Vụ cá kho có giòi: Thực phẩm sạch liệu có an toàn?

• Vẫn còn nguy cơ cao mất an toàn thực phẩm
• Bao giờ giải được bài toán thực phẩm sạch?
• Người tiêu dùng vẫn còn nghi ngại trước... thực phẩm sạch

Ngay sau khi sự việc được đăng tải trên facebook, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 12, Cục QLTT Hà Nội đã trực tiếp xuống kiểm tra. Vấn đề đặt ra là trên thị trường hiện đang loạn thực phẩm sạch, đánh vào thị hiếu lo ngại mất vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) của người tiêu dùng. Nhưng thực phẩm “sạch” có thực sự sạch?

Kinh doanh thực phẩm không an toàn có vi phạm pháp luật?

Ngày 2/4, anh N.V.T. (Hà Nội) đăng tải lên trang facebook cá nhân đoạn clip ghi lại cảnh giòi bò lúc nhúc trong khúc cá kho. Được biết, khúc cá kho thuộc đơn hàng gồm 8 món, được anh T. đặt mua tại hệ thống cửa hàng Thực phẩm sạch CleverFood (CleverFood) trên phố Ngụy Như Kon Tum. Ngay sau khi có đoạn clip trên, Đội QLTT số 12 đã cử lực lượng xuống làm việc trực tiếp với đơn vị này, lập biên bản, kiểm tra lại toàn bộ quy trình, khâu tiêu thụ sản phẩm.

Ngay hôm sau, CleverFood đã có văn bản xin tạm dừng bán hàng toàn hệ thống từ ngày 4/4 đến hết ngày 6/4 để kiểm tra, rà soát lại chất lượng toàn bộ sản phẩm, hàng hoá và các quy trình liên quan nhằm bảo đảm không có trường hợp tương tự xảy ra và vì lợi ích của người tiêu dùng. Đồng thời, CleverFood đào tạo lại nhân sự "để không có những sản phẩm kém chất lượng đến tay khách hàng".

Theo Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật Chính Pháp Hà Nội, thực phẩm là khúc cá kho có giòi trên không đảm bảo VSATTP, có thể gây nguy hại đến sức khỏe của người tiêu dùng. Bởi vậy cơ quan chức năng phải vào cuộc xác minh làm rõ nguyên nhân, điều kiện đảm bảo VSATTP, xác định hậu quả xảy ra để có hình thức xử lý phù hợp với quy định của pháp luật. Luật sư Cường nói thêm: Miếng cá kho mà có giòi nhiều như thế thì chứng tỏ miếng cá này đã chế biến từ rất lâu và không được bảo quản theo quy định, khi có giòi chứng tỏ miếng cá đang trong tình trạng phân hủy. Người nào ăn phải những miếng cá như thế này có thể sẽ bị ngộ độc thực phẩm, nhiễm ký sinh trùng, ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu miếng cá đúng là của cơ sở kinh doanh này thì thực phẩm như vậy là không đảm bảo vệ sinh an toàn theo quy định. Bởi vậy hành vi này là vi phạm pháp luật, sẽ bị áp dụng các biện pháp hành chính theo quy định của pháp luật.

Chiều 5/4, theo thông tin mà phóng viên Báo CAND nhận được từ cơ quan chức năng, lực lượng liên ngành gồm Đội QLTT số 12, Đội Cảnh sát Kinh tế Công an quận Thanh Xuân và Phòng Y tế quận Thanh Xuân đã tiến hành làm việc với đại diện của CleverFood. Đại diện của CleverFood đã thừa nhận khúc cá có giòi đúng là của CleverFood. Khúc cá nặng 0,64kg, do nhân viên của cửa hàng xử lý không thỏa đáng. Lô cá kho trên được CleverFood mua lại từ một đơn vị khác từ ngày 30/3, theo quy định chỉ được kinh doanh trong 24 giờ, nhưng tới ngày 2/4, CleverFood  vẫn bán ra cho khách.

