Khi những đứa trẻ phạm tội
Gia tăng tội phạm nhí
Đã gần 1 tháng trôi qua nhưng với người dân thôn Na Trung, xã Cẩm Thạch, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh), thì việc Phạm Đức N. (15 tuổi), dùng dao đâm chết hàng xóm vào đúng ngày mồng 1 Tết Nguyên đán Tân Sửu, vẫn đang là một nỗi ám ảnh kinh hoàng.
Trước đó, trong lúc đi chúc tết vào trưa 12-2-2021, bố đẻ của N. là ông Phạm Đức Lập có xô xát với hàng xóm là ông Trần Văn Thuyết. Bị hành hung, ông Lập đã gọi điện cho con trai đến để giải quyết mâu thuẫn. Vốn biết rõ khúc mắc của cha mình, nên không cần nắm rõ đầu đuôi câu chuyện, N. đã thủ sẵn một con dao nhọn rồi tức tốc đến ngay hiện trường.
 |
| Phạm Đức N. (16 tuổi) và hung khí gây ra vụ án giết người. |
Tại đây, sau khi lời qua tiếng lại, N. đã đâm một nhát dao chí mạng vào người ông Thuyết khiến ông chết trên đường đi cấp cứu. Trong lúc đó, một người hàng xóm nhảy vào can ngăn cũng bị N. đâm trọng thương, phải chuyển vào Bệnh viện Trung ương Huế để điều trị. Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Hà Tĩnh đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối tượng. Ngoài ra, bố đẻ của hung thủ là ông Phạm Đức Lập cũng đang bị xem xét, điều tra làm rõ hành vi liên quan đến vụ án.
Tại Nghệ An, ngày 27-2 vừa qua, Cơ quan CSĐT Công an huyện Nghĩa Đàn cũng đã ra quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với 4 thanh niên từ 16 - 18 tuổi ở các xã Nghĩa Lạc và Nghĩa Bình, huyện Nghĩa Đàn để điều tra về hành vi "Cướp tài sản". Danh tính của nhóm đối tượng này được xác định là Nguyễn Văn L., Nguyễn Văn K., Hoàng Văn H. và Lê Văn N., đều đang trong độ tuổi vị thành niên nhưng đã sớm bỏ học, kết thân tụ tập với nhau để ăn chơi, đua đòi. Do thiếu tiền tiêu xài nên cả nhóm đã lên kế hoạch sử dụng hung khí, nửa đêm về sáng chạy xe dọc Quốc lộ 48 đoạn qua địa bàn tìm người đi đường để trấn cướp. Để trấn áp và chống trả khi bị nạn nhân kháng cự, nhóm này bàn nhau sử dụng 2 xe gắn máy che kín biển kiểm soát, dùng gậy ba khúc để làm hung khí.
Sau nhiều ngày lên kế hoạch tỉ mẩn, đến khuya 24-2, khi đang "canh mồi" tại khu vực dốc Tối đoạn qua địa bàn xã Nghĩa Hưng, nhóm đối tượng này phát hiện anh Nguyễn Văn Sơn (sinh năm 1990), trú cùng xã đang chạy xe máy một mình liền áp sát, dùng côn ba khúc đánh vào đầu làm anh này choáng váng, tấp xe vào vệ đường. Ngay lập tức, 4 đối tượng lao đến, dùng vũ lực để lục soát người anh Sơn, cướp đi 1 chiếc điện thoại nhãn hiệu iPhone, 1 chiếc ví da bên trong có số tiền 15 triệu đồng rồi nhanh chóng tẩu thoát. Sự việc ngay sau đó được trình báo đến Công an huyện Nghĩa Đàn. Vào cuộc điều tra, lần theo dấu vết, sau 72 giờ, Cơ quan CSĐT Công an huyện đã có đủ cơ sở để ra quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn giữ người đối với 4 đối tượng nói trên để điều tra, làm rõ hành vi "Cướp tài sản".
