Thanh tra Hà Nội kết luận: Không phát hiện ‘lợi ích nhóm’ trong việc thay thế cây xanh

Ngày 19/5, Thanh tra TP Hà Nội đã công bố kết luận Thanh tra về vụ chặt hàng loạt cây xanh tại Hà Nội gây phản ứng trong dư luận thời gian vừa qua.

Sở Xây dựng phải chịu trách nhiệm chính

Theo Thông báo Kết luận Thanh tra, việc lập và phê duyệt Đề án cải tạo, thay thế cây xanh đô thị hai bên đường Hà Nội giai đoạn năm 2014 - 2015 (Đề án) là phù hợp quy định của pháp luật.

Nhưng trong quá trình thực hiện đã nảy sinh nhiều vấn đề và có sai phạm và Sở Xây dựng là “đơn vị chính phải chịu trách nhiệm về những sai phạm trong quá trình thực hiện Đề án”. 

Kết luận thanh tra nêu rõ: Việc cải tạo thanh thế cây xanh đô thị trên địa bàn TP là việc hệ trọng và nhạy cảm, tác động trực tiếp không chỉ đến cảnh quan, môi trường mà còn tác động tới tình cảm, đời sống sinh hoạt của người dân.

Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện, Sở Xây dựng chưa tranh thủ rộng rãi ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học, cộng đồng cư dân nơi chịu tác động ảnh hưởng.

Công tác thông tin, tuyên truyền trước và trong quá trình thực hiện chưa tốt, chưa sâu rộng nên chưa tạo sự đồng thuận cao của người dân sở tại và nhân dân Thủ đô.

Trong đề án, chưa cụ thể từng nội dung việc cải tạo, thay thế cây xanh theo Kế hoạch làm cho dư luận lo ngại về số lượng cây sẽ bị “chặt hạ” quá nhiều. Nhiều người hiểu đây chỉ là việc “chặt hạ”, “loại bỏ” cây xanh hàng loạt, gây bức xúc trong dư luận.

Việc xác định, ước tính chi phí cải tạo, thay thế cây xanh theo cách tính bình quân 10 triệu đồng/cây bao gồm cả việc chặt hạ, dịch chuyển, trồng cây thay thế, cây bổ sung, chi phí bó vỉa gốc cây và hoàn trả vỉa hè cho toàn bộ 6.708 cây là chưa khoa học, chưa phù hợp với từng nội dung thực hiện cho từng loại cây, từng tuyến đường phố.

Công tác thông tin tuyên truyền không đầy đủ, rõ ràng dẫn đến báo chí và dư luận nhân dân hiểu lầm, bức xúc, hoang mang, lo lắng cho rằng TP có chiến dịch chặt hạ 6.708 cây xanh; đồng thời gây nghi ngờ, băn khoăn việc có thể dẫn đến thất thoát, lãng phí, tiêu cực, tham nhũng…

Kết luận Thanh tra chỉ ra rằng, trách nhiệm để xảy ra những hạn chế, thiếu sót trên trước hết thuộc về Sở Xây dựng, Sở Thông tin và Truyền thông và các cơ quan truyền thông của TP, các cơ quan chức năng được giao thực hiện; lãnh đạo UBND TP cũng có phần trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thiếu sát sao, cụ thể.

Trong việc khảo sát chưa kỹ trước khi cấp phép dẫn đến cấp phép một số cây trồng thay thế, bổ sung không đảm bảo điều kiện để trồng. Trách nhiệm  này thuộc Tổ công tác do Sở Xây dựng chủ trì khảo sát, kiểm tra tình trạng cây trước khi cấp phép.

Thanh tra TP Hà Nội đề nghị UBND TP khắc phục những việc làm không phù hợp vừa qua trong việc cải tạo, thay thế cây xanh tại Hà Nội.

Ngoài ra, Một số cây trồng thay thế mặc dù là loại cây thuộc danh mục cây đô thị nhưng không đúng chủng loại cây đã được cấp phép (103 cây) là chưa thực hiện nghiêm túc nội dung giấy phép đã cấp, trách nhiệm thuộc về đơn bị thực hiện trồng cây và đơn vị giám sát là Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc Sở Xây dựng.

