Thuỷ sinh trong hồ Dầu Tiếng kêu cứu

Đổ giỏ cá gần 20kg vừa mua được lên một miếng bạt đặng phân loại trước khi chở ra thị xã Tây Ninh giao dịch, ông Hoàng, một lái cá, phân tích: "Đám cá nhỏ này bị dính hóa chất xyanua nên thân cứng ngắc. Còn đống thác lác, trắm trôi cỡ lớn vỡ bụng do bị quăng mìn đấy!".

Để được cận cảnh các phương thức đánh bắt hủy diệt, chúng tôi thuê một chiếc thuyền máy với giá 120.000 đồng dạo quanh lòng hồ. Người lái thuyền tuổi ngoài 50, tên Trần Sáng, nhà ở xã Suối Đá. Điệu nghệ cho con thuyền chẻ sóng rẽ lượn qua những doi đất mấp mô nổi giữa lòng hồ, ông Sáng cho biết chỉ cách đây 2 năm, ông vẫn còn là ngư dân chính hiệu. "Trong lúc tôi chấp hành nghiêm chỉnh quy định đánh bắt của pháp luật thì nhiều người vì muốn bắt được nhiều cá đã chơi đủ chiêu tận diệt như dùng xung điện, thả hóa chất, quăng thuốc nổ… Làm không lại tụi nó, lại thêm phần nguồn cá ít đi nên tôi bỏ nghề, chuyển sang chạy đò ngang đò dọc".

"Hung thần" lòng hồ đang săn cá bằng cách chích điện.

Thể theo yêu cầu của khách, ông Sáng bẻ ngoặt tay lái chạy thẳng đến khu vực tập trung nhiều chuyên gia "câu cá" bằng xung điện. Sau 15 phút chẻ nước, ông tắt máy hướng mũi chiếc thuyền về phía nhóm 5 người đàn ông đứng thành vòng tròn chĩa lưỡi xiệc xuống mặt nước rồi cứ thế tản rộng. Xung điện tỏa đến đâu, cá lớn cá bé nổi trắng trên mặt nước đến nấy.

Với những con be bé cỡ một hai đốt ngón tay, các thợ săn chẳng thèm ngó ngàng. "Tụi này chuyên trị cá lóc, cá chình thuộc loại trưởng thành thôi huynh ơi!" - một "thợ câu" cho biết. Chúng tôi hỏi chích điện vầy chắc bội thu lắm thì gã thợ câu tên Hẹm, đứng gần đấy, lắc đầu: "Chỉ đủ sống thôi! Muốn dư dả thì phải quýnh trái nổ mới ép phê". Chỉ tay về phía đám lau sậy um tùm phía trước, Hẹm bỏ nhỏ: "Hồi tối quăng có 5 trái mà tụi thằng Sáu Hạo trúng gần cả tạ, nghe đâu được 2 con cá lăng mỗi con nặng đến hai chục ký. Còn trắm cỏ, mè vinh, mè trắng thì… vô kể".

- Sao anh không quăng mìn cho khỏe, xiệc chi cho mệt?

- "Chỉ có mấy thằng điên thích ở tù mới quẳng thuốc nổ kiểu đó thôi huynh ơi" - Hẹm trề môi: "Đánh trái nổ, đổ thuốc cá (một loại cây lá xay nhuyễn đổ xuống dòng chảy, nước thuốc lan đến đâu cá chết phơi bụng đến nấy), chích xung điện, đẩy ghe mành (mắc lưới nhỏ), cào bay… bị cấm nên tụi nó phải quất ban đêm để tránh bị dòm ngó. Còn tụi kiếm cơm nhỏ lẻ, xiệc cả ngày cùng lắm được dăm bảy ký nhằm nhò gì".

Phần lớn cá được bày bán ven lòng hồ tróc vảy, vỡ bụng do đánh bằng thuốc nổ.

Trước tình trạng khai thác thủy sản bằng các phương pháp đánh bắt hủy diệt tại hồ Dầu Tiếng trên địa phận huyện Dương Minh Châu làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, hủy diệt nguồn lợi thủy sản trong thiên nhiên, từ năm 2005, Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh đã có Chỉ thị số 02/CT-UBND về việc ngăn chặn ghe cào và các hoạt động khai thác thủy sản trái phép trên địa bàn tỉnh. Chỉ thị nghiêm cấm mọi tổ chức, cá nhân khai thác thủy sản bằng "ghe cào, te (xiệp) dưới mọi hình thức trên địa bàn tỉnh".

Cùng đó cấm dùng chất nổ, xung điện, chất độc, lưới mành mành (lưới xanh), các loại ngư cụ cố định như dớn, đăng, đáy trên đường cá di cư sinh sản... Mọi hành vi vi phạm được Chủ tịch tỉnh yêu cầu xử lý nghiêm nhưng đến nay nạn khai thác thủy sản bằng các phương pháp hủy diệt vẫn là thực trạng nhức nhối ở Tây Ninh.

Nếu các cơ quan chức năng không tăng cường tuần tra, xử mạnh những hành vi vi phạm thì cuộc chiến lòng hồ sẽ còn tiếp diễn dài dài