NSƯT Minh Thảo: Khối rubích đa chiều

NSƯT Minh Thảo là một trong những nghệ sĩ khá đắt sô hiện nay. Khán giả thường xuyên gặp anh trong những bộ phim phát sóng vào khung "giờ vàng". Đầu tuần, vừa gặp anh vào vai Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế Trần Văn Chương trong "Bí mật tam giác vàng", cuối tuần đã thấy anh là tay giang hồ rửa tay gác kiếm với cuộc đời đầy éo le trong "Giọt nước rơi". Chưa kể một loạt phim nữa đang chờ ngày phát sóng. Không chỉ là một diễn viên có nghề, Minh Thảo còn là một đạo diễn của nhiều tác phẩm sân khấu, một giảng viên tâm huyết của nhiều thế hệ học trò. Không có một tình yêu nghệ thuật mãnh liệt, thật khó để NSƯT Minh Thảo hoàn thành tốt khối lượng công việc khổng lồ ấy.

1. Cuộc trò chuyện giữa chúng tôi và NSƯT Minh Thảo diễn ra khi những cơn mưa đầu tiên của cơn bão số 2 đã bắt đầu nặng hạt. Thú thực trước đó, chúng tôi đã thấp thỏm không biết có gặp được anh như đã hẹn. Nhưng trái ngược với những lo lắng đó, Minh Thảo đến nơi hẹn rất đúng giờ. Thấy tôi có vẻ ái ngại vì trót "bắt" anh đi một chặng đường xa vào lúc thời tiết thế này, anh cười bảo: "Trừ trường hợp bão cấp 9 cấp 10 không thể đi được, tôi sẽ điện thoại báo trước với bạn. Còn đã hẹn với bạn thì mưa gió mấy tôi cũng sẽ có mặt đúng giờ". Đúng giờ và không bao giờ sai hẹn - đó là một nguyên tắc bất di bất dịch của anh. Thói quen ấy anh có được có lẽ là từ những tháng năm tôi luyện trong môi trường "kỷ luật sắt" của quân đội. Trước khi là một nghệ sĩ, Minh Thảo từng là bộ đội chiến đấu tại chiến trường Lào. Những tháng ngày chiến đấu, sống trong ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết đã tạo nên ở anh một tính cách quyết đoán, "quân tử nhất ngôn". Một điều anh vẫn thường tâm niệm và dạy các con mình, đó chính là: ''Người tự do nhất là người chấp hành kỷ luật tốt nhất".

Cuộc sống của NSƯT Minh Thảo luôn là những cuộc di chuyển không ngừng. Sống ở Thái Bình nhưng làm việc khắp cả nước. Vừa bay ra miền Bắc sau một thời gian vào phương Nam đóng phim "Những đứa con Biệt động Sài Gòn 2" và "Vết dầu loang", anh lại tranh thủ hoàn thành công việc của một giảng viên ở 3 trường Văn hóa nghệ thuật Thái Bình, Nam Định và Hưng Yên. Sắp tới, anh lại đưa cô con gái yêu đi thi đại học và tiếp tục những bộ phim còn dang dở của mình. Chưa kể, anh vẫn thu xếp để trọn vẹn vai trò của đạo diễn tại Đoàn Ca múa kịch Thái Bình - nơi anh đang đầu quân. Bận rộn là thế nhưng sự nghiêm túc, kỷ luật trong công việc đã giúp anh luôn hoàn thành tốt mọi việc.

