Xử lý nợ xấu và tái cơ cấu ngân hàng yếu kém còn khó khăn

Sáng 16/11, Quốc hội đã nghe một số báo cáo thực hiện việc chất vấn và trả lời chất vấn của Chính phủ, các bộ, ngành, đồng thời thực hiện chất vấn những nội dung còn chưa thực hiện được trong nhiệm kỳ của các trưởng ngành. Đây được coi là một cuộc “tổng rà soát” của Quốc hội, với tư cách là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân trước việc thực hiện các lời hứa của Chính phủ, các bộ ngành, các cơ quan tư pháp và các địa phương.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu trước phiên chất vấn sáng nay.

Thay mặt Chính phủ trình bày báo cáo thực hiện nhiệm vụ trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Những năm qua, Chính phủ đã nỗ lực đảm bảo ổn định vĩ mô, cân đối ngân sách, tập trung chống thất thu, nợ đọng thuế, chuyển giá…

Trong bối cảnh kinh tế phát triển không thuận lợi, tăng trưởng thấp hơn dự kiến trong khi nhu cầu tăng chi ngân sách nhà nước cho con người, bảo đảm an sinh xã hội, quốc phòng an ninh và đầu tư phát triển là rất lớn, Quốc hội đã cho phép duy trì bội chi bình quân giai đoạn 2011 - 2015 là 5,3% GDP, năm 2015 là 5%, được coi là mức “phù hợp”.

Nợ công được cơ cấu lại theo hướng tăng tỷ trọng vốn vay trung và dài hạn với lãi suất hợp lý để giảm áp lực trả nợ trong ngắn hạn. Quản lý chặt chẽ hơn các khoản vay Chính phủ bảo lãnh và vay của chính quyền địa phương, tăng cường thanh, kiểm tra, tránh thất thoát, lãng phí.

Tuy nhiên, cân đối ngân sách nhà nước vẫn còn nhiều khó khăn, cơ cấu chưa hợp lý, chi thường xuyên lớn, bội chi còn cao. Quản lý và sử dụng NSNN ở một số bộ ngành, địa phương còn chưa chặt chẽ. Còn tình trạng thất thu, nợ đọng thuế, chuyển giá và lãng phí trong chi NSNN. Nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn. Việc sử dụng các khoản vay do Chính phủ bảo lãnh và vay của chính quyền địa phương ở một số dự án hiệu quả còn thấp. Việc thực hiện lộ trình giá thị trường các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu nhìn chung còn chậm.

Trong lĩnh vực ngân hàng, chính sách tiền tệ đã được điều hành linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa. Mặt bằng lãi suất hiện nay bằng khoảng 40% so với năm 2011, phù hợp với diễn biến lạm phát. Thị trường tiền tệ dần ổn định, thanh khoản của nền kinh tế và toàn hệ thống được cải thiện. Từ năm 2011 đến tháng 9/2015, tổng doanh số cho vay đạt trên 171 nghìn tỷ đồng; tổng dư nợ cho vay trên 137 nghìn tỷ đồng với hơn 8 triệu khách hàng.

Về tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), báo cáo cho biết tình trạng sở hữu chéo, đầu tư chéo, cổ đông/nhóm cổ đông lớn, thao túng, chi phối trong hệ thống các TCTD về cơ bản đã được xử lý và kiểm soát. Đẩy mạnh sáp nhập, hợp nhất, mua lại trên nguyên tắc tự nguyện; giảm 17 tổ chức và 2 chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang trong quá trình thanh lý. Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế có đánh giá tích cực về việc cơ cấu lại các TCTD của Việt Nam.

Tuy nhiên, việc cơ cấu lại một số ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém và xử lý nợ xấu còn khó khăn. Còn một số vụ việc vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động tín dụng, ngân hàng. Việc tiếp cận vốn tín dụng, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng chưa được thuận lợi. Chất lượng tín dụng, quản trị và dịch vụ ngân hàng còn phải tiếp tục cải thiện và tăng cường ngày càng phù hợp hơn với thông lệ, chuẩn mực quốc tế và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế...