Thần tượng: Xây dựng và xô đổ

Hóa ra, trên sân khấu và sau cánh gà có khi là hai thế giới hoàn toàn khác biệt mà nếu không tìm hiểu kỹ người hâm mộ rất dễ dàng bị rơi vào trạng thái ngộ nhận phiến diện. Và thêm một lần nữa, vấn đề thần tượng của giới trẻ hôm nay lại được đặt lên bàn cân tranh luận và gợi nhiều suy ngẫm.

Đã là nghệ sĩ, có ai không mưu cầu sự nổi tiếng? Nhưng nghệ thuật là loại hình mang tính đặc thù riêng mà ngoài sự tài năng, nỗ lực, người nghệ sĩ cần phải gặp một chút may mắn nữa để đạt được điều ấy. Vì thế mà nổi tiếng đã khó, trở thành thần tượng trong lòng người hâm mộ lại càng gian nan hơn.

Đó là một quá trình vừa lắm áp lực, vừa nhiều động lực trong việc vun vén, gìn giữ, duy trì song song giữa các sản phẩm nghệ thuật chất lượng và hình ảnh đời tư thật chỉn chu, trọn vẹn từ những việc lớn lao cho đến việc tưởng chừng như đơn giản nhất là đăng một tấm ảnh, status lên Facebook. Bất kỳ sự sơ suất nào của người nghệ sĩ, dù nhỏ hay lớn đều bị săm soi, hứng chịu những "búa rìu dư luận" tương ứng. Thế mới thấy rằng, sự nổi tiếng và tai tiếng chỉ cách nhau trong một lằn ranh mỏng manh như sợi tóc.

Mới hôm qua, Jack còn khiến trái tim người hâm mộ "tan chảy" vì những ca khúc da diết, khắc khoải như "Hồng nhan", "Sóng gió", "Bạc phận", "Đom đóm", "Em gì ơi", "Hoa hải đường"… thì hôm nay, anh đã làm họ không thể không thất vọng và hụt hẫng trước những thông tin tố cáo nam ca sĩ sống lăng nhăng, bạc bẽo đang gây sốt trên mạng xã hội Facebook, nhất là việc anh đã che giấu chuyện có con với một bạn diễn. Giữa những ồn ào, nam ca sĩ đã chính thức lên tiếng thừa nhận từng có quan hệ tình cảm với Thiên An (nữ chính trong MV "Sóng gió") và hai người đã có con chung. Anh cũng không quên phân trần, giải thích về những nghi vấn mà công chúng đang đặt dấu chấm hỏi. Cuối cùng anh đã gửi lời xin lỗi đến mọi người, trong đó có đoạn chia sẻ như sau:

"Jack đặt mục tiêu tu thân trước khi có bất kỳ dự định âm nhạc nào. Sau sự việc lần này, khán giả có thể có người sẽ quay đi, có người ở lại, nhưng dù đi hay ở Jack đều trân trọng quyết định của mọi người. Nếu một ngày nào đó, khi Jack hát mà dưới sân khấu chỉ còn duy nhất một khán giả, Jack vẫn hát, hát cho niềm tin của người ấy. Và nếu một ngày dưới sân khấu không còn ai, Jack vẫn sẽ hát, hát cho niềm đam mê của chính Jack. Bài học nhận được hôm nay, Jack xin hứa sẽ đáp lại khán giả bằng đam mê âm nhạc và sự cống hiến. Cuối cùng, xin lỗi vì tất cả".

Chưa hết xôn xao về sự việc của Jack thì cộng đồng mạng tiếp tục sửng sốt trước thông tin Ngô Diệc Phàm, nam thần tượng của làng giải trí Hoa ngữ bị vướng vào vòng lao lý vì những cáo buộc có liên quan đến một số hành vi vi phạm pháp luật như: môi giới tình dục, cưỡng bức phụ nữ và người vị thành niên. Ở một diễn biến khác, cũng trong tuần qua, nam ca sĩ Seungri, cựu thành viên của nhóm nhạc đình đám BIGBANG bị kết án về các tội danh: môi giới mại dâm, đánh bạc trái phép… Chẳng ai có thể ngờ rằng những gương mặt thư sinh, thiện cảm ấy lại có lúc làm những chuyện tày trời như thế. Rất nhiều scandal của các ngôi sao diễn ra cùng lúc giống như quả bom dội xuống lòng tin của người hâm mộ.

Hào quang của sự nổi tiếng, đối với người bản lĩnh, nó chính là ngọn đèn chỉ lối, soi đường, còn đối với kẻ buông thả, nó chính là thứ ánh sáng làm chói mờ đôi mắt. Sẽ kiêu hãnh vươn lên hay chết chìm trong thứ hào quang đầy mê dụ ấy phụ thuộc vào lý tưởng sống và ý chí của từng người nghệ sĩ. Trong showbiz Việt, có những tên tuổi lớn như Mỹ Tâm, Hà Anh Tuấn, Thủy Tiên... đã nổi tiếng từ thập niên trước nhưng đến nay, họ vẫn duy trì được hình ảnh đẹp trong mắt công chúng bằng những hoạt động thiện nguyện thiết thực, đặc biệt là việc tích cực chung tay, góp sức đẩy lùi dịch COVID-19. Ngược lại, có không ít nghệ sĩ trẻ 9x vừa mới mấp mé đặt những bước chân đầu tiên lên bậc thềm thành công đã tưởng mình đứng trên đỉnh cao danh vọng.

