Bỏ hình phạt tử hình với 7 tội danh
- Có nên bỏ hình phạt tử hình đối với các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh?
- Không bỏ hình phạt tử hình đối với tội cướp tài sản trong Bộ luật Hình sự (sửa đổi)
- Không bỏ hình phạt tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy trong Bộ Luật Hình sự (sửa đổi)
Về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự (TNHS) của người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi, dự thảo đã bổ sung thêm một số tội danh như: Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142); Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 144); Tội mua bán người (Điều 150); Tội mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151); Tội tổ chức đua xe trái phép (Điều 265).
Hình phạt tiền sẽ được áp dụng đối với loại tội rất nghiêm trọng, nhưng đơn thuần mang tính vụ lợi như: Tội buôn lậu; Tội vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua biên giới; Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm; Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả; Tội đầu cơ,...
 |
| Quốc hội biểu quyết thông qua Bộ Luật Hình sự (sửa đổi). |
Đối với các tội cũng có tính chất vụ lợi nhưng hậu quả gây hại trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe con người thì không áp dụng hình phạt tiền, kể cả trường hợp tội nghiêm trọng như các tội: Sản xuất, buôn bán hàng giả; sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh,... Quy định này vừa hiện thực hóa chủ trương “giảm hình phạt tù, mở rộng áp dụng hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ đối với một số loại tội phạm”, vừa bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về giảm hình phạt tử hình nhằm bảo vệ quyền con người theo tinh thần Hiến pháp và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp và để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống một số loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, nguy hiểm, Quốc hội đã thống nhất bỏ hình phạt tử hình đối với 7 tội danh: Tội cướp tài sản (Điều 168); Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm (Điều 193); Tội tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249); Tội chiếm đoạt chất ma túy (Điều 252); Tội phá huỷ công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia (Điều 303); Tội chống mệnh lệnh (Điều 394); Tội đầu hàng địch (Điều 399).
Về quy định không áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình (Điều 40), dù có một số ý kiến đại biểu đề nghị vẫn áp dụng hình phạt tử hình với người từ đủ 75 tuổi trở lên nếu phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, giết người, tội phạm về ma túy.
Tuy nhiên, văn bản giải trình, tiếp thu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng quy định không áp dụng hình phạt tử hình đối với đối tượng này thể hiện tính nhân đạo, chính sách khoan hồng của Nhà nước ta, nên quy định này vẫn được giữ. Mặt khác, Luật cũng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu “Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ¾ tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn”. Đoàn thư ký kỳ họp cũng đã gửi phiếu xin ý kiến ĐBQH, kết quả cho thấy, đa số ĐBQH tán thành quy định này (260 đại biểu tán thành, bằng 62,65% số phiếu hợp lệ, 52,63% tổng số đại biểu Quốc hội; có 155 đại biểu không tán thành)
Để bảo đảm định hướng cải cách tư pháp về giảm hình phạt tử hình, hình phạt này chỉ áp dụng đối với trường hợp sản xuất trái phép chất ma túy, mua bán trái phép chất ma túy, vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250) thì chỉ có thể áp dụng hình phạt tử hình đối với người chủ mưu, cầm đầu, người vận chuyển số lượng ma túy đặc biệt lớn.
Đối với Tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, để đáp ứng yêu cầu cấp bách hiện nay trong việc phòng ngừa, đấu tranh xử lý các hành vi vi phạm, Luật đã được quy định theo hướng là loại tội có cấu thành hình thức (hậu quả thiệt hại là tình tiết tăng nặng TNHS) với hình phạt nghiêm khắc.
Theo Nghị quyết về thi hành Bộ luật cũng được Quốc hội thông qua trong buổi sáng, Luật sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ 1-7-2016.
