Trò chuyện với “Chàng trai vàng” Olympic Toán học quốc tế 2012
Những ngày này, niềm vui về thành tích vượt trội của các đội tuyển Olympic Việt Nam vẫn còn đong đầy trong lòng mọi người, trong đó có đội tuyển Olympic Toán quốc tế. Vượt qua 548 thí sinh của hơn 100 đoàn tham dự Olympic toán quốc tế tại Argentina, cả 6 học sinh Việt Nam đều giành huy chương với 1 Huy chương vàng, 3 Huy chương bạc và 2 Huy chương đồng.
Phía sau những tấm huy chương lấp lánh ánh sáng trí tuệ kia còn là biết bao mồ hôi công sức, bao trăn trở đam mê của các em học sinh, để đưa đội tuyển toán của chúng ta “lội ngược dòng” từ vị trí thứ 31 năm 2011 lên xếp thứ 9, vượt cả những nước có truyền thống về Olympic Toán học. Còn chàng trai vàng của tấm Huy chương vàng Olympic Toán học quốc tế - Đậu Hải Đăng, khi trò chuyện với chúng tôi đã cho chúng tôi thêm một niềm tin rằng, toán học của Việt Nam đang dần khởi sắc, đầy sức sống vì vẫn có những bạn trẻ đam mê Toán học vô bờ.
 |
| Đậu Hải Đăng (ngoài cùng bên phải) cùng các thầy và các bạn trong đội tuyển tại đất nước Argentina. |
Với các thầy giáo ở Trường THPT chuyên Đại học Sư phạm Hà Nội thì thành tích của cậu học trò Đậu Hải Đăng không làm các thầy quá bất ngờ, bởi Đăng vẫn nổi tiếng là một học trò thông minh, nhanh nhẹn, nhưng lại vô cùng cần mẫn.
Thầy giáo Hà Duy Hưng, chủ nhiệm đội tuyển Olympic Toán quốc tế cho hay, khi vào lớp 10, khởi điểm ban đầu của Đăng chưa thật sự nổi trội so với các bạn chuyên toán nhưng trong quá trình học, em đã rất cố gắng bằng sự cần mẫn, chăm chỉ say mê. Khi học, Đăng luôn đưa ra những câu hỏi có hàm ý cặn kẽ vấn đề, nhiều khi còn lật lại câu hỏi thầy cô đưa ra để đi tìm bài giải mới. Đó là sự khác biệt của Đăng so với các bạn khác trong đội tuyển.
Còn PGS.TSKH Vũ Đình Hòa, Trưởng đoàn Olympic Toán 2012 đã chia sẻ với tôi một cách đầy mãn nguyện về học trò Đậu Hải Đăng: “Đăng giành Huy chương vàng là hoàn toàn xứng đáng, vì Đăng học Toán rất cẩn thận, bài bản, chịu khó đào sâu suy nghĩ. Khi chấm thi, nhìn bài làm và bản giấy nháp của Đăng càng thấy sự cẩn thận của em, đó cũng là điều rất cần ở những người làm Toán”. Nếu ai đó nói là dân tự nhiên vốn khô khan thì với Đăng, tôi lại cảm nhận em rất lãng mạn, hài hước và sống có tâm hồn.
Đăng kể, bố mẹ em đều không theo nghề Toán. Mẹ em là giáo viên dạy Văn, bố em làm ở nhà máy in và việc Đăng đi học chuyên Toán đều là do niềm yêu thích Toán từ nhỏ của em. Bố mẹ em cũng tôn trọng quyết định đó, dù cũng có người nói rằng, học Toán sau này không thực tế, làm gì được với những phép tính khô khan. Nhưng với Đăng, gia đình rất quan trọng đối với em trong quá trình học tập bởi bố mẹ luôn quan tâm đến việc học tập của em và động viên em trong những lúc khó khăn.
Đăng tâm sự, mỗi khi tìm ra một cách giải mới, Đăng thấy lòng thăng hoa tựa như ai đó viết được một câu thơ hay vậy. Đấy, nếu đã yêu toán, mê đắm nó thực sự thì luôn nhìn thấy ở Toán một vẻ đẹp, một sức sống, một ma lực cuốn hút khó cưỡng lại. Đấy cũng chính là động lực để Đăng lao vào toán học một cách nghiêm túc và bài bản nhất.
