Nghệ sĩ biểu diễn, sử dụng trang phục phản cảm: Chuyện chưa có hồi kết

Mới đây nhất, UBND TP Hồ Chí Minh đã có quyết định xử phạt hành chính công ty Người hâm mộ Việt, đơn vị tổ chức đêm nhạc "SpaceSpeaker live concert - The Kosmik" số tiền là 110 triệu đồng. Được biết, chương trình này đã diễn ra ngày 12/11/2022 tại Nhà thi đấu Quân khu 7 (TP Hồ Chí Minh) với sự góp mặt của những nghệ sĩ đang được giới trẻ mến mộ hiện nay như Touliver, Rhymastic, Kimmese, Binz, JustaTee, Soobin, 16Typh, GONZON…

Theo cơ quan chức năng, đêm nhạc "SpaceSpeaker live concert - The Kosmik" đã bị xử lý vì hai hành vi vi phạm. Hành vi thứ nhất là tổ chức biểu diễn nghệ thuật không đúng nội dung ghi trong văn bản chấp thuận. Theo đó, ca sĩ Tín Lê biểu diễn bài hát "Live set", ca sĩ Bùi Thế Anh và Phạm Nam Hải biểu diễn bài "Nhạc Anh", top 11 ca sĩ biểu diễn "A veil of mist" không đúng với nội dung trong văn bản được chấp thuận của Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh.

Hành vi thứ 2 của chương trình là tổ chức biểu diễn có sử dụng trang phục, âm thanh, từ ngữ, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn trái với thuần phong mỹ tục. Cụ thể, trong tiết mục "They said", nghệ sĩ múa với trang phục quần áo lót hở hang biểu diễn cùng ca sĩ Binz trên giường ngủ với những tư thế có phần phản cảm như ngả người, ưỡn ngực… Thậm chí, rapper Binz còn có hành vi đổ bia lên vùng ngực vũ công. Ở một góc khác của sân khấu, một số vũ công thực hiện bài múa cột. Trong tiết mục "Forget about her", nghệ sĩ múa cũng trong trang phục bikini thực hiện các động tác trườn, bò trên đàn piano mang nhiều hơi hướng gợi tình phản cảm.

Căn cứ nghị định 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, UBND TP Hồ Chí Minh phạt đơn vị tổ chức 25 triệu cho hành vi thứ nhất và 85 triệu đồng cho hành vi thứ hai, tổng số tiền phạt là 110 triệu đồng. Ngoài ra, công ty Người hâm mộ Việt cũng bị đình chỉ hoạt động tổ chức biểu diễn trong 18 tháng. Ngoài yếu tố 18+, đêm nhạc còn bị cho là vi phạm quy chế về quảng cáo rượu, bia đã được quy định rõ của các cơ quan chức năng.

Trước đó, công ty Người hâm mộ Việt cho rằng, trước khi chương trình diễn ra đã có truyền thông về quy định khán giả khi tham dự concert này phải trên 18 tuổi. Tuy nhiên, đại diện Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh cho biết cơ quan cấp phép biểu diễn chương trình căn cứ trên hồ sơ biểu diễn và kiểm tra theo quy định. Thực tế, trong quy định của pháp luật, không có chương trình biểu diễn dán nhãn 18+. Nên việc khuyến cáo của Ban tổ chức chương trình cũng chỉ là lời bào chữa.

Sự việc công ty Người hâm mộ Việt phải chịu xử lý hành chính vì những vi phạm tiếp tục là lời nhắc nhở với các đơn vị, cá nhân trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn. Với một thị trường âm nhạc sôi động, nhiều áp lực cạnh tranh, các nghệ sĩ luôn cố gắng tìm ra những điểm mới, lạ, hấp dẫn để thu hút khán giả. Trong đó, yếu tố gợi cảm đặc biệt được nhiều nghệ sĩ trẻ tận dụng, coi đó như là một bí quyết để hút fan.

Không thể phủ nhận, với hình thể đẹp, phong thái biểu diễn gợi cảm duyên dáng, mãn nhãn… nhiều sản phẩm, chương trình âm nhạc đã ghi được dấu ấn tích cực trong lòng khán giả. Và với khán giả trẻ, bên cạnh yếu tố âm nhạc thì hình thể, trang phục, vũ điệu, khả năng trình diễn của ca sĩ là những điều quan trọng để họ yêu thích, hâm mộ. Tuy nhiên, ranh giới giữa gợi cảm và phản cảm vô cùng mong manh.

Tương tự, giới hạn giữa quyến rũ sang trọng và câu khách rẻ tiền không phải ai cũng tách bạch được. Có trường hợp, dù số đông khán giả phản ứng nhăn mặt lắc đầu, cơ quan chức năng nhắc nhở nhưng nghệ sĩ đó vẫn cho đấy là gợi cảm, quyến rũ. Đã có không ít trường hợp các đơn vị tổ chức bị phạt vì có tiết mục hay nghệ sĩ ăn mặc phản cảm nhưng dường như vẫn chưa thật sự là bài học để các đơn vị sau rút kinh nghiệm.

