Điểm tựa công lý cho người nghèo và người yếu thế
Những năm qua, hoạt động trợ giúp pháp lý ngày càng phát huy tác dụng thông qua việc nâng cao nhận thức của người dân về quyền được tiếp cận công lý, mở rộng phạm vi cung cấp dịch vụ miễn phí cho các đối tượng yếu thế, tăng cường năng lực của đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý và sự tham gia ngày càng sâu rộng của các tổ chức xã hội.
Điều này giúp đảm bảo quyền con người, quyền công dân, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, đặc biệt là người nghèo và các đối tượng yếu thế khác.
Tại Hà Nội, nhờ sự phát triển về nhân lực và công tác đào tạo, chất lượng và hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý đã có những chuyển biến mạnh mẽ. Từ năm 2019 đến nay, 100% vụ việc trợ giúp pháp lý của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước TP Hà Nội đều do đội ngũ trợ giúp viên pháp lý thực hiện, khẳng định vai trò nòng cốt và năng lực chuyên môn ngày càng cao. Số vụ việc tham gia tố tụng đã tăng mạnh mẽ, riêng năm 2024 là 3.284 vụ (gấp hơn 5 lần so với cả năm 2019).
Sự gia tăng đột biến này không chỉ phản ánh nhu cầu trợ giúp pháp lý tăng lên mà còn cho thấy sự tin tưởng ngày càng cao của người dân đối với trung tâm. Nhiều trợ giúp viên pháp lý đã đảm nhiệm thành công các vụ việc đặc biệt phức tạp, thậm chí tham gia tố tụng tại tòa án cấp cao.
Với kinh nghiệm về việc chủ động tạo nguồn, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và đổi mới công tác bồi dưỡng theo nhu cầu thực tế, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước TP Hà Nội đang tiếp tục phát huy những thành tựu đạt được để nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân thuộc diện được trợ giúp pháp lý.
Ở tỉnh Hưng Yên, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước đã khẳng định vai trò là “cánh tay” nối dài của pháp luật, giúp người dân tiếp cận công lý. Thống kê trong 2 năm gần đây, Trung tâm đã tham gia 1.010 vụ việc tố tụng, trong đó có 188 vụ việc được đánh giá thành công, đạt hiệu quả rõ rệt, chiếm gần 19% tổng số.
Để nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hưng Yên đề xuất cần đẩy mạnh phổ biến, tuyên truyền pháp luật về tố tụng dân sự, hình sự, hành chính; tăng cường chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong hoạt động tố tụng như tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trợ giúp viên pháp lý có năng lực và kinh nghiệm; xây dựng cơ chế đánh giá, khen thưởng kịp thời; kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực.
Việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật cũng rất cần thiết, đặc biệt là rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về tố tụng để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi; ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường công khai, minh bạch trong toàn bộ quá trình tố tụng sẽ tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận công lý, giảm chi phí, thời gian và công sức…
Tại tỉnh Sơn La, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Sơn La đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, trợ giúp pháp lý nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, đối tượng chính sách và các đối tượng yếu thế trong xã hội…
Cùng với đó, Trung tâm tích cực tham gia tố tụng, bào chữa rất nhiều vụ việc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các đối tượng; giúp cho việc giải quyết các vụ án được công khai, minh bạch, khách quan, đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật.
Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã phối hợp với các địa phương tổ chức 4 đợt truyền thông, phổ biến pháp luật tại các xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số cho hơn 1.000 lượt người là già làng, trưởng bản, người có uy tín và người dân ở các bản…
Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, Trung tâm còn thực hiện nghiêm quy định tiếp công dân tại trụ sở cơ quan, duy trì đường dây nóng về trợ giúp pháp lý, công bố số điện thoại đường dây nóng trên các phương tiện thông tin đại chúng, bảo đảm cho người dân dễ dàng tiếp cận, liên hệ khi có nhu cầu…
Từ miền núi, vùng sâu, vùng xa đến các đô thị, người nghèo, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số… đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ pháp lý miễn phí. hoạt động trợ giúp pháp lý tại các địa phương đã góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hàng triệu người dân.

Hiệu quả và nhân văn trong trợ giúp pháp lý cho người cao tuổi
Nhiều định hướng hoàn thiện chính sách, pháp luật về trợ giúp pháp lý