“Phòng hỏa” tại chợ dân sinh và trung tâm thương mại
Chợ, trung tâm thương mại (TTTM) là những nơi luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ cao do thường xuyên có lượng người tập trung đông, ý thức phòng, chống cháy, nổ của người dân hiện nay còn thấp. Đặc biệt, thời điểm hiện nay hoạt động tại chợ và TTTM sôi động trở lại sau đại dịch nên nguy cơ cháy, nổ luôn hiện hữu. Việc chủ động “phòng hỏa” tại các chợ và TTTM trên địa bàn tỉnh Sơn La đã và đang được các cấp, ngành, tổ chức, cá nhân kinh doanh... đặc biệt quan tâm.
Diễn biến phức tạp
Đến thời điểm hiện tại, nhiều hộ kinh doanh và người dân xã Chiềng Pằn (huyện Yên Châu) vẫn không quên vụ hỏa hoạn xảy ra vào tháng 6/2016. Vụ cháy không gây thiệt hại về người nhưng rất nhiều hàng hóa, vải vóc trị giá 2,1 tỷ đồng đã bị thiêu rụi.
Chị Lò Thị Hiêng, xã Chiềng Pằn, kể lại: "Tối hôm đó, cả gia đình tôi đang ngủ, nghe tiếng hô hoán của người dân trong bản, cả nhà vội chạy ra ngoài nhưng lửa đã lan sang nhà tôi. Được mọi người ứng cứu, nhưng vì không có trang thiết bị chữa cháy nên toàn bộ cửa hàng tạp hóa, đồ gia dụng của gia đình cháy hết, không cứu được gì. Lửa cháy to, phải hơn 3 tiếng sau đám cháy mới được dập tắt. Đến giờ vẫn còn sợ!".

Vụ cháy tại chợ Thuận Châu gây thiệt hại hơn1 tỷ đồng đã là nỗi ám ảnh của bà con tiểu thương tại đây. Ông Cầm Minh Sơn, một trong những hộ buôn bán các mặt hàng truyền thống dân tộc Thái tại chợ thời điểm đó nhớ lại: "Vụ cháy xảy ra vào ban đêm, nhiều nhà vẫn đang ngủ nên khi phát hiện thì lửa đã cháy lan rộng. Nhìn ngọn lửa cao hàng chục mét, khói đen nghi ngút, nhìn bao nhiêu vốn liếng, của cải bị ngọn lửa thiêu rụi, ai nấy đều xót xa mà chẳng thể làm gì".
Đại tá Nguyễn Khắc Ngọc, Trưởng phòng Cảnh sát PCCC và CNCH nhấn mạnh, thực tế cho thấy, cháy, nổ tại chợ và TTTM vẫn diễn biến phức tạp. Đối với TTTM, dù chưa ghi nhận các vụ cháy nhưng chúng tôi vẫn phối hợp với đơn vị làm tốt công tác phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ cháy nổ.
Tiềm ẩn nguy cơ cao
Thực tế thời gian qua đã cho thấy, nguyên nhân khiến số vụ cháy chợ xảy ra chủ yếu là do chập điện hoặc do sự bất cẩn của người dân trong công tác phòng, chống cháy nổ. Chỉ một chút bất cẩn trong quá trình thiết kế, sử dụng hệ thống điện để chiếu sáng, đun nấu, khi xảy ra sự cố chập điện, tia lửa điện phát ra bén vào các vật liệu dễ cháy (sản phẩm may mặc, đồ xốp nhựa…) thì ngay lập tức “bà hỏa” ghé thăm là điều khó tránh khỏi.
Cùng cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH (Công an tỉnh) tiến hành khảo sát tại chợ trung tâm thành phố. Chợ có tổng diện tích gần 9.000m², với nhiều hộ kinh doanh lớn nhỏ, lưu lượng người qua lại chợ từ 1.000 lượt người/ngày. Ông Đoàn Mạnh Cường, Trưởng Ban quản lý chợ, cho biết: Từ đầu năm đến nay, Ban quản lý chợ đã bổ sung thêm các bình chữa cháy tại chợ và thường xuyên kiểm tra các thiết bị chữa cháy và hệ thống điện vận hành tại chợ. Hiện nay cơ sở vật chất tuy còn thiếu nhưng đơn vị cũng sẽ cố gắng hết sức để đảm bảo công tác PCCC.