Cũng liên quan đến tội danh nói trên, TAND Thị xã. Cửa Lò (Nghệ An) đang chuẩn bị đưa ra xét xử nhóm thanh thiếu niên gồm 13 đối tượng, chia làm 2 băng nhóm gây ra hàng loạt vụ cướp và cướp giật tài sản táo tợn, gây hoang mang trong nhân dân trên địa bàn huyện Nghi Lộc và TX. Cửa Lò. Điều đáng nói, các băng nhóm này đều đang là trẻ vị thành niên, trong độ tuổi từ 14 đến dưới 18 tuổi, nhưng thủ đoạn, hành vi phạm tội vô cùng liều lĩnh, manh động. Chỉ trong một thời gian ngắn, 2 nhóm này đã thực hiện 15 vụ cướp, cướp giật tài sản.
Quá trình "ăn hàng", các đối tượng đều sử dụng hung khí, kiếm, mã tấu khi thực hiện hành vi phạm tội. Trong đó, đáng chú ý là băng cướp gồm 7 đối tượng, do Hoàng Thanh Q. (sinh năm 2004), trú tại TX. Cửa Lò và Nguyễn Anh S. (sinh năm 2004), trú tại TP Vinh cầm đầu, chỉ trong thời gian chưa đầy 1 tháng, đã gây ra 9 vụ cướp, dù tang vật không lớn, song tính chất, mức độ gây án cực kỳ manh động.
Đằng sau những con số báo động
Theo Công an tỉnh Nghệ An, riêng trong năm 2020, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra gần 220 vụ với hơn 300 đối tượng người chưa thành niên vi phạm pháp luật, trong số này có 12 đối tượng nữ. Trong đó, tỉ lệ phạm tội cao nhất rơi vào hai nhóm tội danh là trộm cắp tài sản và cố ý gây thương tích. Công an Nghệ An đã xử lý hình sự 84 vụ, 120 đối tượng; xử lý hành chính 115 vụ, 173 đối tượng; giao cho gia đình quản lý giáo dục 92 trường hợp; ra quyết định quản lý giáo dục 7 em, lập hồ sơ đưa vào trường giáo dưỡng 12 em.
 |
| Nhóm thanh thiếu niên từ 14-18 tuổi gây ra hàng loạt vụ cướp giật tài sản kinh hoàng |
Thượng tá Cao Ánh Hồng, Phó Trưởng phòng Cảnh sát Hình sự Công an Nghệ An cho biết, tội phạm thời gian qua ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Qua nghiên cứu các vụ trọng án, nhất là các vụ cướp, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản gia tăng chủ yếu là do nguyên nhân xã hội.
Nguyên nhân dẫn đến trẻ hư hỏng có nhiều, song cái chính vẫn là thiếu sự quan tâm, dạy dỗ từ phía gia đình. Trong các vụ án cướp tài sản do hai em Trần Văn Th. và Lê Bách S. gây ra là một điển hình. Thời điểm thực hiện hành vi phạm tội, Th. mới 16 tuổi còn S. 15 tuổi. Cả bố và mẹ đều chấp hành án phạt tù nên Th. lớn lên trong trại trẻ mồ côi. Còn Lê Bách S. bố mất sớm, mẹ đi lấy chồng nên S. thiếu vắng tình thương của cả bố lẫn mẹ, thường xuyên bỏ nhà đi, sống lêu lổng.
Tương tự, các đối tượng trong nhóm gây ra 15 vụ cướp giật tài sản của người đi đường chỉ trong thời gian chưa đầy 1 tháng cũng vậy, phần lớn đều đã bỏ học, nghiện game và sống lang thang, thiếu sự quan tâm của bố mẹ nên sớm sa ngã, dẫn đến con đường phạm tội. Nghiêm trọng nhất là vụ án Đào Ngọc H. (17 tuổi), học sinh lớp 11, trú xã Quỳnh Tam, huyện Quỳnh Lưu vì nghiện game, đã bắt cóc rồi gây ra cái chết của cháu Hồ Trần Văn Đ. (5 tuổi), trú cùng xã vào đầu tháng 6-2020 gây rúng động dư luận. Mặc dù đang là học sinh lớp 11, nhưng H. là một người nghiện game, do thiếu sự quan tâm, giáo dục từ gia đình, bố mẹ mải mê mưu sinh, kiếm tiền, phó mặc con cho nhà trường nên nam sinh này đã sớm sa ngã.
