Cấp bách xây dựng trung tâm logistics vùng đồng bằng sông Cửu Long

• Phát triển logistics để tăng tính cạnh tranh của hàng hóa
• Logistics chưa đuổi kịp phát triển của thương mại điện tử

Tại hội thảo “Tăng cường tính kết nối nhằm cải thiện chuỗi giá trị hàng nông sản và thủy sản của Đồng bằng sông Cửu Long” do Trung tâm Xúc tiến đầu tư - Thương mại và hội chợ triển lãm TP Cần Thơ phối hợp Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) tổ chức ngày 23-4 ở TP Cần Thơ, nhiều doanh nghiệp đề nghị cần sớm xây dựng trung tâm logistics cho vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Ông Trương Quang Hoài Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết, vùng ĐBSCL đóng góp khoảng 90% sản lượng gạo, 65% sản lượng thuỷ sản, 70% sản lượng trái cây cho xuất khẩu. 

Dự báo đến năm 2020, nhu cầu vận tải sản lượng nông thuỷ sản trong vùng hơn 62,2 triệu tấn. Do cảng biển còn yếu và thiếu, luồng Quan Chánh Bố có dấu hiệu bị bồi lắng nên chỉ cho tàu có trọng tải 10.000 DWT đầy tải và tàu 20.000 DWT giảm tải nhưng cũng chỉ ra vào một chiều. 

“Mới đây, sân bay Cần Thơ vừa mở thêm nhiều đường bay mới đi và đến nhiều tỉnh, thành trong nước và quốc tế, nhưng việc vận chuyển nông sản của vùng cũng còn khiêm tốn”, ông Nam nói.

PGS-TS Hồ Thị Thu Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển logistics Việt Nam (VLI) thông tin, nông sản ở ĐBSCL ít được trực tiếp xuất khẩu từ vùng, mà phải chở lên các cảng ở Đông Nam bộ. 

Hằng năm, các nhà máy tại ĐBSCL vận chuyển từ 2-3 triệu tấn thuỷ hải sản, 6-7 triệu tấn gạo, khoảng 3 triệu tấn trái cây đến hệ thống kho và cảng ở TP Hồ Chí Minh và Bà Rịa - Vũng Tàu. Từ đây, hàng hoá được xuất khẩu đi châu Âu (mất từ 18-26 ngày), Nhật - Hàn (từ 5-7 ngày), Mỹ (22-30 ngày)…

Xây dựng trung tâm logistics tại Cần Thơ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận chuyển.

Theo ông Chu Văn An, Phó Tổng giám đốc thường trực Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, ĐBSCL có lợi thế đường sông, nhưng đi đường này phải mất nhiều thời gian, vì hiện nay đi đường sông phải mất 30 giờ mới lên đến TP Hồ Chí Minh. Ngoài ra, vận chuyển bằng đường sông phải chạy container lạnh bằng máy diezel (dầu), mà nếu không đủ container thì chi phí cao hơn cả đường bộ. 

“Tập đoàn có 2 nhà máy tại Cà Mau và Hậu Giang. Từ Cà Mau lên TP Hồ Chí Minh, chúng tôi mất chi phí 11 triệu đồng/container và từ Hậu Giang đi TP Hồ Chí Minh mất 7 triệu đồng/container. Như vậy, với việc chở 6.700-7.000 container/năm lên cảng ở TP Hồ Chí Minh thì chi phí logistics riêng vận chuyển hàng hóa là hơn 60 tỷ đồng”, ông An nói.

Ông An cho rằng, nếu xây dựng được trung tâm logistics tại Cần Thơ thì hàng hóa có thể xuất khẩu trực tiếp từ ĐBSCL. Doanh nghiệp không phải đưa hàng hoá lên TP Hồ Chí Minh, tiết kiệm được một khoản chi phí rất lớn. 

Ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch VLA thông tin, qua các số liệu thống kê trong ít nhất 5 năm trở lại đây, chi phí logistics cho xuất khẩu thuỷ sản và trái cây chiếm vào khoảng 20-25% giá thành, như vậy là khá cao so với các nước trong khu vực (chỉ từ 10-15%). Kết nối hạ tầng logistics tại khu vực còn nhiều bất cập, ngay cả các cơ quan Trung ương và địa phương còn chưa rõ nên đẩy mạnh theo hướng nào là hiệu quả. 

Các cảng biển tại ĐBSCL còn thiếu, nhất là các cảng nước sâu chưa đủ khả năng phục vụ tàu vận chuyển container xuất khẩu. Về đường bộ, vùng ít có đường cao tốc, hệ thống giao thông thiếu kết nối. Vùng còn thiếu hệ thống kho lạnh cho các sản phẩm chủ lực (toàn vùng chỉ có 6 kho lạnh), không đủ xe lạnh và kho lạnh khi đến mùa cao điểm, dịch vụ chiếu xạ, hấp nhiệt vẫn còn yếu… 

Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho biết, vừa qua Chính phủ đã đồng ý cho Cần Thơ tiến hành quy hoạch trung tâm logistics hạng 2 với diện tích 242,2 hécta, đặt tại quận Cái Răng. Đây cũng là điểm kết nối với ga đường sắt cao tốc TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ trong tương lai và cảng Cái Cui. 

Vừa qua, Thường trực UBND TP đã họp và quyết định dành 300 hécta đất xung quanh sân bay quốc tế Cần Thơ để xây dựng trung tâm logistics hàng không. Ngoài phục vụ các dịch vụ cho các hãng hàng không, trung tâm này cũng thúc đẩy xuất khẩu nông sản cho vùng ĐBSCL.

PGS-TS Hồ Thị Thu Hòa nhấn mạnh: “Các địa phương khu vực ĐBSCL, nhất là Cần Thơ cần có quyết tâm hơn trong việc hình thành một trung tâm logistics của vùng. Nhưng cần có nghiên cứu, đánh giá nhu cầu sử dụng logistics ở khu vực này ở từng mặt hàng cần những dịch vụ cụ thể nào để khi xây dựng trung tâm logistics phù hợp với đặc trưng, nhu cầu những mặt hàng của các địa phương, tránh xây dựng lãng phí mà không đáp ứng được nhu cầu”. 

Trong khi đó, GS.TS Nguyễn Ngọc Trân, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội, kiến nghị rằng, hiện luồng Định An bồi lắng chỉ cần nạo vét, nếu Nhà nước không đủ tiền có thể vận động xã hội hoá sẽ có nhà đầu tư tiếp cận nạo vét và khai thác. “Nạo vét luồng Định An là lối ra cho logistics ĐBSCL”, GS.TS Nguyễn Ngọc Trân khẳng định.