Cách đây không lâu, Ban tổ chức cuộc thi Miss Universe Vietnam là Công ty Cổ phẩn Hoàn vũ Sài Gòn bị phạt 70 triệu đồng, đồng thời đình chỉ các hoạt động thi người đẹp, người mẫu 9 tháng kể từ ngày ra quyết định xử phạt vì siêu mẫu Hà Anh mặc áo dài xuyên thấu, lộ miếng dán ngực trên thảm đỏ. Sự cố này của Hà Anh cũng vi phạm quy định đối với hành vi tổ chức cuộc thi người đẹp, người mẫu "sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc".

Chuyện nhiều nghệ sĩ trẻ, nữ thì ăn mặc hở hang, nam thì có hành động phản cảm khi đứng trên sân khấu biểu diễn trong các chương trình nghệ thuật không còn là chuyện lạ vì đã diễn ra một thời gian khá dài. Thậm chí tình trạng này từng khiến dư luận khá bức xúc. Có người, việc tạo ra hình ảnh phản cảm chưa đẹp là sự vô tình nhưng với không ít ca sĩ là sự cố ý. Thậm chí, việc này còn lặp đi lặp lại nhiều lần. Những nữ ca sĩ như Thủy Tiên, Thu Minh, Hà Linh, Minh Hằng, Angela Phương Trinh… hay các người mẫu như Dương Yến Ngọc, Hồng Quế, Thái Hà… từng bị cơ quan chức năng tuýt còi vì trang phục không hợp với thuần phong mỹ tục, khiến khán giả bức xúc.

Hay đã có tiết mục "Vũ điệu dưới nước" gồm 4 cô vũ công mặc bikini với những động tác khêu gợi ngay tại sân khấu quay tròn ở Công viên nước Đầm Sen TP Hồ Chí Minh. Điều đáng nói là 4 vũ công ăn mặc mát mẻ, khoe da thịt lại có những động tác múa khêu gợi ngay trước mặt khá nhiều em thiếu nhi có mặt tại đây. Trên các sân khấu biểu diễn đã như vậy, trong các MV ca nhạc thì tình trạng này còn nhiều vô kể. không ít MV đã bị xử lý, không được cấp phép ra mắt …nhưng tình trạng này vẫn tiếp tục tái diễn.

Thời gian qua, cơ quan chức năng đã từng tăng nặng mức phạt hành chính, áp dụng hình thức phạt bổ sung, cấm biểu diễn từ 3 tháng đến 1 năm với người vi phạm lần 2, từ 1 năm đến 2 năm hoặc hơn với người vi phạm lần 3… Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không ít nghệ sĩ trẻ đã bộc lộ ý thức kém và thiếu tinh thần chấp hành quy định của pháp luật. Nhiều ý kiến cho rằng với các đơn vị tổ chức hay cá nhân, việc phạt tiền chưa chắc đã làm họ sợ mà phải là việc dừng biểu diễn. Vì thực tế, lợi nhuận sau mỗi chương trình biểu diễn hay thu nhập của một số nghệ sĩ khá cao nên việc phạt một số tiền nào đó chưa mang ý nghĩa thực sự răn đe. Tuy nhiên, nếu kèm theo đó là những hình phạt bổ sung như cấm diễn, cấm tổ chức sẽ khiến ý thức của nghệ sĩ hay những người làm nghệ thuật tăng lên.

Để có thể hạn chế những chương trình có tiết mục phản cảm, câu khách rẻ tiền thì các đơn vị tổ chức cần sự nghiêm túc, ý thức chấp hành đúng các quy định của cơ quan chức năng. Ngoài sự nhạy cảm, tinh tế cần thiết thì một trong những yếu tố quyết định đó là ý thức công dân của mỗi nghệ sĩ, mỗi người làm nghệ thuật. Chúng ta đều biết rằng, nghệ thuật có sức lan tỏa rất lớn. Mỗi tác phẩm nghệ thuật đều có thể chứa đựng trong đó sức mạnh tiềm tàng, có ảnh hưởng, tác động, thậm chí thay đổi hành vi của con người.

Nhà thiết kế Minh Hạnh từng cho rằng, "Giới nghệ sĩ là người có ảnh hưởng nhiều đến công chúng vì tần suất xuất hiện và đôi khi còn là hình tượng về thời trang cho giới trẻ". Chính vì vậy, mỗi nghệ sĩ cần nhận thức rõ hơn bao giờ hết vai trò, vị trí của mình để từ hành động lời nói, đến sản phẩm mang lại những ảnh hưởng tốt đẹp đến công chúng. Nhà thiết kế Minh Hạnh cũng cho rằng, sự phô trương quá lố chính là biểu hiện của trình độ hạn chế lạm dụng hình thức để tạo ra những ánh hào quang giả tạo là điều không bền vững. Mỗi chương trình, mỗi sản phẩm mà nghệ sĩ mang đến phải chứa đựng những giá trị nghệ thuật thực sự chứ không phải gây sốt bằng những màn khoe thân ồn ào sớm qua.