Chiến công của Thào Súng

Thằng Súng ra tù, hắn lầm lũi bước đi thật nhanh như cố thoát khỏi nơi đã giam chân mấy năm, tuổi bay nhảy của hắn. Không có ai đón, hắn nói trong sự chống chếnh: "Đếch cần, thằng tù có gì oai phong mà đón với rước". Quê hắn ở xã Xuân Trường thuộc xã miền núi xa xôi, nghèo khó. Bố mẹ hắn có muốn đón cũng chẳng biết đâu mà lần. Bốn năm ở tù, bố hắn về thăm chỉ có ba lần. Lần nào bố hắn đến cũng xách từng bao nặng. Bọn cùng buồng giam với hắn tưởng là được ăn to, chạy lại tranh cái bao tải mà bố hắn mang đến. Nhưng ôi thôi, toàn bắp với sắn luộc. Bọn tù trợn trừng mắt nhìn bố hắn rồi vất lăn lóc món quà quê, chúng chẳng thèm đoái hoài đến. Nhưng ở cái miền sơn cước "khỉ ho cò gáy" như quê hắn thì đào đâu ra những thứ cao lương mỹ vị.

Thấy thế Súng đuổi khéo bố về bằng giọng nói nặng nề: "Lần sau ông đừng đến nữa!". Hắn chạy nhanh vào phòng giam và đóng cửa lại. Ngoài kia bố hắn nghẹn lòng nhìn chằm chằm vào cái cửa chết tiệt một lúc rồi trèo lên chiếc xe máy cà tàng. Chiếc xe xa dần, xa dần, để lại luồng khói phụt ra sau xe dài như khói của máy cày. Chờ cho bố đi khuất, hắn mở cửa nhìn vợi theo. Biết gia cảnh thế nên ra tù hắn chẳng báo cho ai biết. Hắn bắt chiếc xe ôm ngược về đường 15A, lên phường Kim Sen quê hắn.

Ông Sơn đắt chiếc xe máy dựng dưới bóng cây nhãn trước sân. Nghe tiếng kêu "ò… b… ò" rất thảm thương. Ông đi ra vườn. Con bê đầy một năm tuổi, nghếch cái mũi khịt khịt. Nó phì ra một hơi thật dài, nước dãi chảy xuống đầy mép. Cái đầu nó cạ cạ vào dóng gỗ bên chuồng nghe lộc cộc, giương đôi mắt thèm cỏ nhìn ông. Ông Sơn vất cho nó một ôm cỏ khô, múc cho con bê chậu nước. Con bê nhìn ông vẫy vẫy đôi tai như có vẻ cảm ơn rồi vục đầu vào đống cỏ. Ông Sơn đi vào nhà miệng lẩm bẩm: "Lạ! Bà nhà đi đâu mà vắng thế này?". Như sực nhớ, lật đật bỏ vội chiếc mũ lên bàn, ông chạy vào buồng, gọi: "Bà nó đâu rồi. Còn đau không dậy nổi à?".

Chiều nay, trước khi đi làm ông nghe bà bảo khó thở, tưng tức vùng ngực. Sáng nay trời trở gió, bà Sa ra vườn sớm. Khi trở vào nhà bà rùng mình ớn lạnh, cơn hen phế quản mỗi lúc trở trời lại hành hạ bà. Nghe tiếng chồng về, bà Sa trở mình ngồi dậy. Mới ốm có một ngày mà đôi mắt bà đã trũng sâu tưởng chừng đổ lấp cả bơ gạo. Từ sáng đến giờ bà mới húp được bát cháo loãng. Ông Sơn nhìn vợ, lòng thấy thương bà hơn. Từ ngày thằng Súng vào tù, bà ít ăn, ít ngủ, già sọm đi, công việc đồng áng trông chừng bê trễ. Ông Sơn ra vườn hái nắm lá hẹ vào để nấu bát cháo trứng cho bà ăn tạm. Bát cháo trứng sền sệt, màu vàng nhạt trên tay đang bốc hơi. Ông đưa miệng phù phù thổi từng thìa đút cho bà. Mùi hẹ quyện với mùi trứng bốc lên thơm lừng, ông lặng đi giây lát nhìn vợ.

