Vụ “rút ruột” tượng đài Điện Biên Phủ: Nghiệm thu khống hàng chục tấn đồng

Trong số 9 biên bản nghiệm thu “Hoàn thành giai đoạn xây lắp” - giai đoạn dựng tượng mẫu tỷ lệ 1/1 trước khi đúc tượng thật đều ghi đơn vị tư vấn, giám sát là Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội.

Bên cạnh con dấu của đơn vị thi công là Cty Mỹ thuật TW (có chữ kỹ của bà Giám đốc Võ Thị Hồng) là con dấu của trường ĐH Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội được PGS.TS Lê Huyên - Hiệu trưởng (nay đã thôi chức) và ông Nguyễn Đức Sứng - Giảng viên nhà trường ký.

Tiếp đó, đến giai đoạn đúc đồng (từ ngày 5/10/2003 đến ngày 15/3/2004), đại diện tư vấn giám sát còn ký 14 biên bản nghiệm thu “phần mỹ thuật tượng đài Điện Biên Phủ”.

Những biên bản này đều do ông Nguyễn Đức Sứng, đại diện tư vấn giám sát ký. Tuy nhiên, các biên bản này lại không hề có một dòng nào thể hiện nội dung nghiệm thu mỹ thuật (phần hình thức, thẩm mỹ) công trình.

Trái lại chỉ tập trung vào số khối lượng đồng cũng như tỷ lệ đồng. Cụ thể, tại biên bản số 1 (đúc nắp hầm số 1) khối lượng là 9 tấn đồng đỏ. Trong đó, đồng thỏi của Nga là 30% (2,7 tấn).

Tại 13 biên bản nghiệm thu còn lại đều ghi rõ tượng được đúc bằng đồng đỏ, và khối lượng đồng thỏi của Nga chiếm 30%. Nếu vậy khối lượng đồng thỏi của Nga dùng để đúc tượng đài lên đến 56,2 tấn.

Điều này rất mâu thuẫn với những “hợp đồng” mua đồng mà ông Nguyễn Trọng Khiết - Giám đốc Cty Đoàn Kết - đã cung cấp cho báo chí (hợp đồng mua đồng đỏ chỉ có 25 tấn).

Trong 8 phi vụ mua, đổi đồng để lấy nguyên liệu đúc tượng thì có đến 7 phi vụ  mua đồng gom từ các cá nhân mua bán đồng nát, đồng nồi, đồng ống, đồng thau của Thái Bình, Nam Định, đơn vị quân đội, Cty tàu thủy. Duy nhất có một hợp đồng mua 25 tấn đồng Năng gô (đồng Nga) của HTX tiểu thủ công nghiệp Hợp Thành (Đại Bái, Bắc Ninh).

Như vậy nếu đây là đồng thỏi của Nga “xịn” thì số lượng đồng thỏi Nga đưa vào công trình chỉ là 25 tấn - tương đương 13% khối lượng đồng toàn tượng đài. Vậy nhưng, đại diện chủ đầu tư, tư vấn giám sát đã ký nghiệm thu tỷ lệ đồng thỏi Nga đạt tới 30% tương đương 56 tấn.  

Theo các chuyên gia về đồng, để có bức tượng đồng bền đẹp thì tỷ lệ đồng thỏi của Nga (M1) phải đạt 50%. 

Nghiệm thu khống khối lượng

Như đã nói ở phần trên, tại 14 biên bản nghiệm thu đều xác nhận tượng đài được đúc bằng đồng đỏ. Tuy nhiên qua xác minh đầu vào thì điều này là không đúng sự thực.

Trong các biên bản mua đồng (226 tấn đồng) của Cty Đoàn Kết, người bán đều ghi: bán đồng phế liệu, đồng nồi, đồng vàng, đồng ống. Tuy nhiên, trong tất cả các biên bản nghiệm thu người ta không thấy bóng dáng các loại đồng này.

Rõ ràng việc các biên bản nghiệm thu khẳng định các hạng mục (các thớt) tượng được đúc bằng đồng đỏ là không đúng với chất lượng đồng thực tế. Theo kết quả giám định mới đây của Cơ quan CSĐT Bộ Công an thì chất lượng đồng của tượng đài chỉ đạt 87%.

Về phần khối lượng đồng cũng đã được đơn vị tư vấn, giám sát “hợp thức hóa” hoặc nghiệm thu lấy lệ để đơn vị thi công ăn gian khối lượng. Cụ thể, 14 biên bản nghiệm thu đã xác định khối lượng đồng đúc cho tượng đài là 207 tấn.

Như vậy, so với kết quả điều tra ban đầu của cơ quan công an thì lượng đồng chênh lệch là trên 40 tấn đồng (lượng đồng của tượng đài thực tế là khoảng 160 tấn). 

Liệu đơn vị tư vấn có bắt tay để “rút ruột” tượng đài, hay đây chỉ là cách nghiệm thu kiểu “nghệ sĩ” mà ông Lê Huyên - Nguyên Hiệu trưởng trường ĐH Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội - đã từng phân bua khi trả lời phỏng vấn của Tiền phong?

Đây là vấn đề cần được cơ quan điều tra làm rõ.