BMP Object 19, thiết giáp "lai" độc đáo của Liên Xô
Các loại thiết giáp chở quân và xe chiến đấu bộ binh thường sử dụng bánh hơi và bánh xích. Về cơ bản cả hai phương án thiết kế trên có ưu và nhược điểm riêng.
Bánh hơi dễ chế tạo và có tốc độ cao trên đường nhựa tuy nhiên lại kém cơ động đặc biệt ở các khu vực địa hình phức tạp. Ngược lại bánh xích cho phép các loại phương tiện di chuyển trên nhiều loại địa hình khác nhau tuy nhiên nó lại khiến công tác chế tạo và bảo trì chịu nhiều gánh nặng.
Vào đầu thập niên 1960, Cục Thiết giáp của Quân đội Liên Xô đã tìm cách tạo ra một phương tiện kết hợp ưu điểm của cả hai thiết kế trên. Yêu cầu về một xe chiến đấu bộ binh (BMP) mới được gửi tới một loạt các phòng thiết kế danh tiếng trên khắp đất nước từ Volgograd, Chelyabinsk, Bryansk đến Rubtsovsk.
Phòng kết kế SKB tại Nhà máy máy kéo Altai, Rubtsovsk đã giới thiệu một phương án thiết kế cực kỳ độc đáo. BMP Object 19(đề án 19).
BMP Object 19 |
Khác với các xe half-track thường thấy trong quân đội nhiều nước trong chiến tranh thế giới thứ 2 bánh lốp chỉ dùng để chuyển hướng xe, động cơ vận hành hệ thống bánh xích phía sau tạo lực đẩy, động cơ BMP Object 19 dẫn động cả hai hệ thống bánh này.
4 bánh hơi đường kính 1200mm của xe có khả năng tự điều chỉnh áp suất lốp, giữa thân hai bộ bánh xích giúp xe vượt qua các địa hình phức tạp như tuyết, đầm lầy hay bùn đất..
Khi đi trên đường nhựa xe sử dụng bốn bánh hơi để đạt tốc độ cao nhất tới 80 km/h, khi gặp các địa hình phức tạp, hệ thống bánh xích sẽ được truyền động tăng thêm lực đẩy và giảm áp suất của xe xuống mặt đường.
Các nhà thiết kế của phòng SKB đã cho chiếc xe "lai" này nhiều khả năng mà 50 năm sau cũng ít phương tiện có được. Xe chỉ mất 20 giây để chuyển từ chế độ bánh lốp sang bánh xích và 10 giây để chuyển ngược lại.
Xe cũng có thể "bơi" với vận tốc 10km/h. Để "xứng đáng" với danh nghĩa là một xe chiến đấu bộ binh BMP Object 19 được vũ trang với pháo nòng trơn 73 mm, súng máy đồng trục 7,62mm, tên lửa chống tăng Malyutka.
Xe có 3 khoang trong đó khoang 1 ở đầu xe giành cho lái xe và chỉ huy, khoang giữa chứa động cơ có công suất 300 mã lực và khoang sau chứa được 8 lính bộ binh với cửa ra ở phía sau. Người ta cũng thiết kế một "đường đi" giữa các khoang giúp các binh lính có thể thay thế kíp lái trong trường hợp cần thiết.
BMP Object 19 đã có cuộc trình diễn trước mặt các quan chức của Hồng quân và phô bày được toàn bộ các ưu điểm của nó. Tuy nhiên số phận của nó đã không gặp may khi xuất hiện đối thủ ngay trên sân nhà là BMP-1.
Các lãnh đạo quân đội Liên Xô cho rằng sản xuất một xe bánh xích thuần tuý như BMP-1 sẽ đơn giản và dễ bảo trì hơn một chiếc xe "kết hợp" như BMP Object 19. Nguyên mẫu BMP Object 19 duy nhất sau đó được chuyển tới viện bảo tàng tăng thiết giáp Liên Xô.