Quy định rõ việc không thu tiền cơ sở hạ tầng từ người tái định cư

Tuy nhiên, điều khiến cộng đồng doanh nghiệp và người dân băn khoăn là cả 2 dự thảo Nghị định trên đều chưa quy định rõ việc không thu tiền đầu tư cơ sở hạ tầng khu TĐC đối với những người trong diện TĐC đã được giao đất ở TĐC theo phương án đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Bày tỏ sự quan tâm đến vấn đề này, ông Hòa - Giám đốc pháp lý của một doanh nghiệp BĐS và cũng là người đang sinh sống trong một chung cư cũ ở quận 3, TP Hồ Chí Minh, phân tích: Theo các quy định tại 2 dự thảo Nghị định trên, thì mới chỉ có những người TĐC thuộc các dự án xây dựng lại nhà chung cư cũ mới có môi trường sống ít bị xáo trộn và có thể sinh kế tốt hơn trước. Lý do, họ được bố trí TĐC tại chỗ hoặc nơi ở khác trong tòa nhà chung cư mới ngay trên địa bàn phường, quận đó hoặc quận lân cận với căn hộ TĐC mới thường có diện tích lớn hơn, chất lượng tốt hơn. Ngoài ra họ còn được miễn tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và không phải nộp tiền xây dựng cơ sở hạ tầng.

Cũng là đối tượng TĐC, nhưng thực tế trong thời gian qua đã có một số địa phương thu tiền đầu tư hạ tầng TĐC từ đối tượng này. Chẳng hạn, một thành phố đảo ở phía Nam đã quy định thu thêm tiền hạ tầng khu TĐC đối với người được suất TĐC trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, mức thu thêm khoảng 3 triệu đồng/m2. Trong khi đó, những người thuộc diện TĐC này đều bị đảo lộn môi trường sống và sinh kế.

Đặc biệt, với các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người… trong đó những người TĐC đã phải chịu thiệt thòi là rời bỏ môi trường sống quen thuộc, hợp với tập tục, truyền thống để vào sống trong khu TĐC xa lạ, khác biệt hẳn với nơi ở cũ mà vẫn bị thu thêm tiền hạ tầng khu TĐC là không hợp tình, hợp lý. 

Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ trường hợp người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở TĐC nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất TĐC tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu. Do đó, góp ý với Chính phủ và các bộ, ngành liên quan về vấn đề này, Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh đề nghị: cần quy định rõ suất TĐC tối thiểu là một nền nhà đã có hạ tầng trong khu TĐC hoặc một căn nhà gắn liền với đất, một căn hộ TĐC có diện tích tối thiểu theo quy định của UBND cấp tỉnh, tùy theo từng địa phương. Hiện TP Hồ Chí Minh đã quy định suất tái định cư tối thiểu là căn hộ chung cư có diện tích 30m2.