Cũng theo Thượng tá Cao Ánh Hồng, ngoài yếu tố gia đình, thanh thiếu niên sa ngã là do sợi dây gắn kết giữa gia đình với nhà trường và các tổ chức đoàn thể còn chưa thường xuyên. Cộng với yếu tố dễ bị dụ dỗ, lôi kéo ở lứa tuổi này, dẫn đến bỏ học, tụ tập ăn chơi đua đòi, khi thiếu tiền để thỏa mãn các nhu cầu cá nhân tất yếu dẫn đến thực hiện các hành vi phạm tội.
Mặt khác, trong bối cảnh xã hội hiện nay, tác động của môi trường sống, các tệ nạn xã hội, ma túy, cờ bạc, văn hóa phẩm độc hại, đồi trụy cũng đã ảnh hưởng trực tiếp đến một bộ phận người chưa thành niên, dẫn đến tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống. Ngoài việc phạm tội nguy hiểm, một bộ phận thanh thiếu niên khác có biểu hiện trộm cắp tiền của gia đình, người thân, bạn bè. Hành vi này không bột phát, mà được nghiên cứu kĩ lưỡng, bài bản để không những đạt được kết quả, mà mục đích còn để qua mặt cơ quan chức năng khi bị điều tra sau này…
 |
| Nhóm học sinh THPT bốc đầu xe máy, vi phạm trật tự an toàn giao thông trên Quốc lộ vừa bị triệu tập |
Luật sư Nguyễn Vinh Diện, Văn phòng Luật sư Vinh Diện và Cộng sự, thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Nghệ An cho rằng, trẻ vị thành niên là lứa tuổi đang trải qua quá trình biến đổi tâm sinh lý, nhân cách chưa hình thành, muốn khẳng định bản thân nên dễ dẫn đến bị sa ngã, lôi kéo. Đối với độ tuổi này, hành vi phạm tội hết sức manh động, nguy hiểm và quyết liệt để đạt được mục đích cuối cùng. Ngoài các hành vi như trộm cắp tài sản, cướp giật hay thậm chí giết người để cướp của, một số trường hợp khác vi phạm pháp luật là để khẳng định bản thân, a dua, đua đòi theo bạn bè.
Đó là hành vi tụ tập, đi xe máy bốc đầu, khoe chiến tích trên Tiktok cả hai nhóm học sinh cấp 3 tại các huyện Con Cuông và Anh Sơn trong thời gian vừa qua. Cụ thể, từ video clip được đăng tải trên mạng xã hội về hai nhóm thanh niên che biển kiểm soát xe máy, không có giấy phép lái xe, không đội mũ bảo hiểm, chở người ngồi sau không đội mũ bảo hiểm có hành vi bốc đầu xe, lạng lách, đánh võng trên Quốc lộ 7A, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân và gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông, cơ quan chức năng đã vào cuộc, nhanh chóng xác minh danh tính các đối tượng này nên đã triệu tập để xử lý theo quy định.
Để hạn chế tình trạng người chưa thành niên phạm tội, Công an Nghệ An đã phối hợp với các tổ chức đoàn thể đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, ký cam kết không vi phạm pháp luật. Đồng thời, tăng cường công tác phân loại, quản lý các đối tượng trong diện nghi vấn để phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả. Tuy vậy, để hạn chế được tình trạng người chưa thành niên phạm tội, thì sự giáo dục quan trọng và thiết yếu nhất vẫn là yếu tố gia đình.