Ông Sơn đang loay hoay dọn dẹp thì nghe tiếng chân người đi nhanh vào nhà. Thằng Súng vất cái túi xách lên bàn nhìn ông Sơn khẽ chào. Hắn ngó quanh quất rồi cất giọng: "Mẹ con đâu?". Ông Sơn nhìn Súng như lạ lẫm rồi lên tiếng: "Mẹ mày đang ốm nằm trong giường đó". Súng chạy vào giường nhìn mẹ, hắn cúi xuống nắm bàn tay xương xẩu của bà rồi thở dài: "Khổ thân!". Bà Sa nghe tiếng thằng Súng về, bà vùng dậy, tươi tỉnh.

Bữa tối xong, ông Sơn gọi Súng ra bàn trà cất tiếng: "Sao không nhắn tin để bố đi đón mà lặn lội về một mình khổ sở!". "Tôi đi tù về, đón với rước làm gì!". Ông Sơn nhìn Súng mắng: "Cái thằng! Mày ăn nói gì vậy? Có là thằng tù thì mày cũng là con của bố. Mà mày cải tạo tốt thì người ta mới cho về trước hạn chứ!".

Từ ngày dịch COVID-19 bùng phát, thanh niên bản Hang Dơi không có việc làm nên thường rủ nhau tụ tập nơi nhà Súng đánh bài. Có ly rượu, bọn chúng sát phạt nhau làm ồn ào cả góc bản đang bình yên. Hắn nói với mấy thanh niên bản: "Chúng mày thích gì cứ chơi cho xả láng. Ông Lợi Công an xã là chú tao, ông ấy không làm gì tao đâu".

Nghe tin Súng bị tai nạn xe máy, ông Lợi đến nhà thăm cháu, từ ngoài ngõ ông đã cất tiếng: "Súng đâu rồi? Cháu có làm sao không?". Thằng Súng không nhìn chú, hắn vẫn quay mặt vào vách: "Cháu không sao! Mà chú thăm cháu làm gì cơ chứ. Cháu là thằng tù mà". "Cháu đừng nói vậy. Tù mà cải tạo tốt là được. Nhưng dạo này chú thấy cháu có những việc làm chưa tốt. Chú nhắc nhở cháu cần thay đổi, nếu không gây tiếng xấu cho ba mẹ, cho chú là không được đâu!". Như có điều ấm ức trong lòng từ lâu, Súng quay nhìn ông Lợi và tâm sự: "Cháu ra tù, mọi người nhìn cháu với ánh mắt khác lạ. Mà cháu có tội tình gì đâu, chẳng qua là một sự cố ngoài ý muốn. Bây giờ đi đâu họ cũng bảo cháu là đồ thằng tù. Cháu buồn, cháu chán nản nên muốn quậy phá cho hả giận".

Ống Lợi nhìn vào khuôn mặt thật thà và với những tâm sự của Súng, ông đã thấu hiểu nỗi lòng của nó. Ông dịu giọng nói với đứa cháu đáng thương hơn là đáng trách: "Thôi! Chú hiểu, mọi chuyện rồi sẽ qua. Giờ điều trị vết thương cho lành rồi chú giao việc cho làm". Ông Sơn nghe hai chú cháu tâm tình, lòng ông thấy vui, góp vào: "Phải rồi! Chú phải giúp thằng Súng. Nó là máu mủ ruột rà của chú, là con đẻ của tôi. Đã lỡ vào tù vì tội ham súng đạn, bây giờ về lêu lổng, hư hỏng thì họ nhà ta mang tiếng với bản cả đời. Phải bỏ bản mà đi thôi".

Thực ra tên nó là Ngược, ông Sơn đặt tên cho nó vậy để nhớ đến sự vượt cạn của mẹ nó sau khi sinh ngược. Sở dĩ nó có tên là Súng vì nó hay sưu tầm súng đạn nên người ta gọi mãi thành quen. Có người vui miệng gọi nó là "Súng Ngược". Khi có lệnh thu hồi súng trong thôn bản, nó vẫn giấu một khẩu. Một sáng mờ sương, nó vào rừng để săn thú. Không biết đoảng thế nào nó nhắm bắn vào bụi cây đang động đậy. Tưởng là con thú đi ăn đêm về muộn, ai ngờ trúng một bà đi củi sớm, thế là nó vào tù. 

Từ ngày thằng Súng ra tù, nó trở nên lầm lì, ít nói. Nhưng khi được chú Lợi phân tích sai, đúng nó tỏ ra vâng lời, gần gũi quý trọng bố mẹ hơn. Ông Sơn đã thấy vui vui cái bụng: "Có thế chứ! Thằng Súng là đứa con ngoan mà. Nó không phải là tội phạm, trộm cướp hay "hút hít". Chẳng qua là một sự cố do không làm chủ bản thân".

