Nhạc sĩ Tuấn Phương: Dung dị và say đắm
Ông nói, âm nhạc của ông dung dị nhưng tình cảm và sâu lắng. Những bài hát ông viết được chưng cất từ trải nghiệm cuộc đời, từ những chắt chiu vốn sống. Thế nên, dù viết dân ca đương đại hay nhạc nhẹ, âm nhạc của Tuấn Phương vẫn mang đậm màu sắc Việt Nam, trong đó có nhiều bản “hit” một thời.
Thế nhưng cái tên Tuấn Phương vẫn khá lặng lẽ trong đời sống, nhiều ca khúc nổi tiếng hơn chính tên tuổi của ông. Ông cười, việc của ông chỉ là viết nhạc, còn sự nổi tiếng hay không thuộc về số phận...
1. Ông vừa rời Đài truyền hình Việt Nam nghỉ hưu sau nhiều năm ở vị trí Phó Ban Văn nghệ, nơi ông được sống với niềm đam mê của mình, âm nhạc. Và cũng lần đầu tiên, sau một đời làm nhạc, với nhiều bản “hit” được đông đảo khán giả đón nhận, nhạc sĩ Tuấn Phương mới có một đêm nhạc của riêng mình tại Hà Nội.
Sao không phải là một đêm nhạc của thời nhạc sĩ Tuấn Phương đang ở đỉnh cao với những bản “hit” như “Tình đất", “Biển chiều”, “Anh chỉ có mình em thôi”... Nhạc sĩ Tuấn Phương cười, mọi thứ đến trong cuộc đời đều là duyên. Ông chưa bao giờ đặt câu hỏi về sự nổi tiếng hay được/thua. Có lẽ đây cũng là thời điểm ông có thời gian tĩnh lặng để nhìn lại hành trình của mình đã đi, để được cùng khán giả kể chuyện, hoài niệm về tình yêu, về những khoảnh khắc đẹp trong cuộc đời.
Đêm nhạc "Lời ru tôi" sẽ diễn ra vào 20h00 ngày 10/12tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội). Đêm nhạc có sự góp mặt của những giọng ca hàng đầu gồm ca sĩ Anh Thơ, NSƯT Tấn Minh, Tùng Dương, NSƯT Phạm Phương Thảo, Nguyễn Ngọc Anh, Huyền Trang, Lê Anh Dũng, Tô Minh Đức…
Nhạc sĩ Tuấn Phương chia sẻ: “Như một lời sẻ chia với khán giả yêu thương. Là tình cảm với những người ta gặp, những miền đất ta đến, và cả với những kỷ niệm buồn, vui không bao giờ trở lại. Đó là thông điệp của đêm nhạc Tình “Lời ru tôi””.
Ca sĩ Ngọc Châm, đồng thời cũng là Giám đốc sản xuất đêm nhạc “Lời ru tôi” tôn vinh các sáng tác của nhạc sĩ Tuấn Phương nói, lý do đầu tiên và duy nhất cô muốn làm đêm nhạc Tuấn Phương là bởi ông có một gia tài sáng tác đồ sộ với rất nhiều ca khúc hít đã “sống” trong lòng khán giả bao nhiêu năm tháng nay. Ông xứng đáng được tôn vinh không chỉ ở một đêm nhạc.
“Một đêm nhạc không thể nói được hết tài năng, gia tài âm nhạc của nhạc sĩ Tuấn Phương nhưng cũng sẽ phần nào phác lên được chân dung sáng tác của anh - người nhạc sĩ tài hoa mà tôi nghĩ là “của hiếm” trong làng nhạc. Tôi rất thích các sáng tác của anh, nhiều ca khúc tôi đã nghe từ khi mình còn trẻ mà đến giờ vẫn thích, càng trưởng thành lại càng yêu thích, càng “ngấm”. Chuỗi chương trình “Vàng son một thuở” của tôi ra đời với mục đích tôn vinh tác giả, tác phẩm, thì không thể nào không tôn vinh một người nhạc sĩ sở hữu gia tài sáng tác lớn như nhạc sĩ Tuấn Phương…” - Ngọc Châm chia sẻ.
