Vướng trong bố trí vốn vay và cơ chế ưu đãi cho nhà ở xã hội

• Nhà ở xã hội được vay lãi suất ưu đãi 4,8%/năm
• Nhà ở xã hội “khát” tín dụng ưu đãi dài hạn
• Điều kiện được vay vốn ưu đãi để mua nhà ở xã hội

Với dân số thực tế đã lên đến 13 triệu người, trong đó có khoảng 3 triệu người nhập cư; hơn 200.000 cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang và đa số đều là người có thu nhập trung bình và thu nhập thấp, do đó nhu cầu mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội (NOXH) của TP Hồ Chí Minh rất lớn. 

Tuy nhiên, đến nay, TP Hồ Chí Minh mới chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ nhu cầu về NOXH cho người dân. Áp lực về NOXH trên địa bàn càng tăng cao khi thành phố được Chính phủ đồng ý cho phép phân cấp, trao quyền cho các quận, huyện tự thực hiện việc kiểm định, thẩm định, phê duyệt phương án tháo dỡ… với 474 chung cư cũ đã xuống cấp, hư hỏng nặng, chung cư nguy hiểm để đảm bảo hoàn thành trước ngày 31-12 năm nay. 

Một khu nhà ổ chuột ven kênh rạch cần được di dời, thay thế bằng nhà ở xã hội.

Trong khi đó, tình trạng lún sụt đất do ngập lụt, khai thác nước ngầm đã khiến giá thành chi phí xây dựng tại TP Hồ Chí Minh thuộc top cao nhất cả nước càng gây khó cho phát triển NOXH trên địa bàn.

Ngày 6-6 vừa qua, Chính phủ đã quyết định áp mức lãi suất cho vay ưu đãi với NOXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 4,8%/năm kéo dài đến hết năm nay. Trong khi đó, đến nay Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn chưa công bố lãi suất cho vay ưu đãi với người mua NOXH tại các ngân hàng: Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank để các ngân hàng này thống nhất áp dụng khiến người thu nhập thấp vẫn thấp thỏm chờ đợi. 

Theo Hiệp hội Bất động sản (BĐS) thành phố, NHNN đã quyết định các đối tượng được mua, thuê mua NOXH từ gói vay 30.000 tỷ đồng sẽ không được tiếp tục giải ngân sau ngày 31-12 tới. Các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội trên thực tế đã không được giải ngân kể từ ngày 1-6 vừa qua. Do vậy, đây là vấn đề rất lớn có liên quan đến an sinh xã hội cần phải được giải quyết thỏa đáng. 

Từ thực tế chương trình NOXH theo Luật Nhà ở 2014 đang bị ách tắc và những ý kiến còn khác nhau giữa các cơ quan chủ quản, Hiệp hội BĐS thành phố cho rằng vướng mắc lớn nhất là vấn đề bố trí nguồn vốn từ ngân sách để thực hiện chính sách NOXH. Vì vậy các bộ, ngành cần khẩn trương cân đối, bố trí nguồn vốn từ ngân sách để NHNN có căn cứ tái cấp vốn và cấp bù lãi suất nhằm thực hiện sớm chính sách về NOXH.

Với mong muốn thu hút doanh nghiệp (DN) tham gia làm dự án NOXH để tạo quỹ nhà, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Văn Khoa xác định, việc di dời, giải tỏa nhà trên và ven kênh, rạch là chương trình đột phá của thành phố nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống của người dân. Nhưng để DN đồng hành cùng thành phố giải quyết thực trạng này, ngoài ưu đãi về vốn vay còn cần nhiều cơ chế hỗ trợ khác với chủ đầu tư. 

Hiệp hội BĐS thành phố cho rằng, ngân sách dành cho NOXH có hạn nên chỉ cần tập trung đầu tư cho 2 chương trình NOXH cụ thể để cho thuê và thuê mua qua hình thức bán trả góp dài hạn. Đối với loại NOXH chủ đầu tư xây xong đem bán thu tiền ngay thì nên hoàn thiện cơ chế chính sách riêng để mời gọi các DN, các nguồn lực trong và ngoài nước tham gia theo phương thức xã hội hóa. 

Gần đây, có nhiều DN làm các dự án nhà ở thương mại quy mô vừa và nhỏ, có giá bán dưới 15 triệu đồng/m². Nếu có cơ chế, chính sách hỗ trợ về tiền sử dụng đất, tín dụng, thuế VAT, thuế thu nhập DN... thì còn có thể giảm giá bán loại nhà này cho người thu nhập thấp đô thị và có thể xem đây là loại hình NOXH theo phương thức hợp tác công - tư hiệu quả.