Pakistan: Phong trào #MeToo lan rộng
Đầu năm 2018, Pakistan chứng kiến ##khoảnh khắc #MeToo thực sự đầu tiên khi một số phụ nữ cáo buộc CEO của trang web âm nhạc nổi tiếng Patari về tội quấy rối tình dục. Trong cùng thời gian, nữ ca sĩ Meesha Shafi cáo buộc nam ca sĩ kiêm nhạc sĩ Ali Zafar quấy rối tình dục thu hút sự chú ý rộng rãi trên các phương tiện truyền thông chính thống và xã hội. Theo sau đó là một số cáo buộc biệt lập, không có cáo buộc nào trong số đó có thể trở thành một phong trào lớn hơn hoặc thu hút sự chú ý rộng rãi hơn từ công chúng Pakistan.
 |
| Những phụ nữ trẻ dẫn đầu phong trào #Me Too của LGS tuyên bố họ không có ý định dừng lại. |
Phong trào #MeToo bắt đầu lan rộng ở Pakistan
Nhà nghiên cứu về giới Tooba Syed cho rằng phong trào #MeToo của Pakistan trông có vẻ khác vì các quy tắc phân biệt giới tính nghiêm ngặt của đất nước. "Khi không thể có sự thừa nhận công khai về mối quan hệ giữa nam và nữ, dù là chuyên nghiệp hay cá nhân, thì bất kỳ hành vi lạm dụng nào diễn ra trong mối quan hệ đó đều không thể được công khai", Tooba Syed bình luận.
Nhà nghiên cứu quyền kỹ thuật số Shmyla Khan cho biết phong trào #MeToo của Pakistan đã bị "hạn chế" và sau đó là sự im lặng kéo dài. Lý do bắt nguồn từ cả hệ thống pháp lý và xã hội. Shmyla Khan cho biết: "Việc sử dụng luật phỉ báng để bịt miệng nạn nhân đã khiến phụ nữ sợ hãi. Mọi cáo buộc liên quan #MeToo ở Pakistan đều gặp phản ứng phỉ báng hoặc một nỗ lực che đậy vụ việc".
Farieha Aziz, nhà hoạt động quyền kỹ thuật số ở Pakistan, lưu ý rằng việc sử dụng luật phỉ báng để đáp lại các cáo buộc #MeToo đã trở nên phổ biến ở nước này. Ví dụ đã có trường hợp Cơ quan Điều tra Liên bang (FIA) của Pakistan triệu tập những người đưa ra cáo buộc nhưng cũng có cả những người lên tiếng ủng hộ.
Tháng 8-2019, FIA đã triệu tập người mẫu Iffat Omar và ca sĩ Ali Gul Pir, cùng với 15 người khác, vì đã đăng dòng tweet trên Twitter ủng hộ Meesha Shafi trong cáo buộc chống lại Ali Zafar. Mặc dù phong trào #MeToo 2020 đang lan tràn trực tuyến một cách mạnh mẽ ở Pakistan, Aziz vẫn lo ngại rằng nó phần lớn vẫn không tuân thủ luật pháp, điều đó có nghĩa là các cải cách pháp lý cần thiết để tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi hơn vẫn còn thiếu.
Aziz lập luận: "Con đường pháp lý thật gian nan. Các trường hợp có thể diễn ra trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm và hỗ trợ trực tuyến hiếm khi chuyển thành hỗ trợ tinh thần hoặc tài chính ngoại tuyến". Shmyla Khan nói thêm rằng các tòa án Pakistan thiếu sự hiểu biết về vấn đề và điều này khiến các nạn nhân khó chịu.
Cuộc chiến #MeToo không dừng lại
Việc đưa tin vô cảm và giật gân của các phương tiện truyền thông chính thống Pakistan về quấy rối và tấn công tình dục cũng đã góp phần tạo ra một môi trường mà phụ nữ do dự trong việc mạnh dạn lên tiếng nói bảo vệ chính mình.
Khi Meesha Shafi lần đầu tiên kể về câu chuyện của mình, cô đã bị phỉ báng và sỉ nhục trên cả phương tiện truyền thông xã hội và chính thống. Khan nói: "Ở Mỹ, làn sóng cáo buộc #MeToo đầu tiên được hỗ trợ bởi các phóng viên điều tra nhiều kinh nghiệm. Ở Pakistan, hệ sinh thái này đang bị thiếu và việc đưa tin trên các phương tiện truyền thông chính thống đã cố gắng làm mất uy tín của tuyên bố của Shafi và một bài tường thuật rất mạnh mẽ chống lại nữ ca sĩ đã xuất hiện".
"Đây là điều mà một xã hội gia trưởng nói với một người phụ nữ: rằng bất cứ điều gì xảy ra với cô ấy là lỗi của cô ấy", nhà hoạt động nhân quyền và luật sư Nighat Daad, người đại diện cho ca sĩ Meesha Shafi trong vụ án #MeToo nổi bật nhất Pakistan, tuyên bố. Nhưng Daad nói rằng thời thế đang thay đổi. "Nó bắt đầu với #MeToo (phong trào vào năm 2017). Giờ đây, trong những không gian nhỏ ở khắp mọi nơi, phụ nữ cảm thấy như thể nếu họ nói ra, sẽ có người lắng nghe", Daad nói.
Tooba Syed nhận định: "Chỉ khi một phụ nữ có ngoại hình hoặc ăn mặc theo một cách đúng đắn nào đó, cô ấy mới được đồng cảm. Chẳng hạn, là một phụ nữ độc lập, Meesha Shafi không phù hợp với ý tưởng về một người phụ nữ 'tốt'". "Bất kỳ người phụ nữ nào không phù hợp với hình ảnh rập khuôn của giới truyền thông về nạn nhân đều không được tin tưởng", Khan chia sẻ.
Mặc dù có vấn đề, Farieha Aziz lập luận rằng những khoảnh khắc #MeToo này là "cần thiết vì chúng phá vỡ sự im lặng và thúc đẩy dẫn đến phơi bày mọi câu chuyện". Những phụ nữ trẻ dẫn đầu phong trào #Me Too tuyên bố họ không có ý định dừng lại.
