Nguy hiểm thuốc lá điện tử ma túy
Tỷ lệ thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử tăng mạnh trong những năm gần đây, nhiều vụ ngộ độc thuốc lá điện tử ở lứa tuổi học đường đã gióng lên hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ về mối nguy hại mới. Tại Hội nghị tập huấn “Nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá” do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức chiều 26/12, các chuyên gia đã đưa ra những cảnh báo và những giải pháp, hành động mạnh mẽ để ngăn chặn các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vào Việt Nam.
Tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh 13 đến 18 tuổi gia tăng ở cả hai giới, ở nhóm trên 15 tuổi từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020; ở nhóm 13-15 tuổi tỷ lệ sử dụng là 3,5%, trong đó học sinh nam là 4,3%, học sinh nữ là 2,8%. “Đa phần các em mua thuốc lá ở trên mạng và cửa hàng. Riêng thuốc lá điện tử, các em mua nhiều nhất ở trên mạng và được người khác cho, tặng.
Theo Nghị định 117/ 2020, bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi bị xử phạt từ 500 nghìn đến 1 triệu đồng, nhưng 75% học sinh nam đi mua thuốc lá không bị từ chối, trong khi các em nữ đi mua thì 100% không bị từ chối”, bà Hương nói.
Hiện nay có trên 20.000 dung dịch thuốc lá điện tử khác nhau. Các loại thuốc lá điện tử tạo ra một thế hệ nghiện thuốc lá mới, nghiện về nhận thức, nghiện về hành vi, nghiện về thực thể với một tốc độ nhanh hơn, dễ dàng hơn và nặng nề hơn. Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, tại trung tâm gần đây tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc thuốc lá điện tử có chứa ma tuý vào cấp cứu, các trường hợp này đều rất nặng và nguy kịch. Người sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ dùng ma tuý gấp 3,5 lần so với không hút. Đồng thời, tăng nguy cơ uống rượu, dùng sai thuốc chữa bệnh.
Thời gian vừa qua, đã phát hiện nhiều loại ma tuý tổng hợp, cần sa, tinh dầu cần sa tẩm trong thuốc lá điện tử. Nhiều bệnh nhân vào cấp cứu tại Trung tâm chống độc sử dụng thuốc lá điện tử có ma tuý. Có học sinh được anh của bạn ở Hà Nội về quê chơi cho thuốc lá điện tử và sử dụng; có những học sinh thường tụ tập cả nhóm hút thuốc lá điện tử mà cha mẹ không hay biết.
Hay nữ sinh viên 20 tuổi, sau khi dùng thuốc lá điện tử tẩm cần sa thì bị tổn thương đa tạng, hôn mê, co giật, tổn thương tim, sốc, suy thận… “Đừng tưởng thuốc lá điện tử cách xa chúng ta, mà rất gần chúng ta”, BS Nguyên nhấn mạnh. Theo Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, đã phát hiện có vitamin E trong thuốc lá điện tử ở Việt Nam. Khi vitamin E trong thuốc lá điện tử đốt cháy tạo chất độc tổn thương phổi, đây là bệnh mới nổi, đã gây ra gần 3.000 người bị ngộ độc ở Mỹ trong 2 năm (2019 - 2020).
Do thuốc lá điện tử chưa được phép tiêu thụ tại Việt Nam nên hầu hết các sản phẩm có mặt trên thị trường là qua con đường nhập lậu, xách tay. Thuốc lá điện tử tẩm ma tuý tổng hợp được đưa vào nước ta đội lốt là kẹo, hộp nước, trái cây, bút…
“Thuốc lá điện tử là môi trường cho các ma tuý mới tồn tại. Hàng trăm ma tuý tổng hợp mới, dẫn đến hàng trăm bệnh/ngộ độc mới rất khác nhau”, BS Nguyên nói.
Đặc biệt, thuốc lá điện tử tẩm cần sa mà gần đây một số trường hợp sau khi sử dụng bị ngộ độc phải nhập viện cấp cứu cho thấy hậu quả của nó thật khủng khiếp. Triệu chứng ngộ độc cấp tính do hít, hút thuốc lá điện tử tẩm cần sa kéo dài tới 4 giờ; nếu qua ăn, uống kéo dài tới 8 giờ. Hiện có hàng trăm hoá chất, được tạo mới hàng ngày, hoàn toàn là các hoá chất ma tuý mới tổng hợp. Tại các labo xét nghiệm trang bị tốt tại Hà Nội mới chỉ phát hiện khoảng 180 chất. Vì vậy, theo kiến nghị của TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, cần khẩn cấp cấm lưu hành thuốc lá điện tử ở Việt Nam.
Đồng quan điểm này, PGS.TS Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai kiến nghị cần có những biện pháp để ngăn chặn cũng như làm giảm tỷ lệ hút thuốc lá thế hệ mới nói chung và các loại thuốc lá điện tử nói riêng ở Việt Nam. Bên cạnh đó, cần xem xét việc cấm bán, sản xuất và quảng cáo thuốc lá điện tử ở Việt Nam.
Theo bà Trần Thị Nhị Thuỷ, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông, qua Hội nghị tập huấn này, Ban tổ chức mong muốn các cơ quan truyền thông tăng cường tuyên truyền đến người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên hiểu rõ về tác hại và hậu quả của thuốc lá điện tử để quản lý, giáo dục con em không sử dụng. Đồng thời kiến nghị cơ quan chức năng sớm có những quy định để ngăn chặn thuốc lá điện tử xâm nhập vào Việt Nam.