Đăng khiêm tốn bảo với tôi, so với các “bậc tiền bối” thì thành tích học tập của em còn quá bé nhỏ, chưa có gì để nói, nhưng tôi hiểu, phía sau những giải thưởng Toán hồi cấp 1 và cấp 2 của em thi học sinh giỏi cấp quận và thành phố, hay giải nhì Toán cấp 3 khi em thi học sinh giỏi quốc gia năm lớp 11 là những nỗ lực, cố gắng hết mình của em.
Đăng còn kể, trong những ngày đi học đội tuyển, em được gặp những người bạn mới, không chỉ trong đội tuyển Toán mà còn từ những đội tuyển của những môn học khác có cùng địa điểm tập huấn. Được trao đổi với những người bạn có cùng sở thích, với Đăng là một điều rất thú vị và giảm độ căng thẳng trong những ngày ôn luyện. Việc ôn luyện do Trường ĐHSP Hà Nội đảm nhận và địa điểm được chọn là Trường THPT chuyên Hà Nội –
Thật ra việc ôn tập cho học sinh đội tuyển Toán quốc tế cũng không quá căng thẳng, vì các thầy có phương châm không dạy nhồi nhét, chủ yếu dạy các em kỹ năng và cách nhận diện các dạng Toán. Mỗi ngày, Đăng và các bạn học 2 buổi vào buổi sáng và chiều, thứ 7 có một bài kiểm tra, ngày chủ nhật, thầy Vũ Đình Hòa còn dẫn các học sinh đi chơi thăm thú cảnh đẹp của Hà Nội, có lẽ cũng là một cách học hay để dưỡng lại “đầu óc” cho học trò sau một tuần miệt mài với những phép toán.
Khi tôi hỏi, cách dạy và học cho một kỳ thi lớn như Toán quốc tế có khác nhiều không thì Đăng hài hước: “Cách dạy và học được hướng đến để phù hợp với kỳ thi Toán quốc tế; khác với cách đào tạo ở các trường phổ thông chủ yếu hướng tới kỳ thi tốt nghiệp THPT và thi đại học”.
Chuyến đi Argentina lần này, với Đậu Hải Đăng là một kỷ niệm tuyệt đẹp. Em chia sẻ, nhìn vào hành trình thì thực sự vất vả với việc chuyển tiếp qua
Khi tôi hỏi, tham gia một kỳ thi lớn như Olympic Toán quốc tế, theo em, một học sinh cần có những tố chất gì và cần có kỹ năng gì và em học hỏi được bạn bè quốc tế điều gì tuyệt nhất thì Đậu Hải Đăng thẳng thắn: “Em nghĩ rằng mọi học sinh đã có tố chất và kỹ năng để vào học lớp chuyên Toán của các trường chuyên hiện nay của Việt Nam đều có khả năng thi học sinh giỏi quốc gia nếu có được sự nỗ lực cần thiết, phương pháp học tập đúng đắn và sự yêu thích Toán học. Các bạn chỉ cần có thêm chút ít may mắn và bình tĩnh trong phòng thi là có thể đi thi Toán quốc tế. Nhưng có đi thi thì mới thấy học sinh quốc tế rất ít gặp phải vấn đề về tâm lý căng thẳng trong phòng thi. Ngoài ra, những nước Âu – Mỹ thường làm bài tốt ở nội dung Tổ hợp – một dạng Toán mà học sinh Việt
Con đường phía trước của chàng trai Vàng Toán học còn rộng dài. Đăng hào hứng khoe với tôi rằng, em đã nộp hồ sơ xin tuyển thẳng vào khoa Toán của Trường Đại học Sư phạm, Đại học Khoa học Tự nhiên và ngành Khoa học máy tính của Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội). Về lâu dài có thể em sẽ đi du học. Nhưng dù học ở môi trường nào thì trong em vẫn nồng nàn cháy bỏng mơ ước được trở thành một người nghiên cứu về Toán học và những vấn đề gần với Toán, dù em biết người làm Toán cũng gặp phải những khó khăn nhất định trong công việc và cần sự nỗ lực, kiên trì để vượt qua. “Khi đó, em tin làm Toán không quá khó khăn như nhiều người nghĩ” – Đậu Hải Đăng đầy tự tin nói với tôi như vậy…