Xin phép phỏng theo cách nói của Đại thi hào Nguyễn Trãi về sức dân để khẳng định một quy luật rằng: "Xây dựng thần tượng cũng là người hâm mộ mà xô đổ thần tượng cũng là người hâm mộ". Người nghệ sĩ mất cả tuổi trẻ cống hiến để trở thành thần tượng của ai đó, nhưng một giây phút sẩy chân cũng có thể khiến tất cả mọi gắng công hóa thành tro bụi. Những Ngô Diệc Phàm, Seungri… từng làm thổn thức hàng triệu trái tim không có nghĩa là họ mãi mãi được yêu thương, đón nhận. Khán giả có thể thông cảm cho người nghệ sĩ trước một nốt nhạc chênh phô hay một vai diễn bị đơ nhưng khó lòng bao dung cho những sai lầm lệch chuẩn đạo đức và pháp luật. Một hạt sạn không làm cốc nước lọc có nhiều biến đổi nhưng một giọt mực nhỏ nhoi sẽ khiến nó chuyển thành màu đen!

Những scandal của Ngô Diệc Phàm, Seungri… chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho những nghệ sĩ có lối sống buông tuồng, méo mó, bất cần. Để biết rằng, một nốt nhạc phô có thể khắc phục bằng quá trình luyện thanh, một vai diễn đơ có thể cải thiện sau những tháng ngày trau dồi biểu cảm. Nhưng một khi đã vướng vào vòng lao lý, bất cứ ai cũng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Rồi đây, người ta sẽ quên một Ngô Diệc Phàm có gương mặt bừng sáng ra sao, một Seungri có giọng hát nội lực thế nào. Cái đọng lại cuối cùng trong ký ức những người hâm mộ chỉ còn là những sai lầm không thể thứ tha của họ. Cơ hội làm lại gần như là không thể.

Chẳng phải ngẫu nhiên mà những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật được gọi với mỹ từ người của công chúng. Thế nên, thiết nghĩ, trước khi tạo ra những sản phẩm nghệ thuật chất lượng, người nghệ sĩ cần xây dựng một đời tư sạch đã. Ngày nay, khi mạng xã hội đang phát triển mạnh, nhất cử, nhất động của nghệ sĩ đều khó qua nổi những chiếc "camera hành trình" của cộng đồng mạng. Bên cạnh một bài hát hay, một vai diễn ấn tượng thì một đời tư sạch là cách thể hiện sự tôn trọng và đáp lại sự yêu quý, quan tâm của khán, thính giả. Nghệ sĩ chân chính là người luôn lấy niềm vui, sự hài lòng, tin cẩn của người hâm mộ làm nguồn hạnh phúc cho bản thân vượt qua thử thách.

 Trở lại với scandal của Jack, có nhiều người thông cảm và cũng có không ít người gay gắt "ném đá" tạo nên làn sóng tranh luận trái chiều. Người thì nhẹ nhàng đưa ra quan điểm đó chỉ là những bồng bột của tuổi trẻ, nên cho anh ấy một cơ hội làm lại từ đầu. Người thì nghiêm khắc cho rằng nên cấm sóng nam ca sĩ trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Sự phân định đúng - sai trong trường hợp này cũng chỉ mang tính tương đối. Người nghệ sĩ sẽ vì những người tẩy chay mình mà dừng lại hay vì những người bảo vệ mình mà bước tiếp? Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào nhận thức của người nghệ sĩ về mức - độ - sai - lầm bản thân đã gây ra.

Về phía người hâm mộ, đã đến lúc chúng ta cần sáng suốt hơn, sâu sắc hơn, văn minh hơn trong việc ngợi ca, ngưỡng mộ thần tượng. Yêu nhầm người đã đau khổ, chọn nhầm thần tượng cũng đau khổ không kém. Việc lựa chọn thần tượng cũng phần nào đó phản ánh tính cách, sự hiểu biết, lẽ sống của bạn. Nhất là đối với những người xem thần tượng là hình mẫu để phấn đấu theo đuổi lại càng phải tỉnh táo, thấu đáo hơn. Đừng để tình cảm lấn át lí trí rồi luẩn quẩn trong những ranh giới nhập nhằng giữa bảo vệ và bao che, giữa cảm thông và ngụy biện. Như có ai đó từng nói: "Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa, nhưng mê muội thần tượng là một thảm họa". Không ai đánh thuế việc bạn thần tượng một người. Vậy nên, chắc chắn cũng chẳng ai chữa trị cho những vết thương trong lòng bạn khi thần tượng sụp đổ.