Vực dậy làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch

Một mỏ tài nguyên du lịch sẵn có, vậy mà do không biết khai thác đúng cách nên làng nghề chưa trở thành điểm đến có sức hút. Trong khi các doanh nghiệp (DN) lữ hành đau đầu vì thiếu điểm đến chất lượng, ngành Du lịch băn khoăn với bài toán làm thế nào tạo ra những sản phẩm độc đáo, tăng khả năng chi tiêu của du khách thì các làng nghề trong nước lại vắng bóng khách tham quan.

Mặc dù hướng phát triển du lịch làng nghề được ưu tiên trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam nhưng cho đến nay, du lịch và làng nghề vẫn chưa tìm được "tiếng nói chung". Ngành Du lịch đến với làng nghề theo kiểu ăn sẵn, người làng nghề thì thờ ơ với vận hội có thể có nhờ du lịch.

Ông Nguyễn Công Hoan, Phó Tổng giám đốc Hanoi Redtours cho rằng: "Du lịch kết hợp mua sắm, nhất là sản phẩm lưu niệm là nhu cầu của rất nhiều du khách. Dù sở hữu hàng nghìn làng nghề thủ công truyền thống trải dài khắp Bắc - Trung - Nam nhưng đâu là mặt hàng lưu niệm đặc trưng của Việt Nam và của từng vùng miền để giới thiệu tới du khách, khiến họ sẵn sàng bỏ tiền mua lại là câu chuyện chưa có lời giải".

Khảo sát các đơn vị lữ hành tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cho thấy, tour du lịch làng nghề hiện chưa được nhiều doanh nghiệp thiết kế, quảng bá đến du khách. Thường thì làng nghề được lồng ghép vào chương trình tour, và cũng chỉ có 1-2% điểm du lịch làng nghề là được du khách biết đến, đa số là những làng nghề nổi tiếng đã lâu. Tuy nhiên, những địa phương khá năng động trong việc phát huy lợi thế làng nghề để phát triển du lịch, khó khăn vẫn tồn tại, chẳng hạn như sự bất cập về cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực phục vụ khách. Thậm chí, tại những điểm đến - làng nghề được nhiều người biết tới, ý thức kết hợp với du lịch, dùng du lịch như là bệ phóng cho sự phát triển cũng còn hạn chế.

Ngay tại Hà Nội, hiện có hơn 1.000 làng nghề truyền thống, một con số không nhỏ, nhưng tiếc rằng, chỉ một vài nơi được biết đến trong các tour tham quan của các công ty lữ hành. Ngành Du lịch Thủ đô rất quan tâm đến giá trị, tiềm năng của làng nghề trong phát triển du lịch. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có làng nghề lụa Vạn Phúc, gốm Bát Tràng được quảng bá rộng rãi và được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến.

Ông Mai Tiến Dũng, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL Hà Nội cho biết: "Một trong những nỗ lực nhằm vực dậy các làng nghề truyền thống, đồng thời tìm ra hướng đi mới cho ngành "công nghiệp không khói", Hà Nội tổ chức "Liên hoan du lịch làng nghề truyền thống Hà Nội và các tỉnh đồng bằng sông Hồng năm 2013" (diễn ra từ tối 8 đến 12/10 tại Cung Thể thao Quần Ngựa).

Liên hoan có chủ đề "Hội tụ tinh hoa làng nghề truyền thống sông Hồng", đáng chú ý là hơn 20 gian hàng mô phỏng không gian phố nghề của Hà Nội xưa. Để gắn hoạt động của làng nghề với du lịch, đưa những sản phẩm của làng nghề truyền thống đến gần hơn với người tiêu dùng, ngay tại liên hoan này, ngành du lịch Thủ đô sẽ đón một số đoàn doanh nghiệp du lịch nước ngoài đến tham dự, giới thiệu với họ một số tour du lịch kết nối với những điểm làng nghề giàu tiềm năng. Tuy thế, có thể đưa ra nhận định rằng, liên hoan chỉ là bước đi ban đầu, một hoạt động bổ trợ, sự kết hợp như ý giữa du lịch và làng nghề sẽ chỉ có được nếu ta có định hướng lớn và tập trung thực hiện định hướng đó.

Để du lịch có thể trở thành cầu nối cho sự phát triển của các làng nghề truyền thống và ở chiều ngược lại, chính các làng nghề cũng là nguồn tài nguyên tiềm năng đối với du lịch. Bên cạnh sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, thì bản thân làng nghề và ngành Du lịch cần có tiếng nói chung để cùng nhau phát triển, tạo sức hút cho du khách đến với làng nghề nhiều hơn nữa