Tôi đùa: "Dạo này thấy anh đắt sô phim ảnh quá, bật tivi lúc nào cũng thấy", Minh Thảo cười sảng khoái: "Với tôi, hạnh phúc là được làm việc bạn ạ. Tôi chỉ buồn nhất khi ngồi chơi thôi". Không ít đồng nghiệp nể sức làm việc "khủng" của nghệ sĩ Minh Thảo. Chỉ tính riêng từ 6 tháng cuối năm 2012 đến đầu năm 2013, Minh Thảo đã tham gia gần chục phim với nhiều dạng vai khác nhau. Đó là Thiếu tướng Công an Trần Quyết trong bộ phim "Sinh viên Cảnh sát"; là Đại "đất" - một đại gia phất lên nhờ buôn ma túy và buôn người trong "Hoa bay"; là trùm buôn ma túy Giàng Seo Phù trong "Những đứa con Biệt động Sài Gòn"; là Trung đoàn phó - Tham mưu trưởng Thế Mạc trong "Cao hơn bầu trời"… Kể từ vai diễn đầu tiên là vai Đông trong phim "Nga" (năm 1996), đến nay anh tham gia cả nghìn tập phim. Chưa kể đến gia tài là nhiều vai chính trên sân khấu kịch. Các đạo diễn "mê" Minh Thảo bởi khả năng hóa thân ở nhiều dạng vai khác nhau. Xem Minh Thảo vào vai Phúc "búa" - một tay xã hội đen côn đồ, ít học trong "Cuồng phong", hẳn khán giả sẽ rất ngạc nhiên khi anh hóa thân rất ngọt vào vai một gã lăng nhăng và sợ vợ trong "Chủ tịch tỉnh". Với mỗi vai diễn, anh đều tìm ra được chiếc chìa khóa riêng để tìm ra được tính cách nhân vật, sao cho nhân vật này luôn khác nhân vật kia.

NSƯT Minh Thảo (phải) trong phim “Bí mật tam giác vàng”.

2. NSƯT Minh Thảo chia sẻ: Anh có thói quen sau khi nhận kịch bản từ đạo diễn, anh sẽ chọn khoảng thời gian yên tĩnh nhất sau 11 giờ đêm để nghiền ngẫm kịch bản. Anh quan niệm, thuộc và hiểu thoại là yêu cầu tiên quyết của người diễn viên khi ra trường quay. Thế nên khi vào vai Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế Trần Văn Chương trong "Bí mật tam giác vàng", có những khi lời thoại của nhân vật lên đến 6 trang mà Minh Thảo vẫn diễn… ngon ơ. Bí quyết mà anh áp dụng là hiểu tính cách nhân vật, hoàn cảnh nhân vật và hiểu logic của câu chuyện sẽ giúp học thoại rất nhanh. Yêu nghề, với Minh Thảo còn là đầu tư không tiếc cho ngoại hình nhân vật. Hiện anh có một tủ giày dành cho việc đóng phim. Còn quần áo thì cứ sau một phim là anh lại mang tặng anh em, bạn bè, không bao giờ mặc lại ở phim sau. Anh quan niệm, không gì chán bằng việc diễn viên cho khán giả ngắm mãi một hình ảnh. Bật phim này lên thấy bộ quần áo này, mái tóc này, bật phim kia cũng vẫn bộ quần áo, mái tóc ấy. Toàn bỏ tiền túi sắm trang phục nên có khi cát sê đóng phim chỉ đủ để anh trang trải chi phí cho quần áo, xăng xe.

Minh Thảo bảo, hạnh phúc của người nghệ sĩ là được sống nhiều cuộc đời khác nhau. Mỗi lần vào vai là anh sống đến tận cùng cảm xúc của vai diễn, nhưng chỉ cần đóng máy là ngay lập tức anh lại thoát ra hoàn toàn khỏi nhân vật ấy để chuẩn bị cảm xúc mới cho nhân vật mới. Nên ở Minh Thảo không có chuyện bóng dáng nhân vật trước ảnh hưởng đến nhân vật sau. Kỹ lưỡng trong công việc, với Minh Thảo, nghệ thuật chưa bao giờ là một cuộc dạo chơi nhàn nhã. Mỗi vai diễn luôn là sự đầu tư nghiêm túc cả về hình thức và diễn xuất. Anh vẫn nhớ như in những ngày làm phim "Trần Thủ Độ" tại Mai Châu, Hòa Bình. Những cảnh quay cảnh cưỡi ngựa đúng thời điểm anh bị thoát vị đĩa đệm. Ngựa to, đường lại gồ ghề, mỗi bước chân ngựa phi là một lần anh thấy nhói đau tới tận óc. Chưa kể bộ giáp trụ nặng tới 5kg khoác trên người và bộ tóc giả dán kín trên đầu. Quay xong mỗi cảnh, cả người sũng ướt mồ hôi, mệt lả, phải mấy người phục vụ. Hay trong phim "Những đứa con Biệt động Sài Gòn", cảnh tên trùm ma túy Giàng Seo Phù  trên đường di lý từ miền Nam ra Hòa Bình, đã đòi đi vệ sinh để tìm cách trốn thoát. Để diễn cảnh này, Minh Thảo phải nhảy xuống hồ thủy điện rất sâu trong cảnh tay bị còng, trời giá rét. Minh Thảo quyết định không cần đến cascader. Anh cười bảo, cũng may mình quê miền biển nên bơi lội không thành vấn đề. Cũng ở phim này, có lần quay xong cảnh đánh võ, anh phải vào Bệnh viện Bạch Mai chiếu chụp vì quá đau.

