Người trồng rừng ồ ạt bán keo non

Nhưng ngày này, về những huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi không khó nhận ra những cánh rừng keo đang bị đốn hạ một cách không thương tiếc. Ông Đinh Ka Nha ở xã Sơn Trung, huyện Sơn Hà, đang chạy thuê nhân công thu hoạch 1ha keo chưa đến 3 năm tuổi. Có những cây keo chỉ to bằng cổ tay cũng bị đốn hạ.

Ông Nha quyết định bán keo non vì giá tăng đột biến. Dù biết rằng nếu để thêm 2 năm nữa thu hoạch bán keo gỗ lớn thì giá trị sẽ tăng hơn nhiều.

“Cuộc sống khó khăn quá, phải chặt keo non bán lấy tiền cho con cái đi học. Hiện nay giá gỗ keo cao có lời thì mình chặt bán thôi, để sang năm giá hạ xuống thì sao?!”, ông Nha tâm sự. Bà Đinh Thị Méo, người trồng keo ở xã Sơn Thượng, Sơn Hà, cũng cho rằng, giá keo tăng cao thì cứ thu hoạch keo non để bán, vì chưa biết sang năm giá cả thế nào.

Từ tháng 5/2022 trở lại đây, giá gỗ keo liên tục tăng. Giá tăng là tín hiệu vui cho nông dân, nhưng điều này cũng kéo theo tình trạng nông dân thu hoạch keo non, khai thác ồ ạt cả những cánh rừng keo chưa đến 3 năm tuổi. Những diện tích keo này được bán cho các nhà máy sản xuất dăm gỗ xuất khẩu. Theo tìm hiểu, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những địa phương có diện tích trồng keo lớn của miền Trung với hơn 2.200ha.

Thế nhưng, có những nhà máy chế biến gỗ ở miền núi, sát với vùng nguyên liệu vẫn thiếu nguyên liệu. Điển hình, Nhà máy Chế biến gỗ Nhất Hưng ở huyện Trà Bồng hơn 1 tuần qua phải tạm ngừng hoạt động do thiếu nguyên liệu đầu vào là keo có kích cỡ lớn. Máy móc, thiết bị chế biến gỗ đành phải phủ bạt; công suất của xưởng xẻ gỗ thanh 60 tấn một ngày nhưng thu mua chỉ chục tấn, có ngày phải dừng. Nguyên liệu thiếu đã đành, giá gỗ keo tăng vọt thời gian gần đây buộc xưởng phải đóng cửa vì càng sản xuất càng lỗ.

Ông Lê Văn Đức, Giám đốc Nhà máy Chế biến gỗ Nhất Hưng cho hay: “Doanh nghiệp đã ký kết đơn hàng với đối tác cung cấp cả năm với một mức giá cố định. Mình không thể tăng giá theo thị trường được vì như sẽ bị thua lỗ, doanh nghiệp phải thương thảo với đối tác để hủy các đơn hàng”. Còn ông Lưu Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Chế biến gỗ xuất khẩu Tam Minh, ở Khu kinh tế Dung Quất, cũng lo lắng nói rằng, với tình trạng người trồng rừng ồ ạt bán keo non như hiện nay thì thời gian tới các nhà máy sản xuất ván thanh, đóng bàn ghế từ gỗ keo lớn sẽ không có nguyên liệu để sản xuất.

Theo ngành Lâm nghiệp, cây keo từ 5-7 năm tuổi gỗ mới đạt chất lượng và năng suất cao. Việc bán keo non về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chất lượng gỗ rừng trồng. Ngoài ra, cây keo trồng lâu năm trên đồi cũng góp phần giữ được nguồn nước, chống sạt lở đất.

Cái khó hiện nay là chủ rừng quyết định thời gian thu hoạch keo. Do đó, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến cáo để hạn chế tình trạng người dân bán keo non. Bên cạnh đó, doanh nghiệp thu mua gỗ keo chế biến dăm gỗ xuất khẩu cũng cần điều chỉnh phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp với “đầu vào” nguyên liệu gỗ keo tại từng khu vực...