Hàng loạt rác thải nhựa từ tàu cá xả xuống biển

Bên cạnh đó, các hoạt động sản xuất nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm nước lợ và các đối tượng nuôi lồng biển, đã phát sinh rác thải nhựa như: Bạt lót ao nuôi, vỏ chai lọ thuốc thú y thủy sản, bao bì thức ăn, phao xốp, nhựa... có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái, môi trường biển, gây nhiễm độc cho các loại hải sản khu vực ven bờ.

Thêm vào đó là hoạt động tại các cảng cá cũng gây ô nhiễm môi trường và phát sinh nhiều rác thải nhựa. Tỉnh Bình Định có 3 cảng cá là Quy Nhơn, Đề Gi, Tam Quan. Đây là nơi tiếp nhận, phân phối, tiêu thụ, sơ chế, bảo quản hải sản để cung ứng cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Quá trình khai thác và sử dụng không tránh khỏi việc gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm tại cảng cá phần lớn là do rác thải nhựa từ các tàu thuyền neo đậu và cập cảng cá, rác thải từ các hộ dân sống liền kề với cảng cá, đồng thời rác thải từ các đầm đổ ra biển.

Trước thực trạng đó, để thực hiện xử lý rác thải nói chung và rác thải nhựa trong ngành thủy sản nói riêng, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành nhiều kế hoạch, chỉ thị về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030; thực hiện phong trào "Chống rác thải nhựa"; tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Song song với công tác chỉ đạo điều hành, tỉnh Bình Định đã triển khai 2 dự án do Quỹ Môi trường toàn cầu tài trợ, bao gồm: Dự án "Nâng cao năng lực quản lý và ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng địa phương, xây dựng mô hình cộng đồng thu gom, phân loại, xử lý nhằm giảm thiểu rác thải nhựa tại các xã, phường ven biển thuộc vịnh Quy Nhơn", do Hội Liên hiệp Phụ nữ TP Quy Nhơn chủ trì thực hiện.

Dự án đã triển khai các hoạt động như tập huấn, hội thảo nâng cao năng lực cho cộng đồng, cán bộ quản lý và thực hiện hiệu quả các mô hình: Làm phân compost ở xã Nhơn Châu; mô hình khu dân cư kiểu mẫu ở khu vực I, phường Ghềnh Ráng; mô hình kinh tế tuần hoàn ở Trường THCS Nhơn Lý, bãi biển không rác thải, nhà hàng thân thiện với môi trường, tổ chức 3 điểm Hội thi "Sáng kiến cộng đồng về thu gom, xử lý và phân loại rác thải sinh hoạt trong gia đình" và 4 điểm "Truyền thông về bảo vệ môi trường biển, giảm thiểu rác thải nhựa đại dương" tại xã Nhơn Lý, Nhơn Hải, Nhơn Châu và Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn.

Dự án "Nâng cao năng lực của các tổ chức cộng đồng địa phương gắn với giao quyền quản lý, bảo vệ rạn san hô tại vùng biển ven bờ thuộc vịnh Quy Nhơn" do Hiệp hội Thủy sản Bình Định chủ trì thực hiện.

Ngoài ra, năm 2022, Chi cục Thủy sản Bình Định đã phối hợp với Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản triển khai mô hình thu gom, phân loại, tái sử dụng chất thải nhựa tại nguồn trong khai thác thủy sản với nhiều hoạt động như: Tổ chức hội thảo tuyên truyền hướng dẫn phân loại, hạn chế sử dụng và thu gom rác thải nhựa tại các tàu cá; 20 tàu cá được lựa chọn để thực hiện mô hình, phân loại, tái sử dụng chất thải nhựa tại nguồn trong khai thác thủy sản; phát thùng đựng rác và túi đựng rác cho Cảng cá Quy Nhơn và 20 chủ tàu cá được lựa chọn thực hiện mô hình. In ấn và lắp đặt nhiều poster tuyên truyền tại cảng cá Quy Nhơn và trên tàu cá.

Tuy nhiên, công tác tuyên truyền phần lớn dừng lại ở các hoạt động ngắn hạn nên chưa đạt hiệu quả cao về thay đổi nhận thức và thói quen sử dụng túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt hằng ngày của người dân và trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Ý thức, nhận thức của người dân còn hạn chế; cơ sở hạ tầng còn kém chưa đáp ứng được khâu quản lý thu gom, phân loại và xử lý rác thải đặc biệt là rác thải nhựa.