai, ra chơi thường xuống thư viện đọc sách rồi về nhà. Đến lớp 7, P thường lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi, học thiếu tập trung, nên đã được mẹ đưa đi khám tại Bệnh viện Nhi Trung ương với chẩn đoán rối loạn lo âu, được điều trị thuốc và tư vấn chuyển môi trường học tập.

Sau khi chuyển về trường công lập, tình hình của P có cải thiện hơn, nhưng bất cứ khi nào gặp khó khăn trong học tập, thi học kỳ, mâu thuẫn bạn bè…, P thường căng thẳng, mệt mỏi, run tay chân, cảm giác choáng váng, lo âu, sợ hãi vô cớ. Ngay ở kỳ thi vào cấp THPT, vì con lo lắng quá mức, gia đình phải đưa đi khám, được truyền dịch và ra viện.

Ths.BS Đỗ Thùy Dung, Viện Sức khỏe tâm thần, BV Bạch Mai cho biết, đợt này bệnh nhân đang chuẩn bị thi tốt nghiệp và nguyện vọng của nam sinh là dự thi Học viện Ngân hàng. Tuy nhiên, 1 tháng nay, bệnh nhân thường xuyên cảm thấy lo lắng về kỳ thi sắp tới, lại xuất hiện dấu hiệu hồi hộp trống ngực, căng thẳng, khó nhớ hay quên khi học, ngủ không sâu giấc, chân tay run, ăn uống kém, choáng đầu.

Trước lúc vào viện, khi đang học ở trên lớp, bệnh nhân thấy mệt mỏi, khó thở, chóng mặt, giáo viên thông báo cha mẹ đón về đưa đến viện. Tại viện, qua các bài test, xét nghiệm…, bệnh nhân không có dấu hiệu hoang tưởng, chỉ cảm xúc lo lắng, dễ căng thẳng, giảm tập trung chú ý, không có biểu hiện sa sút chậm trí tuệ… chẩn đoán có hội chứng lo âu”, BS Dung cho hay.

Sau 5 ngày điều trị tại viện bằng thuốc và trị liệu tâm lý, nam sinh P đỡ lo lắng, căng thẳng. Bệnh nhân nhận thức ra vấn đề của mình hiện tại khá ổn định, đang học tập và được theo dõi theo đơn của bệnh viện.

Những cách để giúp trẻ vượt qua stress trong mùa thi

Áp lực thi cử khiến nhiều học sinh coi đó là gánh nặng, lo sợ thi không đỗ đã dẫn đến căng thẳng, lo lắng, kém tập trung, mất ngủ… Có học sinh học lực xuất sắc, nhưng áp lực thi vào trường chuyên khiến học sinh này căng thẳng, lo lắng, dẫn đến rối loạn lo âu trước kỳ thi, buộc cha mẹ phải cho con vào viện thăm khám.

Theo TS.BS Dương Minh Tâm, Trưởng Phòng điều trị rối loạn liên quan stress, Viện Sức khỏe tâm thần, stress ảnh hưởng tới tư duy, cảm xúc, hành vi… Trẻ bị stress thường hay bồn chồn, bốc đồng, giảm tập trung, dễ cáu gắt; thường biểu hiện khó tin tưởng người khác; khó kết nối với bạn bè; khó khăn trong kiểm soát hành vi: ăn vô độ, chán ăn, tự làm đau bản thân…

Có phụ huynh không phát hiện ra sự bất thường của con, chỉ tới khi con kêu đau bụng, đau đầu, đi khám mới phát hiện bị stress. Theo các bác sĩ, với trẻ được xác định có bệnh lý như rối loạn âu lo, sẽ được chỉ định dùng thuốc, điều trị tâm lý trị liệu, và các phương tiện hỗ trợ khác cải thiện các triệu chứng, bệnh lý của trẻ. Tuy nhiên, nhân cách là yếu tố quyết định cần được bồi dưỡng từ nhỏ từ cha mẹ, nhà trường, môi trường sống, trải nghiệm của con, giúp trẻ có nhân cách mạnh mẽ vượt qua các áp lực và stress.

BS Tâm cho hay, nhân cách trẻ càng mạnh, stress càng khó thắng, do vậy những người lãng mạn, bay bổng, thiếu ý chí, tự ti… thì dễ bị stress. Khi trẻ thuộc tuýp người này, cha mẹ cần xây dựng hỗ trợ nâng cao tinh thần chiến đấu cho trẻ. Vai trò của phụ huynh và gia đình rất quan trọng giúp trẻ tránh stress, đặc biệt trong mùa thi.

BS cũng khuyến cáo tới các bậc phụ huynh, cần nhận thức stress là phép thử mà mỗi lần vượt qua giúp hoàn thiện và trưởng thành hơn. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng đối mặt với stress sẽ khiến trẻ tăng stress.