Được sự nhất trí của lãnh đạo xã qua sự giới thiệu và bảo đảm của ông Lợi, Súng được phân công vào tổ xung kích an ninh về công tác phòng chống COVID-19. Công việc đơn giản là gác chắn, kiểm tra người qua lại vùng dịch. Tuy vậy công việc đòi hỏi sự kiên quyết, bản lĩnh và có một ít chuyên môn về thủ tục, giấy tờ. Nói về bản lĩnh và sự cương quyết thì Súng có thừa. Còn nghiệp vụ, ừ thì đã có chú Lợi, việc gì không hiểu thì hỏi, làm rồi sẽ quen.

Từ ngày có việc làm, Súng luôn bận rộn, đám bạn nhậu xa dần. Mấy thanh niên do Súng lôi kéo cờ bài cũng tìm việc để làm. Súng tự hào lắm, đi đâu cũng nghe một tiếng "anh Súng", hai tiếng "chú Súng", người nhờ việc này, việc nọ. Ngày đêm Súng say sưa với công việc, quên cả nắng hè nóng bỏng trong lều bạt dựng tạm. Có khi lỡ bữa, quên cả đói. Súng cùng với tổ an ninh bản đã ngăn chặn không biết bao vụ vượt chắn trái phép từ vùng đỏ sang vùng xanh và ngược lại; ngăn chặn người vượt biên trái phép từ bên Lào sang, không cho dịch bệnh lây truyền. Việc an toàn vùng dịch trong các thôn bản có nề nếp quy củ, được lãnh đạo các cấp biểu dương.

Súng được lãnh đạo xã cử đi dự lớp tập huấn về nghiệp vụ an ninh do Công an huyện vừa mở. Sau đợt tập huấn, Súng tích cực công tác thôn bản và được tham gia vào "Tổ Nhân dân tự quản về an ninh, trật tự" của bản, Súng vui lắm.

Một hôm Súng tìm gặp ông Lợi để trao đổi một chuyện quan trọng. Giọng hắn vừa dứt khoát nhưng vẫn bộc lộ sự lo lắng: "Chú này! Cháu mới nghe thằng Núi bên bản Hang Chuồn nói, sắp đến hắn sẽ đưa một số người vượt biên. Nói là đi làm việc bên kia biên giới với "việc nhàn, lương cao". Nhưng khi sang đó bọn chúng sẽ bán cho bọn buôn người". Ông Lợi dỏng tai, trán nhăn lại, miệng chậc chậc: "Nguy thật! Phải ngăn chặn việc này lại ngay, nếu không mấy người nhẹ dạ kia sẽ không biết hậu quả như thế nào. Vậy theo cháu phải làm sao?". "Cháu cũng chưa nghĩ ra. Nhưng việc này phải bí mật chú ạ! Thằng Núi nói với cháu, việc này mà lộ ra thì cháu sẽ mất đầu". Ông Lợi nhìn đứa cháu với giọng vừa thương cảm vừa trấn an: "Đừng lo! Chú sẽ báo việc này với lãnh đạo xã rồi tìm cách".

Một sáng sớm tinh sương, khi con gà rừng đầu bản cất tiếng gáy le te, đoàn công tác gồm có Công an huyện, Bộ đội Biên phòng và Công an viên của xã Xuân Trường đã có mặt và triển khai nhiệm vụ. Đội công tác đã nghe tiếng xe máy nổ rì rì trên con đường mòn qua vùng biên giới. Năm chiếc xe máy phân khối lớn chở các đối tượng đang đi vào vòng vây của đội công tác. Hai chiến sĩ biên phòng đóng dân bản đi làm nương sớm đang giả say rượu, vừa đi chếnh choáng giữa đường, vừa giả vờ văng tục để ngăn bọn chúng. Một thằng dẫn đầu dừng xe lại đến cầm tay "lão già": "Ê! Tránh ra cho bọn này đi, không thì ăn đòn đấy". Nói vừa dứt lời, hắn vung tay đấm vào mặt lão già. Nhanh như cắt, người đóng lão già né đòn, chụp tay hắn bẻ quặt ra sau. Biết bị lộ, bọn còn lại quay xe định chạy thoát. Chưa kịp nổ máy thì những họng súng đã chĩa về bọn chúng, cả bọn bị bắt gọn một cách nhanh chóng.