Theo cơ quan chức năng, Công ty này có đầy đủ giấy tờ đăng ký kinh doanh, có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm do Sở Công thương cấp, cán bộ nhân viên đều được tập huấn. Nguồn gốc số cá kho mua của đơn vị khác cũng có giấy tờ đầy đủ. Căn cứ trên kết quả kiểm tra và làm việc, Cục QLTT Hà Nội sẽ ra quyết định xử phạt đối với hệ thống Thực phẩm sạch CleverFood về hành vi “Kinh doanh hàng hóa quá hạn sử dụng”.

Giòi bò lúc nhúc trong khúc cá kho mà CleverFood bán cho khách hàng

Loạn thực phẩm sạch

VSATTP luôn là vấn đề nóng và được cả xã hội quan tâm bởi nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của con người. Vì thế mà hiện nay rất nhiều cửa hàng thực phẩm sạch hoặc chuỗi thực phẩm sạch ra đời. Không những thế, trên các trang mạng xã hội quảng cáo rao bán rất nhiều thực phẩm sạch, nhiều loại do hộ gia đình tự chế biến. 

Đã có một thời gian, hai chữ “rau sạch” trở thành thương hiệu được người tiêu dùng tìm đến, thậm chí còn đưa vào siêu thị bán với giá gấp 3-4 lần giá ở chợ, nhưng khi cơ quan chức năng kiểm tra chỉ có mác “rau sạch”, còn lại không rõ nguồn gốc. 

Theo Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội, người tiêu dùng phải hiểu đúng về “rau sạch”, Hà Nội chỉ có “rau an toàn” sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap, nghĩa là quá trình sản xuất phải theo 10 bước quy định theo tiêu chuẩn VietGap. Hà Nội cũng đã công bố danh sách vùng rau an toàn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap, nhưng nhiều nơi treo biển “rau sạch” để “lập lờ đánh lận con đen”.

Với thực phẩm sạch quảng cáo, rao bán trên mạng, nhưng không rõ nguồn gốc, không đăng ký kinh doanh, theo một cán bộ Cục QLTT Hà Nội thì hiện nay rất khó xử lý. Bởi, có khi họ quảng cáo như thế, nhưng khi tới kiểm tra thì không có nhà xưởng, kho…nên rất khó xử lý. Còn theo Chi cục An toàn thực phẩm Hà Nội, các doanh nghiệp đăng ký kinh doanh và tự công bố chất lượng an toàn thực phẩm, nên chủ yếu vẫn là ý thức chấp hành của doanh nghiệp.

Hệ thống cửa hàng thực phẩm sạch của CleverFood quảng cáo chuyên bán các loại thực phẩm sạch (Ảnh: Báo Hà Nội mới)

Điều này có thể thấy, kiểm soát thực phẩm sạch trên mạng vẫn còn rất nhiều khó khăn và gần như không kiểm soát nổi. Với những vụ việc vi phạm VSATTP, quyền lợi người tiêu dùng ai đảm bảo? 

Theo Luật sư Đặng Văn Cường, ở vụ cá kho có giòi, khách hàng đã mua khúc cá nêu trên có quyền yêu cầu đơn vị kinh doanh này trả lại số tiền đã mua thực phẩm và bồi thường thiệt hại xảy ra nếu có. Mối quan hệ giữa khách hàng và đơn vị kinh doanh là quan hệ dân sự, nếu có tranh chấp sẽ được giải quyết theo thủ tục.

Theo thông tin chúng tôi nhận được, đại diện CleverFood đã làm việc với khách hàng, xin lỗi và hứa bồi thường. Do hệ thống này đã có văn bản tạm đóng cửa nên cơ quan chức năng chưa kiểm tra được quy trình chế biến, bảo quản, vận chuyển, mua bán thực phẩm của công ty trong thời gian qua để làm rõ điều kiện đảm bảo VSATTP hay không. 

Theo Luật sư Cường, trong trường hợp cơ sở này đủ điều kiện kinh doanh nhưng không đảm bảo điều kiện VSATTP thì sẽ bị tiêu hủy những thực phẩm không đảm bảo an toàn và sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.