Chất lượng môi trường nước sông, hồ ở Quảng Nam ra sao?
Trong số các sông, nhánh sông được quan trắc trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn thì sông Thanh (tại huyện Nam Giang) và sông Nước Vin (tại huyện Bắc Trà My) có chất lượng nước tốt hơn hết và hầu hết các thông số đều đạt quy chuẩn. Tuy nhiên, sông Vàng (tại huyện Đông Giang) và sông Bồng Miêu (tại huyện Phú Ninh) có chất lượng nước thấp, với nhiều đợt ô nhiễm 4 thông số BOD5, COD, TSS, Fe; ngoài ra, sông Bồng Miêu còn bị ô nhiễm Pb (100% số mẫu vượt) và Mn (83% số mẫu vượt) chủ yếu do điều kiện địa chất tại khu vực.
Ngày 12/7, UBND tỉnh Quảng Nam đã có báo cáo kết quả quan trắc môi trường tỉnh Quảng Nam năm 2022. Theo đó, chương trình quan trắc môi trường tập trung vào 6 thành phần môi trường gồm: nước mặt (nước sông, hồ), nước dưới đất, nước biển ven bờ, không khí xung quanh, đất và trầm tích; với số lượng 106 điểm quan trắc.
Trong đó, quan trắc môi trường nước mặt (nước sông, hồ) có 40 điểm quan trắc. Cụ thể, trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn có 26 điểm, gồm: Hệ thống sông Vu Gia 8 điểm quan trắc trên 8 sông gồm: sông Đak Mi, sông ĐakSa, sông Thanh, sông Cái, sông A Vương, sông Vàng, sông Côn và sông Vu Gia. Hệ thống sông Thu Bồn có 18 điểm quan trắc trên các sông, nhánh sông từ thượng nguồn về đến hạ lưu gồm: vùng thượng nguồn (3 điểm) quan trắc trên sông Tranh (2 điểm) và sông Nước Vin (1 điểm); vùng trung lưu quan trắc trên các sông: Bồng Miêu, sông Trạm, sông Tiên, sông Trường và dòng chính Thu Bồn tại Nông Sơn và tại Đại Lộc; vùng hạ lưu (5 điểm) quan trắc trên các sông: Bà Rén, Ly Ly, Vĩnh Điện, Cổ Cò - Đế Võng, sông Hoài và dòng chính Thu Bồn tại Câu Lâu và tại Cửa Đại.
Hệ thống sông Tam Kỳ (6 điểm), quan trắc trên các sông: Bàn Thạch, sông Đầm, Tam Kỳ, Ba Túc, An Tân, sông Trầu. Sông Trường Giang (3 điểm), quan trắc 1 điểm đầu phía Bắc tại xã Duy Nghĩa, huyện Duy Xuyên; 1 điểm tại xã Bình Đào, huyện Thăng Bình và 1 điểm đầu phía Nam tại khu vực xã Tam Hòa, huyện Núi Thành.
Tại các hồ chứa có 5 điểm quan trắc tại 4 hồ chứa nước ngọt (những hồ cấp nước thủy lợi, sinh hoạt và sản xuất cho các địa phương trong vùng) gồm hồ Phú Ninh (2 điểm), hồ Khe Tân, hồ Việt An và hồ Thái Xuân.
Kết quả quan trắc thể hiện, trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, thời gian từ tháng 1 đến tháng 9, nguồn nước ở đa số các nhánh sông ít biến động và đạt quy chuẩn với hầu hết các thông số gồm: pH, DO, TSS, BOD5, COD, NH 4+, PO4 3-, kim loại nặng, xianua, dầu mỡ, chất hoạt động bề mặt và vi sinh Coliform.
Tuy nhiên, vào mùa mưa, đặc biệt qua đợt mưa lũ lớn vào tháng 10, nhiều đoạn sông ở thượng nguồn do cuốn trôi các tạp chất vào nguồn nước gây ô nhiễm chất rắn lơ lửng, chất hữu cơ (BOD5, COD), kim loại Fe và Coliform.
Trong số các sông, nhánh sông được quan trắc trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn thì sông Thanh (tại huyện Nam Giang) và sông Nước Vin (tại huyện Bắc Trà My) có chất lượng nước tốt hơn hết và hầu hết các thông số đều đạt quy chuẩn. Tuy nhiên, sông Vàng (tại huyện Đông Giang) và sông Bồng Miêu (tại huyện Phú Ninh) có chất lượng nước thấp, với nhiều đợt ô nhiễm 4 thông số BOD5, COD, TSS, Fe; ngoài ra, sông Bồng Miêu còn bị ô nhiễm Pb (100% số mẫu vượt) và Mn (83% số mẫu vượt) chủ yếu do điều kiện địa chất tại khu vực.
Hệ thống sông Tam Kỳ có nguồn nước ở đa số các nhánh sông đạt quy chuẩn trong nhiều đợt quan trắc; riêng một số vị trí trên nhánh sông Tam Kỳ có xuất hiện ô nhiễm chất hữu cơ (BOD5, COD) và kim loại Fe; trên sông Trầu tại xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành, một số thời điểm xuất hiện ô nhiễm Coliform; ngoài ra hàm lượng clorua ở các sông thường xuyên vượt QCVN 08-MT:2015/BTNMT vào những tháng mùa khô, do chịu sự xâm nhập mặn tự nhiên.
Sông Trường Giang có chất lượng nước còn khá tốt, hầu hết các thông số đều nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 08-MT:2015/BTNMT; chỉ có một vài thông số như BOD5, COD, Coliform vượt quy chuẩn tại một vài thời điểm nhưng ở mức độ không đáng kể.
Còn tại các hồ thủy lợi, chất lượng nước khá tốt, đa số các thông số quan trắc nằm trong giới hạn cho phép của QCVN 08-MT:2015/BTNMT và ít có sự biến động qua các đợt lấy mẫu trong năm 2022.
Để phát huy hiệu quả dữ liệu quan trắc môi trường năm 2022 trên địa bàn tỉnh đã được Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức thực hiện hoàn thành và công bố, phục vụ công tác quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường; trong thời gian đến UBND tỉnh Quảng Nam tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải lớn, tăng cường các biện pháp phòng ngừa ô nhiễm môi trường, các nguy cơ xảy ra sự cố môi trường; chủ động giám sát các đối tượng tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, các nguồn thải vào hệ thống sông, hồ nước ngọt nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm, lưu ý đối với hệ thống nước mặt phục vụ cấp nước sinh hoạt.
UBND các huyện: Tây Giang, Đông Giang, Nam Giang, Phước Sơn, Bắc Trà My, Nam Trà My, Phú Ninh, Hiệp Đức, Đại Lộc, thị xã Điện Bàn và các ngành chức năng liên quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản; đặc biệt là khai thác khoáng sản trái phép; thường xuyên theo dõi công tác bảo vệ môi trường của các cơ sở khai thác khoáng sản trên địa bàn.