Đề xuất phạt cả người hút thuốc lá điện tử và người không ngăn cản

Theo báo cáo của Bộ Công an, những năm gần đây, tình trạng mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử thế hệ mới và thuốc lá điện tử có pha tẩm ma túy trên thế giới và ở Việt Nam diễn biến rất phức tạp, nhất là trên không gian mạng, trên các sàn giao dịch thương mại điện tử…

Với những tác hại khôn lường cho người sử dụng, Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm thuốc lá điện tử đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ tích cực của toàn xã hội, phù hợp với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và xu hướng về mô hình bệnh tật không lây nhiễm đang tăng nhanh ở Việt Nam.

Để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi một số điều của Nghị định 77/2013 quy định chi tiết thi hành Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 và Nghị định 117/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.

Trong đó đề xuất xử phạt cả hành vi sử dụng và chứa chấp thuốc lá điện tử cùng các loại thuốc lá thế hệ mới khác, cao nhất là 10 triệu đồng. 

Quy định xử phạt vi phạm hành chính được đề cập tại Điều 2 dự thảo Nghị định. Theo đó, phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác.

Phạt tiền từ 5 - 10 triệu đồng đối với hành vi biết rõ người khác sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác tại địa điểm thuộc quyền chiếm hữu của mình hoặc do mình quản lý mà không ngăn cản hoặc báo cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc tiêu hủy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác. Dự thảo Nghị định xử phạt thuốc lá điện tử được Bộ Y tế hoàn thiện trước khi trình Chính phủ xem xét, ban hành.

Nhiều người cũng lo ngại, nếu phạt cả người không ngăn cản người hút thuốc lá điện tử liệu có thực thi được hay không? 

Theo TS Nguyễn Huy Quang, Trưởng ban Tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Tổng hội Y học Việt Nam, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho rằng, việc các cơ sở kinh doanh chứa chấp hoặc cho phép, không nhắc nhở người hút thuốc lá tại cơ sở của mình cũng bị xử phạt ở mức rất cao, từ 5 triệu đến 10 triệu, cũng sẽ khiến người ta phải chùn bước để không thực hiện.

Nghị định nếu được thông qua, các cơ quan chức năng có cơ sở pháp lý để xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm. Đây là điều kiện, cơ sở pháp lý rất tiến bộ, đầy đủ, toàn diện để thực hiện nghiêm các quy định tại Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Ông Quang cho rằng, việc cấm này rất toàn diện không chỉ có thuốc lá điện tử, thuốc lá mới, mà còn cấm cả những chất ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần như bóng cười, shisha và chất lạ khác kích thích đến tâm thần của giới trẻ. Đây là tầm nhìn tổng thể để bảo vệ sức khỏe của người dân, trong đó có giới trẻ và lứa tuổi vị thành niên.

Để triển khai hiệu quả khi Nghị định được ban hành, ông Quang cho rằng, các cơ quan chức năng liên quan đến  đối tượng sử dụng thuốc lá như học sinh, sinh viên, thì vai trò của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và các cấp dưới, cần có một chuyên đề để giáo dục và xử lý đối với các đối tượng thuộc quyền quản lý của mình.

 Bộ Y tế cùng với các cơ quan chức năng phải có một kế hoạch rất cụ thể về việc tổ chức triển khai Nghị định này, từ trung ương xuống địa phương, đặc biệt là chính quyền hai cấp hiện nay, tức là cấp xã. Vai trò của UBND cấp xã đối với việc thực thi vấn đề này rất quan trọng.