Đi tìm nguyên nhân hiện tượng "sét đánh chết người"

Chủ Nhật, 27/08/2006, 08:49
Nguyên nhân gây ra thiệt hại lớn sau dông sét là do người dân thiếu thông tin về cách phòng chống sét và từ đó dẫn đến chủ quan. Các trường hợp chết do sét đánh xảy ra chủ yếu ở nông thôn, khi bà con đang làm đồng hoặc đi trên đê, nơi trống trải. Nhiều người trú mưa dưới gốc cây rất dễ bị sét đánh.

Năm nay, trên cả nước xảy ra nhiều trường hợp tử vong do bị sét đánh. Hiện cơ quan nghiên cứu về sét là Viện Vật lý Địa cầu Việt Nam chưa có con số thống kê chính xác thiệt hại do sét gây ra, nhưng từ đầu mùa hè đến giờ, số lượng thiệt hại về con người và tài sản vẫn không ngừng gia tăng.

Theo nhận định của các chuyên gia nghiên cứu về dông sét của Viện Vật lý địa cầu Việt Nam, mùa dông năm nay không có gì bất thường, nhưng số người bị sét đánh tăng nhiều so với cùng kỳ hàng năm. Ngay từ đầu mùa hè, đã có nhiều người chết vì sét đánh. 

Ngoài thiệt hại về người thì thiệt hại về tài sản do dông sét cũng không nhỏ. Những năm gần đây, nhiều công trình, đường dây tải điện, kho tàng, thiết bị của ngành Bưu chính Viễn thông, thiết bị nghiên cứu khoa học, điện tử... bị sét đánh hỏng, gây thiệt hại lớn. Phải chăng, thiên nhiên đang nổi giận trước sự tàn phá môi trường của con người?

Tiến sỹ Nguyễn Xuân Anh, Trưởng phòng Vật lý Khí quyển, Viện Vật lý Địa cầu Việt Nam cho biết, Việt Nam nằm ở một trong 3 khu vực tập trung nhiều dông sét của thế giới. Mùa dông ở Việt Nam bắt đầu sớm, kết thúc muộn (thông thường từ tháng 4 đến tháng 9). Các cơn dông đầu mùa hay sau những ngày nắng nóng thường rất nguy hiểm… 

Để giảm thiểu thiệt hại về tài sản, khi xây dựng công trình cần có hệ thống chống sét phù hợp. Khi thiết kế hệ thống chống sét tốt nhất phải có chuyên gia hướng dẫn và hàng năm phải đo kiểm tra. Đối với nhà dân, ít nhất cũng phải có hệ thống chống sét đơn giản gồm kim thu sét bằng kim loại đặt trên nóc nhà, nối với hai hay nhiều dây kim loại dẫn xuống hệ thống nối đất (hệ thống nối đất là các thanh kim loại chôn sâu).

Đối với người, chỗ an toàn để tránh sét là tòa nhà, công sở có lắp đặt hệ thống chống sét. Khi ở trong nhà thì tránh xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ điện, tránh nơi ẩm ướt như nhà tắm, bể nước, vòi nước, nên rút phích cắm các thiết bị điện khi có dông sét...

Khi ở ngoài trời, tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú ẩn, tránh xa các vật dụng kim loại như hàng rào sắt, xe đạp, xe máy, chạy ra khỏi nơi chứa nước như ao hồ, không đứng trú mưa thành nhóm người gần nhau.

Nếu cảm thấy tóc bị dựng lên thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào nên lập tức cúi người xuống, lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất. Nếu ở trên tàu hoả, xe buýt, ôtô bọc kín, không được thò người ra ngoài. Sau khi không nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường. 

Cấp cứu nạn nhân bị sét đánh: Người bị sét đánh thường chết ngay tức khắc, nhưng cũng có trường hợp nhẹ, có thể thoát chết. Biểu hiện lâm sàng của người bị sét đánh giống như bị điện giật. Người bị sét đánh cần được cấp cứu ngay tức khắc, nếu bị ngất (ngừng thở, tim ngừng đập) phải thực hiện khẩn cấp hô hấp nhân tạo, kết hợp hà hơi thổi ngạt và xoa bóp tim ngoài lồng ngực.

Tìm những nơi bị gãy xương, không di dời nạn nhân nếu nghi ngờ bị gãy cột sống và tìm cách nhanh nhất để nhân viên y tế đến. Khi nạn nhân tỉnh lại, cần đưa ngay đến bệnh viện để tiếp tục theo dõi. 

Để tìm hiểu kiến thức cơ bản về sét và cách phòng tránh, có thể vào trang web: www.thunderstorm.org.vn hoặc www.chongset.com

Việt Hà
.
.
.