Thống nhất về tư tưởng và hành động, thực hiện hiệu quả Nghị quyết 22-NQ/TW của Bộ Chính trị
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, từ năm 1981 đến nay, tổ chức bộ máy Bộ Công an đã nhiều lần được kiện toàn theo nguyên tắc tập trung, thống nhất, chuyên sâu, kết hợp quản lý theo ngành với quản lý theo lãnh thổ, bố trí theo cấp hành chính gắn với tổ chức đảng và chính quyền các cấp.
Qua mỗi giai đoạn, tổ chức bộ máy Bộ Công an ngày càng được hoàn thiện, cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng CAND. Tuy nhiên, tổ chức bộ máy Bộ Công an hiện nay còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian; chồng chéo, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ; phân tán, chia cắt về đối tượng, địa bàn, lĩnh vực quản lý; phân công, phân cấp chưa rõ ràng, rành mạch... Những bất cập, hạn chế trên đã làm hạn chế hiệu quả công tác bảo đảm an ninh, trật tự của lực lượng CAND.
Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực và trong nước liên quan đến an ninh, trật tự đang diễn biến hết sức nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự đứng trước nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh toàn cầu hóa và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và các mối đe dọa, thách thức an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống.
Bối cảnh tình hình và yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, đòi hỏi lực lượng Công an phải tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, nâng cao vai trò, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự của các cấp Công an, nhất là Công an cấp tỉnh, cấp huyện, bố trí lại lực lượng để tăng cường cho lực lượng trực tiếp chiến đấu và lực lượng ở cơ sở.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Đảng ủy Công an Trung ương đã chủ động báo cáo Bộ Chính trị về chủ trương, định hướng xây dựng Đề án kiện toàn tổ chức bộ máy Bộ Công an theo tinh thần đổi mới, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tinh nhuệ, chính quy, hiện đại.
Trên cơ sở Đề án của Bộ Công an, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15-3-2018 về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.
Điểm mấu chốt của Nghị quyết này là sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an phù hợp, đồng bộ, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, làm cơ sở cho việc điều chỉnh, sắp xếp, bố trí lại lực lượng và từng bước thực hiện tinh giản biên chế. Mục tiêu kiện toàn tổ chức bộ máy Bộ Công an gắn với hoàn thiện cơ chế, đổi mới phương thức lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng CAND, bảo đảm thống nhất, xuyên suốt từ trung ương đến cơ sở; xây dựng và hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Đảng ủy Công an Trung ương với các tỉnh ủy, thành ủy.
Trước hết, việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an theo Đề án “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” (Đề án 106) là phù hợp với chủ trương của Đảng về đổi mới, sắp xếp hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã được nêu tại Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 17-4-2015 của Bộ Chính trị về “Tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức”; Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.
Đề án 106 đã cụ thể hóa, quán triệt và tổ chức thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII trong lực lượng CAND.
Để phục vụ cho việc xây dựng Đề án, Đảng ủy Công an Trung ương đã chỉ đạo tiến hành nghiên cứu, tổng kết nhiều chuyên đề lớn: Làm rõ quá trình hình thành, phát triển tổ chức bộ máy của Bộ Công an từ khi thành lập đến nay; rà soát chức năng, nhiệm vụ còn trùng lắp, chồng chéo giữa Bộ Công an với các bộ, ngành và giữa các lực lượng, đơn vị trong Công an; nghiên cứu, đánh giá các yếu tố liên quan, tác động đến tổ chức bộ máy Bộ Công an hiện nay; nghiên cứu, tham khảo mô hình tổ chức Công an, cảnh sát, an ninh, tình báo các nước; đánh giá tác động cả mặt thuận lợi và khó khăn của Đề án...
Có thể nói, Đề án 106 được xây dựng bài bản, khoa học, thận trọng, khách quan, kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển. Việc sớm nghiên cứu xây dựng Đề án kiện toàn tổ chức bộ máy Bộ Công an và tham mưu, đề xuất Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW thể hiện tính tích cực, chủ động, gương mẫu đi đầu của Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an trong triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng.
Chủ trương không tổ chức cấp tổng cục, giảm số lượng đơn vị cấp cục ở Bộ từ 126 xuống không quá 60; sáp nhập 20 đơn vị Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; giảm đầu mối cấp phòng trực thuộc cục, Công an cấp tỉnh thể hiện quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt của Đảng ủy Công an Trung ương.
Việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, không chỉ khắc phục được tình trạng cồng kềnh về tổ chức bộ máy, trùng dẫm về chức năng, nhiệm vụ và sự chia cắt về địa bàn, lĩnh vực quản lý mà còn tạo cơ sở cho việc điều chỉnh, bố trí lại lực lượng, sắp xếp cán bộ, cơ cấu biên chế trong nội bộ Bộ Công an một cách hợp lý theo hướng tăng cường cho lực lượng trực tiếp chiến đấu, hướng về cơ sở.
Không tổ chức cấp trung gian là cấp tổng cục, các đơn vị cấp cục sẽ có vị trí, vai trò ngày càng lớn, trách nhiệm càng cao trong thực hiện chức năng tham mưu cho Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ; hướng dẫn Công an các địa phương và trực tiếp tổ chức thực hiện quản lý nhà nước về an ninh, trật tự và đấu tranh phòng, chống tội phạm theo phân cấp của Bộ. Đó cũng chính là tiền đề để cơ cấu lại đội ngũ cán bộ theo hướng tăng cường chất lượng, chuẩn hóa chức danh và xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín; tạo điều kiện tốt hơn để tập trung đầu tư, hiện đại hóa phương tiện phục vụ công tác và chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.
Nhằm khắc phục tình trạng trùng lắp, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp Công an, Nghị quyết của Bộ Chính trị đã phân định rõ vị trí, phạm vi chức năng, nhiệm vụ cơ bản của từng cấp theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”.
Đặc biệt, với việc tăng cường lực lượng, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cho Công an cấp huyện và chính quy hóa lực lượng Công an xã, thị trấn là chủ trương đúng đắn, cần thiết và cấp bách nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ giữ vững an ninh, trật tự ở cơ sở, đồng thời tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa lực lượng Công an với nhân dân. Từ đó, lực lượng Công an sẽ gần dân hơn, bám sát cơ sở hơn, nắm tình hình và giải quyết hiệu quả các vấn đề về an ninh, trật tự ngay từ cơ sở.
Đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy gắn với sắp xếp lại đội ngũ cán bộ là vấn đề lớn, công việc quan trọng, phức tạp, nhạy cảm, tác động trực tiếp đến tư tưởng cán bộ, chiến sĩ và nhiều mặt công tác Công an. Trước những thay đổi lớn, toàn diện về tổ chức bộ máy, theo đó nhiều đơn vị được sáp nhập, không ít đơn vị phải giải thể, cùng việc điều chỉnh, sắp xếp, bố trí lại lực lượng,... cán bộ, chiến sĩ sẽ có những cảm xúc và tâm trạng khác nhau.
Song, cán bộ, chiến sĩ đều nhận thức rõ đây là vấn đề cần thiết, là nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp bách. Sự thống nhất cao về tư tưởng và hành động của lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ, chiến sĩ CAND là yếu tố quyết định thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị và Đề án 106 của Bộ Công an.
