Động đất liên tiếp tại Kon Tum: Sau rung chấn có tiếng nổ lớn trong lòng đất
Từ năm 2021 đến nay, tại khu vực tỉnh Kon Tum ghi nhận 169 trận động đất. Đặc biệt, trong 4 ngày qua, từ 15 đến 18/4/2022 đã ghi nhận động đất xảy ra liên tục tại khu vực này với tổng số 22 trận động đất độ lớn từ 2.5 đến 4.5 độ Richter.
Người dân hoang mang vì dư chấn động đất
Ngày 19/4, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai tổ chức họp trực tuyến ứng phó với động đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
Theo ông Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu cho biết, tại khu vực Kon Tum từ năm 1903 - 2020 có 33 trận động đất, trận lớn nhất năm 1937 có cường độ 3,9 độ Richter. Tháng 4/2021, tần suất động đất ở huyện Kon Plông gia tăng. Tính từ năm 2021 đến ngày 18/4/2022, có 169 trận động đất từ 2,5 độ Richter trở lên, riêng 4 ngày vừa qua có 2 trận 4,1 và 4,5 độ Richter lớn nhất trong lịch sử từ khi ghi nhận tại khu vực trên. Như vậy, ông Xuân Anh nhận định, các trận động đất gần đây lớn hơn so với lịch sử và tần suất ngày càng gia tăng. Đáng chú ý, số trận động đất trong năm qua nhiều gấp 5 lần so với hơn 100 năm trước cộng lại.
Về nguyên nhân của tình trạng này, ông Xuân Anh thông tin: “Tháng 3/2021, thủy điện Kon Tum có tích nước, sau đấy liên tiếp xảy ra các trận động đất. Đánh giá sơ bộ khả năng liên quan đến động đất, giống như ở thủy điện Sông Tranh 2”. Mặc dù cho đến nay chưa ghi nhận thiệt hại về nhà cửa và người tại khu vực trên, tuy nhiên chắc chắn các rung động địa chấn do động đất gây ra đã ảnh hưởng nhất định đến đời sống nhân dân trong khu vực.
Để làm rõ nguyên nhân, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu cho rằng, cần có tiếp tục quan trắc, đồng thời tiến hành nghiên cứu hệ thống đứt gãy, đánh giá việc tích nước các hồ đập theo kinh nghiệm quốc tế. Ông Xuân Anh nhận định, cường độ có thể lên tới 5 - 5,5 độ Richter, tuy nhiên để có kết luận đầy đủ cần tiến hành nghiên cứu, đánh giá chi tiết số liệu quan trắc.
Tại cuộc họp, đại diện xã Măng Bút (huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum) thông tin, từ ngày 15/4 đến hôm nay, địa bàn xã xảy ra nhiều lần rung chấn, lần rung chấn mạnh nhất lúc 12h55 ngày 18/4, thời gian kéo dài 15 giây và rung lắc mạnh. Tới đêm qua, lúc 21h34 lại xảy ra một trận rung chấn với cường độ nhỏ.
“Qua những lần rung chấn như vậy thì nhân dân trên địa bàn cũng hoang mang, tinh thần không ổn định. Hiện tại, chưa có thiệt hại gì về người và tài sản”, vị đại diện xã Măng Bút nói.
Một lãnh đạo huyện Kon Plong thông tin, độ rung chấn từ đầu năm 2022 đến nay dưới 3,8 độ richter. Tuy nhiên, trận rung chấn ngày 18/4 khoảng 4,5 độ richter, sau rung chấn có tiếng nổ lớn trong lòng đất, nhân dân trên địa bàn hoang mang, lo lắng. “Bản thân tôi chuẩn bị đi làm thì thấy rung hết cả nhà đang ở, sau đó có tiếng nổ”, vị lãnh đạo huyện Kon Plong kể.
Trước việc liên tiếp xảy ra động đất ở huyện Kon Plong, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Kon Tum Nguyễn Hữu Tháp cho biết, UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp các ngành liên quan theo dõi động đất, dư chấn để kịp thời ứng phó.
Nghiên cứu chuyên sâu về độ nguy hiểm và rủi ro động đất ở Kon Tum
Ông Phạm Trọng Thực, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) bày tỏ không chủ quan với cả những nguyên nhân khác. Theo ông Thực, thủy điện thượng Kon Tum mới đưa vào vận hành nên đề nghị tỉnh Kon Tum hoàn thiện phương án phê duyệt an toàn hồ chứa, quy trình vận hành để đảm bảo vận hành hồ an toàn, cũng như không gia tăng thêm dư chấn…
Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai Trần Quang Hoài đề nghị các đơn vị liên quan theo dõi diễn biến tình hình động đất, nếu thực sự xảy ra sự cố gì thì thời lượng trễ này đang là thời gian ứng phó. Viện Vật lý địa cầu phải kết hợp với thủy điện và địa phương cung cấp thông tin nhanh chóng hơn. Viện Vật lý địa cầu rà soát lại hệ thống cảnh báo động đất và sóng thần thời gian qua đã xây dựng.
Ông Hoài cũng nhấn mạnh, những tình huống thiên tai như động đất phải có giám sát chuyên môn. Ban chỉ huy tìm kiếm cứu nạn tỉnh phải thông báo tới nhân dân, chủ động trong việc ứng phó, nắm bắt tình hình diễn biến, không hoang mang, tránh thông tin thất thiệt.
Nhằm giảm thiểu thiệt hại do động đất có khả năng gây ra tại khu vực trên, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu kiến nghị Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai xem xét cho phép tiến hành thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu về độ nguy hiểm và rủi ro động đất đối với khu vực huyện KonPlông, tỉnh Kon Tum.
Theo đó, tiến hành nghiên cứu đánh giá chi tiết mô hình cấu trúc và độ lớn động đất cực đại có khả năng phát sinh các hệ thống đứt gãy khu vực huyện Kon Plông và lân cận. Tiến hành thiết lập ngay một mạng trạm quan sát động đất địa phương (gồm 5 trạm) tại khu vực huyện Kon Plông và lân cận.
Đồng thời, tiến hành triển khai việc nghiên cứu nguyên nhân phát sinh chuỗi động đất, đánh giá mức độ rủi ro và xây dựng các kịch bản ứng phó rủi ro có thể xảy ra cho khu vực huyện Kon Plông và lân cận.
Cùng với đó, thực hiện hiện rà soát, đánh giá về công tác thiết kế kháng chấn đối với các dự án thủy điện và công trình quan trọng trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền và ứng phó động đất cho người dân nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng của động đất.