Nguy cơ vùng lõi VQG Yok Đôn mọc lên... thủy điện

Nhiều diện tích rừng sẽ bị xóa sổ

Theo thiết kế dự án đầu tư, Nhà máy thủy điện Đrang Phốk sẽ được xây dựng trên sông Sêrêpốk (xã Krông Ana, huyện Buôn Đôn, Đắk Lắk) thuộc các tiểu khu 430, 431 và 451, là phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của VQG Yok Đôn. Nhà máy có công suất dự kiến khoảng 26MW, điện lượng bình quân năm trên 100 triệu Kwh, với tổng vốn đầu tư gần 900 tỉ đồng. Tổng diện tích ảnh hưởng của công trình khoảng 320ha, trong đó diện tích lòng hồ chiếm hơn 276ha dâng theo lòng sông và 59,88ha rừng sẽ bị đốn hạ để xây dựng các hạng mục liên quan.

Cũng theo báo cáo kết quả điều tra hiện trạng của Trung tâm Quy hoạch, Khảo sát, Thiết kế nông lâm nghiệp Đắk Lắk (nay là Công ty cổ phần NN&PTNT Đắk Lắk) trực thuộc Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk thì phần lớn diện tích trong tổng số 59,88ha rừng bị đốn hạ này thì có tới 50ha thuộc dạng rừng nghèo, gần 3ha rừng trung bình và chỉ có 7,14 ha rừng tự nhiên còn nguyên sinh, có trữ lượng cây đứng rất lớn, chưa được khai thác, cấu trúc rừng ổn định nhiều tầng tán với nhiều loại cây quý hiếm như chiêu liêu đen, căm xe… với trữ lượng gỗ bình quân khoảng 300m³/ha.

Mới đây, nhóm phóng viên chúng tôi đã được kiểm lâm VQG Yok Đôn dẫn đi thực tế tại các tiểu khu 430, 431 và 451, vị trí sẽ xây dựng nhà máy. Theo chỉ giới địa chính thì vị trí này nằm cạnh ranh giới khu vực biên giới thuộc xã Krông Ana, huyện Buôn Đôn được điều chỉnh bởi Nghị định 34/2000/NĐ-CP của Chính phủ thì vị trí nhà máy chỉ nằm cách Tỉnh lộ 1 - ranh giới phía Đông của vườn khoảng 30km, cách khu vực biên giới Việt Nam - Campuchia chưa đầy 10km.

Mô hình Nhà máy thủy điện Đrang Phốk.

Theo quan sát của phóng viên, khu vực này rừng còn khá nguyên vẹn, nhiều tầng tán. Dọc theo sông Sêrêpốk cây cối mọc um tùm, trữ lượng gỗ khá lớn với nhiều cây gỗ quý hiếm, đường kính cả mét như hương, căm xe… Đặc biệt, khu vực này rất nhiều loài động vật sinh sống, chằng chịt những dấu chân các loài thú móng guốc, đặc trưng của hệ sinh thái rừng khộp.

Nguy cơ phá vỡ hệ sinh thái

Trong cuộc họp mới đây, đại diện các Sở, ban, ngành của tỉnh Đắk Lắk cho rằng, địa điểm xây dựng nhà máy có diện tích rừng bị chiếm dụng không lớn, hiện trạng rừng nghèo đã bị khai thác cạn kiệt, là khu vực rừng đặc dụng nên việc giải phóng mặt bằng không phức tạp, chi phí đầu tư thấp, phương án đầu tư của Công ty TECCO có tính khả thi cao, mang lại hiệu quả kinh tế xã hội nên chủ trương cho đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia cho rằng, giá trị của rừng đặc dụng trong khu bảo tồn, VQG thì trữ lượng gỗ giàu hay nghèo, nhiều hay ít thì điều đó ai cũng biết(!).

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Thành, quyền Giám đốc VQG Yok Đôn cho biết: “Việc cho phép xây dựng thủy điện trong VQG Yok Đôn là do các cơ quan chức năng quyết định, vườn không đủ thẩm quyền cho hay không cho xây dựng. Tuy nhiên, nếu dự án Nhà máy thủy điện Đrang Phốk được xây dựng sẽ gây ra nguy cơ phá vỡ hệ sinh thái trong khu vực, ảnh hưởng đến công tác quản lý, bảo vệ vườn quốc gia là điều khó tránh khỏi”.

Bởi khu vực xây dựng nằm ngay trong vùng lõi VQG Yok Đôn, trong quá trình xây dựng, máy móc, thiết bị và con người gây ô nhiễm môi trường, tiếng ồn sẽ làm cho các loài động vật quý hiếm trong vùng bỏ đi nơi khác. Khi chặn dòng sẽ ảnh hưởng đến việc di cư, môi trường sống của các loài thủy sinh trên sông Sêrêpốk. Ngoài ra, sau khi nhà máy vận hành, nước sông sẽ dâng cao, tạo điều kiện thuận lợi cho lâm tặc vận chuyển gỗ lậu bằng đường sông…

“Hiện nay, chủ đầu tư đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ đánh giá tác động môi trường trình Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt. Chúng tôi sẽ có những ý kiến cụ thể về tác động môi trường và khó khăn cho công tác quản lý với cơ quan chức năng” - ông Thành cho biết thêm