Tuy nhiên, khi cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH kiểm tra thực tế thì hệ thống báo cháy tự động trong chợ không đảm bảo khả năng báo cháy, phương tiện chữa cháy của lực lượng PCCC cơ sở chưa được trang bị đầy đủ. Hệ thống dây dẫn điện buộc trực tiếp lên các khung, thanh xà bằng kim loại không đi trong ống gen bảo vệ, đấu nối chằng chịt trong khu vực bày bán, tập kết hàng hóa...
Còn tại TTTM Vincom plaza Sơn La, với tổ hợp mua sắm đầy đủ các ngành hàng cùng các dịch vụ như: Rạp chiếu phim, khu vui chơi giải trí, ẩm thực, nếu như không có dịch bệnh COVID-19, mỗi ngày, Trung tâm đón hàng nghìn lượt khách hàng. Anh Phạm Minh Ngọc – Giám đốc Ban quản lý TTTM Vincom Sơn La cho biết: Đối với TTTM Vincom Plaza có đặc thù đông khách hàng mua sắm, nhiều hệ thống máy móc. Để đảm bảo công tác PCCC chúng tôi thường xuyên đào tạo, tuyên truyền công tác PCCC đối với nhân viên. Định kỳ bảo trì hệ thống PCCC của cơ sở để luôn vận hành an toàn, định kỳ hàng năm có phối hợp với các cơ quan PCCC của địa phương để tổ chức diễn tập, luôn luôn sẵn sàng trong mọi tình huống xảy ra để đảm bảo an toàn cho TTTM…".
Nhiều giải pháp ngăn ngừa “bà hỏa”
Trung tá Hà Như Hải, Đội trưởng Đội Công tác phòng cháy, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Sơn La cho biết: Toàn tỉnh Sơn La có tổng số 98 chợ và TTTM, đây là một trong những loại hình cơ sở tiềm ẩn nguy cơ cao về cháy, nổ. Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã tham mưu cho các đơn vị liên quan xây dựng phương án và phối hợp thực tập các tình huống chữa cháy, CNCH. Tuy nhiên việc sử dụng điện và các thiết bị của tiểu thương vẫn là một vấn đề hết sức đáng lo ngại!
Theo quy hoạch phát triển thương mại tỉnh Sơn La, thời gian tới sẽ gia tăng số lượng và quy mô các chợ, TTTM. Để đảm bảo an toàn PCCC tại các chợ và TTTM, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan chủ quản các chợ, TTTM rà soát, xây dựng kế hoạch sửa chữa, cải tạo, xây dựng mới đảm bảo các điều kiện an toàn về PCCC đối với các chợ, TTTM như: Hệ thống điện, hệ thống báo cháy, chữa cháy, nguồn nước, đặc biệt thực hiện nghiêm việc thẩm định thiết kế về PCCC.
Trước thực tế hiện nay, để ngăn ngừa “bà hỏa” viếng thăm các khu chợ trên địa bàn tỉnh Sơn La, ngay từ bây giờ, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lực lượng Cảnh sát PCCC nên mở đợt cao điểm kiểm tra xử lý các vi phạm có liên quan. Đồng thời, Ban quản lý các khu chợ, các tiểu thương cần nhận thức rõ hậu quả khôn lường khi có hỏa hoạn xảy ra. Từ đó, nâng cao trách nhiệm của mình trong công tác PCCC.
Nhằm hạn chế tối đa các vụ cháy, nổ xảy ra tại chợ, TTTM trên địa bàn tỉnh Sơn La, Đại tá Nguyễn Khắc Ngọc khuyến cáo, các chợ, TTTM cần phải duy trì thường xuyên, liên tục công tác PCCC với tinh thần trách nhiệm cao nhất của người dân và chủ cơ sở, các lực lượng chức năng. Các cơ quan chức năng cần thường xuyên tổ chức kiểm tra, sửa chữa, thay thế thiết bị điện khi không bảo đảm an toàn. Tuyệt đối không thắp hương, đốt vàng mã, đun nấu tại chợ và TTTM.
Cũng theo Đại tá Ngọc, lực lượng PCCC tại cơ sở phải là người nắm bắt và chịu trách nhiệm công việc bảo đảm an toàn phòng cháy tại nơi làm việc. Đối với những người phụ trách máy móc, kỹ thuật phải có trách nhiệm kiểm tra, bảo dưỡng, kịp thời phát hiện hư hỏng để thay thế, tránh xảy ra cháy, nổ tại các chợ, TTTM vùng cao Sơn La.