Chặt hạ cây trên tuyến đường Nguyễn Trãi là việc làm cần thiết

Đối với tuyến đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, trong khi Bộ GTVT đang trong giai đoạn thi công tuyến đường sắt đô thị trên cao Cát Linh - Hà Đông và đường hầm tại nút giao Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến, Ban Quản lý dự án đường sắt = Bộ GTVT có văn bản đề nghị UBND TP Hà Nội xây dựng, lập phương án bảo vệ công trình dự án đường sắt đô thị tuyến Cát Linh - Hà Đông. 

Đây là một trong những tuyến giao thông có lưu lượng người tham gia giao thông rất lớn. Những năm gần đây, nhất là từ khi triển khai tuyến đường sắt trên cao, tuyến đường này là một trong những điểm đen về ùn tắc giao thông.

Thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông, tai nạn sập giàn giáo xây dựng gây chết người. Mặt khác, hiện trạng một số cây trên tuyến đường đã bị sâu mục, che khuất tầm nhìn giao thông, các cây nằm dải phân cách giữa làn đường xe thô sơ và làn đường ô tô làm thu hẹp làn đường, cản trở giao thông…

Loại cây trồng trước đây chủ yếu là xà cừ (loại cây rễ ăn nông, ăn ngang) có chiều cao từ 15-20m, phát triển nghiêng về phía đường sắt trong khi khoảng cách từ vị trí cây đến tuyến đường sắt khoảng 14m, nếu cây đổ do mưa bão sẽ gây mất an toàn cho tuyến giảm ùn tắc, giảm tai nạn và xây dựng tuyến đường đẹp, hiện đại thì việc chỉnh trang là cần thiết.

Vì thế, để đảm bảo tuyệt đối an toàn giao thông, việc tổ chức lại giao thông, cải tạo tuyến đường Nguyễn Trãi - Trần Phú, trong đó có việc cải tạo, thay thế cây xanh dải phân cách và cả hai bên vỉa hè của tuyến đường là cần thiết.

Xử lý kỷ luật lãnh đạo Sở Xây dựng và các cá nhân liên quan

Với tuyến đường Nguyễn Chí Thanh, theo khảo sát, cây xanh trên tuyến phố này chủ yếu là cây keo á trám, đã trồng gần 20 năm, là cây thân giòn, dễ gãy và 181 cây hoa sữa trồng với mật độ rất dày gây mùi nồng nặc, nhiều hộ dân sống quanh đây mong muốn được thay cây. Tuy nhiên, xung quanh ý kiến  về loại cây được thay thế là cây vàng tâm hay gỗ mỡ, kết quả giám định của Viện Khoa học lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã xác minh từ nguồn gốc cung cấp, xác định đó là cây Mỡ.

Với những sai phạm và tồn tại trên, Đoàn thanh tra kiến nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo rà soát, điều chỉnh biện pháp, cách làm, khắc phục những việc làm không phù hợp vừa qua trong việc cải tạo, thay thế cây xanh phải đảm bảo chặt chẽ, theo đúng quy định, thiết thực, hiệu quả, chỉ đạo làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền tạo đồng thuận xã hội khi thực hiện.

Nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo UBND TP do thiếu kiểm tra, sâu sát trong công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện việc cải tạo, thay thế cây xanh trong thời gian vừa quan. 

Thanh tra Hà Nội đề nghị lãnh đạo TP chỉ đạo kiểm điểm và xử lý kỷ luật theo quy định đối với các đơn vị, cá nhân thuộc Sở Xây dựng và các đơn vị có liên quan trong công tác tham mưu, đề xuất, tổ chức thực hiện để xảy ra những hạn chế thiết sót.

Đối với Sở Xây dựng, kiểm điểm và có hình thức kỷ luật đối với tập thể, cá nhân lãnh đạo Sở Xây dựng và những cá nhân trực tiếp có liên quan là: Phòng Quản lý Hạ tầng kỹ thuật môi trường và công trình ngầm, Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị thuộc sở Xây dựng là những đơn vị có liên quan trực tiếp để xảy ra những hạn chế, thiếu sót đã nêu trong Kết luận. 

Với tuyến đường Nguyễn Chí Thanh, cần tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học và nhân dân, để trồng cây theo quy hoạch, đảm bảo cây trồng xanh tốt, góp phần cải thiện môi trường và cảnh quan đô thị. Những chi phí phát sinh do các đơn vị tài trợ đảm nhiệm. Sở Tài chính phối hợp với Sở Xây dựng tổ chức tiến hành kiểm kê gỗ, củi trong kho, khẩn trương đấu giá gỗ theo quy định.