2. Nhạc sĩ Tuấn Phương sinh ra trong một gia đình nghệ thuật, nhưng không có ai theo đuổi con đường âm nhạc. Cha và anh chị em của ông đều theo hội họa. Nhưng từ nhỏ, ông đã có niềm đam mê với âm nhạc. Tuấn Phương cũng được lớn lên trong thế giới sách của gia đình,từ lớp 1, lớp 2 ông đã được tiếp cận với những tác phẩm nổi tiếng của phương Tây như “Phía Tây không có gì lạ” của Erich Maria Remarque và nhiều tác phẩm kinh điển khác. Tâm hồn ông được nuôi dưỡng từ nền tảng văn hóa ấy.
“Khi còn nhỏ, vì không có điều kiện học nhạc nên tôi chỉ có thể tự ôm lấy niềm đam mê đó một mình. Đến khi học hết phổ thông, tôi mới có cơ hội theo đuổi điều mình muốn. 19 tuổi, tôi mới bắt đầu theo học âm nhạc chuyên nghiệp, bắt đầu với cây đàn viola, sau đó trở thành một nhạc công chơi viloa. Trong thời gian công tác ở Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam, tôi suy nghĩ đến việc viết ra những điều mình nghĩ, mình trăn trở bằng âm nhạc. Và tôi bắt đầu sáng tác từ đó”. Nhạc sĩ Tuấn Phương chia sẻ. Với ông, sáng tác là cách giúp ông giãi bày những tình cảm, chia sẻ những kỷ niệm, cảm xúc của mình. Đó cũng là một cách lưu lại dấu ấn thời gian.
Và một cơ duyên lớn trong cuộc đời đã đến, góp phần đưa cái tên Tuấn Phương đến gần hơn với công chúng. Đó là năm 1994, đạo diễn Tất Bình mời ông tham gia sáng tác bài hát cho những bộ phim chiếu trong chương trình Văn nghệ chiều chủ nhật. Ngày đó, phim truyền hình chiều chủ nhật được đông đảo khán giả yêu thích. Nhạc phim đầu tiên của ông là bài hát sáng tác cho bộ phim “Cuốn sổ ghi đời” rất xúc động. Đến bài hát thứ 2, viết cho bộ phim nổi tiếng “Những người sống bên tôi”, ông đã khẳng định được tài năng của mình. Sau đó, ông được mời viết nhạc cho các phim truyện nhựa “Bản tình ca trong đêm”, “Giấy quỳ", “Phiên tòa ngày mai"…
Lúc ấy, việc viết ca khúc cho phim nhựa chưa phổ biến. Phải đến phim “Chuyện đã qua”, “Đồng quê xào xạc”các ca khúc mới ra đời. Đó là những ca khúc "Tình đất" (nhạc phim "Chuyện đã qua"),"Người ơi hãy về" (nhạc phim "Đồng quê xào xạc"), "Biển chiều" (nhạc phim "Đảo vắng"), "Chỉ có mình em thôi" (nhạc phim "Tìm lại chính mình") ...Và điều đáng nói là những ca khúc viết cho nhạc phim của nhạc sĩ Tuấn Phương đều có một đời sống riêng, độc lập, thậm chí có nhiều bài hát trở thành những bản “hit” của các ca sĩ nổi tiếng.
“Mỗi người đều có một cơ hội, nếu biết nắm bắt đúng sẽ phát huy được hết giá trị bản thân. Nếu không có sự khuyến khích của đạo diễn Tất Bình, chưa chắc tôi đã viết nhạc phim, và chưa chắc có các ca khúc cho phim ” - Tuấn Phương hồi tưởng.
Nhạc sĩ Tuấn Phương nói, ông là người yêu cái đẹp. Âm nhạc của ông, dù buồn hay vui, trước hết phải đẹp. Đó không chỉ là vẻ đẹp của ca từ, giai điệu (ông tự viếtlời cho tất cả các bài hát của mình) mà là góc nhìn ấm áp, yêu thương cuộc sống của ông. Vì thế, nghe nhạc của ông, mỗi người sẽ tìm thấy một góc riêng của mình ở đó. Ông ví âm nhạc của mình như một người con gái có duyên, thêm phụ kiện lòe loẹt sẽ kém duyên, nó dung dị nhưng say đắm và đầy xúc cảm.
