Giáo sư Dương Quảng Hàm là một học giả tiêu biểu của nền văn học sử Việt Nam hiện đại. Ông hy sinh vào những ngày Thủ đô kháng chiến cuối năm 1946, nhưng đến năm 2000 mới được công nhận liệt sĩ. Cuộc đời vỏn vẹn 48 năm của giáo sư Dương Quảng Hàm không chỉ để lại nhân cách và tác phẩm, mà còn tạo dựng một gia tộc trí thức nức danh.

Nhà thơ, dịch giả Dương Tường mất ngày 14/2/2023 ở Hà Nội, thọ 92 tuổi. Ông là một nhà "Khủng-long-chữ-nghĩa" vì đã dịch sang tiếng Việt hơn 50 tác phẩm văn học của các nhà văn nổi tiếng ở nhiều nước.

Nhà thơ - nhạc sĩ Diệp Minh Tuyền là một gương mặt trí thức Nam Bộ dấn thân cho sự nghiệp cách mạng. Mặc dù ông đã rời xa dương gian, nhưng nhiều tác phẩm của ông vẫn ở lại cùng cộng đồng, trong đó có ca khúc “Hát mãi khúc quân hành” đã vang vọng suốt 40 năm qua.

Cách đây hơn ba chục năm, khi còn công tác ở Báo Văn Nghệ, Hội Nhà văn Việt Nam, tôi chơi khá thân với nhà thơ Bế Kiến Quốc và đã có dịp làm sáng tỏ một “nghi án” văn chương liên quan đến một bài thơ tình của anh. Sự việc bắt đầu từ bài thơ “Hoa huệ” của Bế Kiến Quốc in trên Báo Người Hà Nội ra ngày 1/7/1990 với những câu thơ:

Sinh thời, Đại thi hào Nguyễn Du có năm bài thơ chữ Hán về Thăng Long, trong đó "Long thành cầm giả ca", tức "Bài ca người gảy đàn đất Long Thành" là nổi tiếng hơn cả. Bài thơ này cụ viết vào mùa xuân năm 1813, trên đường đi sứ Trung Quốc, đến nay, đã ngoài 200 năm.

Tôi đến tư gia thăm nhà văn, TS. Phạm Việt Long sau ngày cơ quan cũ của ông tổ chức ra mắt “Tín ngưỡng thờ mẫu từ góc nhìn văn hóa”, NXB Dân Trí năm 2024. Ông tặng tôi tập sách, hay nói đúng tầm là công trình nghiên cứu này. Sách dày đến gần 600 trang, bìa cứng, trang trọng.

Kỷ niệm một năm đôi uyên ương tài hoa Lâm Thị Mỹ Dạ - Hoàng Phủ Ngọc Tường cùng bay về miền mây trắng, hai người con gái của họ là Hoàng Dạ Thư và Hoàng Dạ Thi đã tuyển chọn những bài thơ cha mẹ mình từng viết tặng nhau, để in thành tập thơ “Trăm năm còn gió heo may”.

Đường phố Lý Nam Đế (quận Hoàn Kiếm - Hà Nội) dài hơn một cây số nhưng chỉ rộng 6m nên chật chội giữa hai hàng cây cổ thụ cao vút. Thi thoảng lại có tiếng còi tàu hỏa hí hởn hắng giọng đi qua. Hai bên đường nhiều cơ quan quân đội có lính gác nghiêm chỉnh.

Một số chương trình biểu diễn và triển lãm đang được chuẩn bị tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng để kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu - một trong những nhân vật tiêu biểu của nền âm nhạc Việt Nam hiện đại. Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh vào năm 2000. Tên tuổi của ông gắn liền với những ca khúc quen thuộc công chúng nhiều thế hệ.

Nhìn lại dòng thơ cách mạng kháng chiến 1945-1975, ta thấy phẩm chất chủ đạo và nổi trội nhất là tinh thần yêu nước mang tính chiến đấu với những khúc tráng ca có tính sử thi nhằm động viên người người, lớp lớp xông ra chiến trường trong cuộc trường chinh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Trong bài viết này, tôi hướng đến một phẩm chất đặc biệt khác của dòng thơ này, đó là thi pháp trữ tình lãng mạn đã làm nên sức sống trường tồn của thi ca đương đại.

Là một nghệ sĩ "chơi rộng, chơi đông", trong hơn 20 năm qua, họa sĩ Lê Thiết Cương đã ghé thăm nhiều ngôi nhà của những người làm nghệ thuật, cũng như đi qua nhiều vùng đất khác nhau và anh đã viết lại những điều anh thấy có ý nghĩa để tập hợp thành cuốn tản văn "Nhà và Người" (NXB Hội Nhà văn, 2024).

Họa sĩ, nhà báo, nhà thơ Trần Nhương tự nhận mình trên Facebook là ''Trần ham vui''. Cũng đúng, nhưng tôi lại muốn gọi ông là "Trần đam mê"... Ông mê vẽ, gần như ngày nào tôi cũng thấy ông đưa lên Facebook của mình những bức tranh ông mới vẽ. Tranh Trần Nhương thể hiện nhiều đề tài, từ cỏ cây hoa lá đến những người đẹp, kín đáo có, khỏa thân có...

Từng là Chủ tịch Hội VHNT Lâm Đồng rồi hiện nay là Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam ở tỉnh Lâm Đồng nhưng trước đó, từ năm 1981, ông đã đi làm báo. Và cho đến giờ, khi đã nghỉ hưu, vẫn say sưa viết báo, làm thơ.

Đầu tập "Tạ Văn Sỹ thơ chọn", NXB Hội Nhà văn năm 2024 của nhà thơ Tạ Văn Sỹ (Kon Tum) có hai bài thơ, tính tự bạch rõ nét. Đó là "Thi sĩ" và "Ở rừng". Trong "Thi sĩ", thi sĩ như "tên ăn mày khốn khổ" theo quán chiếu của nhà thơ thật đáng yêu: "Gom góp của đời làm vốn liếng riêng tư". Còn "Ở Kon Tum", anh tự họa: "Sống tràn qua những tuổi/ Ngày tháng tuột sau lưng/ Mắt quen nhìn thấy núi/ Nên hồn xanh như rừng!".

Có những bí ẩn càng cố gắng giải mã chúng ta càng bị lạc vào mê cung và càng không thể tìm ra đâu mới là sự thật. Đó chính là băn khoăn tôi đã đúc kết sau chuyến đi thăm ngôi Mộ Cự thạch Hàng Gòn tọa lạc tại xã Hàng Gòn, cách TP Long Khánh (Đồng Nai) 8km về phía Nam, trên trục Quốc lộ 56 hướng đi Bà Rịa -Vũng Tàu.

Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước là một trong những nhân vật đặt nền móng cho nền tân nhạc Việt Nam. Những tác phẩm của nhạc sĩ Dương Thiệu Tước đã làm xao xuyến giới mộ điệu nhiều thế hệ. Cuộc đời tài hoa và lãng mạn của nhạc sĩ Dương Thiệu Tước không chỉ có sự trầm bổng những cung đàn, mà còn có sự đắm say những bóng hồng.