3. Một dấu ấn trong sự nghiệp diễn xuất của NSƯT Minh Thảo là anh có duyên với vai chiến sĩ Công an. Việc được mời vào vai người chiến sĩ Công an ở nhiều vị trí khác nhau đã mang lại cho anh những cảm xúc thú vị. Khi thì là Đội trưởng Đội đặc nhiệm trong sêri phim "Cảnh sát hình sự" có tựa đề "Lá thư tuyệt mệnh"; khi là Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế trong "Bí mật tam giác vàng"; khi lại uy phong nghiêm nghị trong vai Thiếu tướng Trần Quyết trong "Sinh viên Cảnh sát". Anh bảo, may mắn có nhiều bạn bè, anh em thân thiết làm trong ngành Công an nên có cơ hội tiếp xúc, tìm hiểu về nghề nghiệp đặc biệt này. Hơn nữa, những năm tháng làm cộng tác viên cho chương trình "Vì an ninh Tổ quốc" đã giúp anh có điều kiện đến nhiều đơn vị Công an. Tình yêu với ngành Công an đã mang về cho Minh Thảo tấm Huy chương Vàng cho vai diễn và Huy chương Bạc ở vai trò đạo diễn trong vở "Cơn lốc đời người" tại "Liên hoan Sân khấu về hình tượng người chiến sĩ Công an - 2010". Minh Thảo đóng công an hợp đến nỗi nguyên Thứ trưởng Bộ Công an Lê Thế Tiệm từng khen khi nhìn thấy anh trong bộ cảnh phục: "Đây này, cảnh sát đặc nhiệm phải như thế này chứ!". Không ít sinh viên Học viện Cảnh sát đã đứng nghiêm chào khi anh vào vai Thiếu tướng Trần Quyết và đang thực hiện một số cảnh quay ở Học viện Cảnh sát. Nhưng ấn tượng nhất với Minh Thảo vẫn là vai Trung tá Trần Quang trong "Lá thư tuyệt mệnh". Nhân vật ấy không chỉ khiến anh vất vả bởi những màn đấu võ mà còn bởi những éo le, góc khuất trong cuộc đời, số phận. Là một người đội trưởng gương mẫu, người chồng hết mực yêu thương vợ, vậy màâ, một ngày Trần Quang nhận được lá đơn ly dị và thái độ kiên quyết của vợ. Mãi sau này, Trần Quang mới biết rằng, vợ anh quyết tâm chia tay vì biết chắc rằng mình mãi mãi không thể sinh con cho anh được.

Nghệ sĩ Minh Thảo thường chia sẻ với sinh viên rằng không có thành công nào đến dễ dàng nếu nghệ sĩ không chịu sả thân. Để có được một NSƯT Minh Thảo như hiện nay là gần 40 năm không ngừng trau dồi vốn sống, sống trọn vẹn mọi cảm xúc của cuộc đời, buồn vui, yêu ghét. Đi theo con đường nghệ thuật, anh chấp nhận không ít khó khăn. Từng có những thời điểm, ngoài công việc chính, anh phải chạy hàng buôn bán để kiếm thêm thu nhập. Giờ đây, dù đã là nghệ sĩ được nhiều người yêu quý, Minh Thảo vẫn giữ thói quen giúp đỡ vợ con việc nhà. Hạnh phúc của anh là sau những phút sả thân ở trường quay là được về bên người vợ hiền, hiểu và yêu chồng hết mực, bên những đứa con ngoan luôn ngưỡng mộ công việc của bố. Và sự hết lòng, trọn tình của anh với gia đình, sự nghiệp đã được đền bù xứng đáng!