Ngân hàng “lột xác” khi có cổ đông lớn
Có thể thấy một quy luật xuyên suốt lịch sử của ngành ngân hàng Việt Nam, mỗi ngân hàng muốn thực sự trở nên lớn mạnh đều trải qua những quyết định mang tính bước ngoặt. Để có được điều đó, không thể thiếu vắng bóng dáng của các cổ đông lớn hay các đối tác chiến lược.
Việc một ngân hàng có cổ đông lớn tham gia quản trị ngân hàng đã giúp cho các ngân hàng có những bước tiến rõ rệt trong quản trị cũng như mở rộng thị phần. Ngoài 3 ngân hàng quốc doanh (VietinBank, BIDV, Vietcombank) và VPBank có cổ đông lớn là nhà đầu tư nước ngoài, có thể kể đến một số ngân hàng cũng đã rất thành công khi có sự đầu tư của cổ đông lớn trong nước, điển hình TPBank.

Giữa năm 2012, từ đáy sâu khủng hoảng, Ngân hàng Tiên phong tăng vốn điều lệ từ 3.000 tỉ đồng lên 5.500 tỉ đồng với nhân tố mới là Tập đoàn Vàng bạc Đá quý Doji, công ty gia đình do ông Đỗ Minh Phú dẫn dắt. Doanh nhân này và những người liên quan nắm giữ 20% cổ phần, trở thành cổ đông lớn nhất tại ngân hàng không lâu sau đó mang tên mới là TPBank.
Hướng đi mới của TPBank là áp dụng công nghệ và đầu tư ngân hàng số nhằm đi tắt đón đầu với sự ủng hộ của các cổ đông lớn như FPT, đặc biệt là SBI Ven Holding, thành viên của SBI Group, tập đoàn tài chính lớn được biết đến với việc sở hữu SoftBank – ngân hàng điện tử hàng đầu tại Nhật Bản. Những năm sau đó, TPBank rót hàng ngàn tỉ đồng cho công nghệ, xây dựng hệ thống core banking, phát triển ngân hàng điện tử, nghiên cứu công nghệ mới như robotic, AI… áp dụng vào sản phẩm và dịch vụ tài chính.

12 năm sau khi tái cơ cấu, TPBank đã thay đổi diện mạo rõ rệt. Kết thúc năm 2023, tổng tài sản TPBank ở mức 356.000 tỷ đồng, Tỷ lệ CASA của TPBank tăng 34%, tổng thu nhập hoạt động đạt hơn 16.000 tỷ đồng, thu nhập lãi thuần tăng gần 9%, lên mức 12.500 tỷ đồng, số lượng khách hàng vượt mốc 12 triệu trong năm 2023.
NCB ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực
Một trường hợp khác là NCB. Sau khi có đối tác chiến lược là Tập đoàn SunGroup, NCB đã đẩy mạnh chuyển đổi toàn diện, song song triển khai khẩn trương và quyết liệt công cuộc tái cấu trúc ngân hàng với mục tiêu sẽ hoàn thành việc xử lý các tài sản tồn đọng, hoàn thành vào năm 2029, đưa NCB trở thành một trong những ngân hàng uy tín, lành mạnh và hiệu quả, hướng tới trở thành ngân hàng được yêu thích trên thị trường. Ngân hàng này cũng gia tăng nguồn lực tài chính cho các bước chuyển đổi mạnh mẽ khi dự kiến hoàn thành tăng vốn điều lệ thêm 6.200 tỷ đồng, lên hơn 11.800 tỷ đồng vào cuối 2024.
Theo lộ trình, NCB sẽ tiếp tục tăng vốn và dự kiến quy mô vốn điều lệ của NCB sẽ đạt hơn 29.000 tỷ đồng vào năm 2028. Từ đó, giúp NCB củng cố nguồn lực tài chính, gia tăng nguồn vốn trung - dài hạn để mở rộng hoạt động kinh doanh, đưa NCB trở thành một trong những ngân hàng có tiềm lực mạnh, cung cấp dịch vụ và giải pháp tài chính tốt nhất trên thị trường. Những ví dụ trên cho thấy, thị trường hoàn toàn có quyền hy vọng các tổ chức tín dụng sẽ tận dụng được các cổ đông/ đối tác có tiềm lực tài chính và năng lực quản trị tham gia tái cơ cấu để vực dậy hoạt động của ngân hàng. Chỉ khi có dòng tiền thực được bơm vào ngân hàng, các cổ đông không bị chi phối bởi lợi ích nhóm và một ban điều hành có năng lực, tâm huyết và dày dạn kinh nghiệm thì sự “lột xác” của các ngân hàng mới thực sự rõ nét.

Kỳ vọng Eximbank trở lại?
Một ngân hàng khác cũng đang được kỳ vọng vào một sự “lột xác” toàn diện là Eximbank. Sau khi Tập đoàn Gelex trở thành cổ đông lớn nhất với tỷ lệ nắm giữ 10% cổ phần, khách hàng và các nhà đầu tư nhỏ lẻ của Eximbankcũng đang kỳ vọng nhà băng này sẽ trở lại thời kỳ hoàng kim sau thời gian dài thượng tầng chưa thể tìm được tiếng nói chung cho tương lai của Ngân hàng.
Eximbank từng là một ngân hàng lớn mạnh trong Top đầu ngành cách đây khoảng 10 năm. Thậm chí năm 2011 nhà băng này xếp thứ tư toàn ngành về lợi nhuận, chỉ sau VietinBank, Vietcombank và BIDV. Tuy nhiên, những năm sau đó, Eximbank gặp một số khó khăn nhất định. Kể từ năm 2024, Eximbank đã bắt đầu có những sự thay đổi, bắt đầu từ việc đầu tư vào công nghệ và tư duy mới về tiếp cận khách hàng và thị trưởng. Kết quả kinh doanh của ngân hàng này từ đó, đã có nhiều cải thiện.

Tính đến cuối quý 3/2024, tổng tài sản của Eximbank đã tăng 11% so với hồi đầu năm, đạt 223.683 tỷ đồng. Trong đó, dư nơ vay tăng trưởng 14%, đạt 159.483 tỷ đồng, và huy đông vốn từ tổ chức kinh tế và cư dân tăng 7%, đạt 167.603 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng đầu năm, Ngân hàng Eximbank thu về 2.378 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng39% so với cùng kỳ năm trước. Điều quan trọng ở Eximbank là HĐQT có được sự thống nhất cao về tầm nhìn chiến lược, vì mục tiêu ổn định lâu dài, bền vững.