Đó là những giá trị ông nuôi dưỡng từng ngày, là tích lũy của cuộc đời, là vốn sống và tình yêu của ông đối với cuộc sống này. Bởi vậy, nhiều ca khúc của ông trở thành “cộng đồng hóa” khi có thể nói tên nhạc sĩ, khán giả không biết, nhưng cất lên một giai điệu, một ca từ, nhiều người đều “ồ” lên hóa ra đã “ngấm” tự nhiên trong tâm thức mình tự khi nào. Đó là "Biển chiều" (nhạc phim "Đảo vắng"), là "Chỉ có mình em thôi" (nhạc phim "Tìm lại chính mình"), "Tình đất" (nhạc phim "Chuyện đã qua"),Và rất nhiều các ca khúc khác với nhiều màu sắc khác nhau, cùng khắc họa nên chân dung âm nhạc đa diện, đa sắc, đa màu mà Tuấn Phương sở hữu.
Âm nhạc của ông mang đậm màu sắc Việt Nam, không chỉ trong ca từ, hay những âm hưởng dân gian của ca trù, của tuồng, chèo được ông đưa vào trong ca khúc của mình mà bởi trong từng thang âm ông sử dụng. Ông là người mê nhiều thứ, từ ca trù, cải lương, nhạc nhẹ,cổ điển, vì thế, sáng tác của ông trải dài ở nhiều mảng đề tài, từ dân gian đương đại đến nhạc nhẹ. Và vì thế, ca sĩ hát nhạc của ông cũng đa dạng, từ các nghệ sĩ hàng đầu của dòng nhạc dân ca như Anh Thơ, Tân Nhàn đến nhạc nhẹ như Mỹ Linh, Trần Thu Hà, Tùng Dương, Ngọc Anh.
Nói về những sáng tác của mình, Tuấn Phương giãi bày: “Tôi coi mỗi bài hát đều như đứa con mình đẻ ra, yêu thương và có trách nhiệm với nó đến cùng. Vì thế tôi rất kỹ, viết cái gì cũng tính xem viết cho ai chứ không phải gặp ai cũng đưa cho hát. Có những bài viết xong 10 năm vẫn để đó như “Chỉ có em thôi”, đến lúc gặp ca sĩ Nguyễn Ngọc Anh, tôi sửa lại một chút ca từ rồi đưa cho cô ấy vì tôi thấy hợp”.
Ông nói, ông không cố tình chọn ngôi sao để đảm bảo sự thành công cho ca khúc.Như cách đây 30 năm, khi được đặt hàng viết nhạc cho phim “Đảo vắng”, ông đã tính chuyện viết gì, cho ai hát. Khi ấy, ông nhắm đến Mỹ Linh. Lúc đó là quãng năm 1995-1996, Mỹ Linh còn đang đi học. Nhưng đến khi cần thu thì Mỹ Linh bị ốm và ông phải mời NSND Lê Dung hát. Sau này, khi Mỹ Linh hát “Biển chiều”, đúng như dự cảm của Tuấn Phương, đã trở thành ca khúc nổi tiếng, vượt ra khỏi giới hạn của phim, trở thành một tác phẩm độc lập được yêu mến. “Đó là duyên trời định”, ông nhẹ nhõm với mọi cơ duyên đến trong cuộc đời mình.
Tuy nhiên, Tuấn Phương khẳng định, ông không cố tình chọn ngôi sao để đảm bảo sự thành công cho ca khúc: “Một số bài hát của tôi khi các ngôi sao thể hiện đã lan tỏa rồi. Người có giọng tốt chưa phải đã hát tốt. Tôi không đặt chất giọng lên hàng đầu mà quan trọng là biểu cảm của ca sĩ”.
Tuấn Phương bảo, gia tài của ông đáng kể nhất chỉ có mỗi âm nhạc, và âm nhạc cũng chính là con người ông. “Tài hoa, phiêu lãng, nhiều suy tư nhưng cũng dịu dàng, ấm áp, luôn mở rộng các giác quan của mình đến với những điều đẹp đẽ của cuộc sống ở mọi miền cảm xúc - đó là chân dung âm nhạc của nhạc sĩ Tuấn Phương. Thật tình, cũng không rõ đó là chân dung âm nhạc của anh hay là chân dung chính anh nữa. Nhưng chắc chắn khán giả sẽ thấy được trọn vẹn con đường và chân dung âm nhạc của nhạc sĩ Tuấn Phương, người nhạc sĩ của những bản nhạc phim nổi tiếng, những bản nhạc tình ở lại trong trái tim khán giả từ bao lâu nay”- ca sĩ Ngọc Châm chia sẻ.