Được khen thưởng về chiến công bắt bọn vượt biên, Súng phấn chấn vô cùng. Sáng nay, Súng chở người yêu xuống phố huyện để mua sắm tư trang. Dựng xe bên đường, Súng thấy có một người quen quen bên chiếc xe ô tô sang trọng đậu gần đó. Quên mất có người yêu đi cùng, Súng lân la đến xin lửa hút thuốc và hai người nhận ra nhau. Thằng này có tên là Lái, một tay chuyên buôn bán "hàng trắng". Hai người quen nhau trong trại tù. Ngựa quen đường cũ, ra tù hắn không chịu bỏ "nghề" mà tiếp tục làm ăn phi pháp. Hai đứa nhắc lại những chuyện trong tù cho đến việc làm ăn… Sau khi bàn bạc, Súng nhận lời dẫn đường cho Lái vượt biên qua xã Xuân Trường để vận chuyển heroin từ Lào sang rồi đưa về thành phố tiêu thụ. Lái tin Súng vì hắn biết tính Súng đã hứa là làm. Và ngày giờ đã định…

Cuộc họp khẩn cấp giữa Công an xã Xuân Trường, Công an huyện và Bộ đội Biên phòng được triển khai. Lực lượng Công an xã phối hợp với Công an huyện và Bộ đội Biên phòng thực hiện theo phương án đã vạch ra.

Súng và Lái sang Lào đã mấy bữa. Như kế hoạch, hôm nay hai đứa sẽ mang hàng về Việt Nam. Súng và Lái mang gùi ăn mặc theo trang phục người Lào đi từ biên giới về, phía sau hai đứa có thêm mấy người Lào cùng đi. Thấy thằng Lái điềm tĩnh, vừa đi vừa huýt sáo, Súng tự hỏi, không biết thằng Lái làm điều gì trắc ẩn đây? Mà hàng hóa bỏ chỗ nào hay giấu trong người hắn, Súng không thể biết. Súng giả vờ vấp hòn đá ngồi xuống xoa xuýt đau để xem thằng Lái có biểu hiện gì. Thằng Lái bước đến lấy chân đá vào mông của Súng, hắn nói: "Chuyện nhỏ, đi tiếp thôi!". Khi bình tĩnh trở lại, Súng nói với Lái như để thăm dò: "Tao thấy như có điều gì bất an. Nghe chú tao bảo hôm nay có đoàn công tác của Bộ đội Biên phòng đi kiểm tra biên giới". Thằng Lái tỉnh bơ: "Không có gì phải lo! Rồi việc đâu sẽ vào đấy".

Vừa đặt chân lên đất Việt Nam, những họng súng đen ngòm đã ngăn đoàn người dừng lại. Mấy người đi phía sau bỏ chạy, nhưng cũng không thoát được sự vây bắt. Súng thấy chột dạ, không biết có chuyện gì đây mà thằng Lái vẫn bình tĩnh, ung dung. Khi đoàn công tác đến kiểm tra hành lý của mọi người, ai cũng ngơ ngác, ngạc nhiên. Không có gì ngoài mấy bộ quần áo, dụng cụ làm nương. Thằng Lái bình thản trước đội công tác của Bộ đội Biên phòng: "Chúng tôi đi làm ăn về, có giấy tờ hẳn hoi. Các ông thả người để chúng tôi đi".

Đội công tác của Công an huyện, Bộ đội Biên phòng và Công an xã họp bàn, đánh giá sự lanh ma của thằng Lái. Nó là thằng dạn dày trong việc làm ăn phi pháp nên tinh khôn như con cáo già. Rồi mọi người cùng nhau rút kinh nghiệm bàn bạc kế hoạch mới.

Vài hôm sau, Lái gặp Súng, nó hí hửng: "Đấy mày thấy chưa! Đối với Công an phải biết đánh lừa, để họ không để ý gì đến mình. Thế mới cao thủ". Rồi hai đứa thầm thì to nhỏ chuyện gì đó.

Sau khi nghe Súng báo cáo tình hình, ngày giờ và kế hoạch qua Lào mua bán heroin của Lái, Công an huyện, Bộ đội Biên phòng, Công an xã lại một lần nữa họp bàn phương án hành động và thành lập "Đội công tác đặc biệt".

Không biết có chuyện gì, tối nay thằng Lái bí mật đến gặp Súng. Thằng Lái to nhỏ kế hoạch với Súng, một lúc nó bảo: "Để tạo bất ngờ, chúng ta thay đổi kế hoạch, phải đi ngay đêm nay không chờ đến tuần sau nữa. Chúng ta không đi theo đường tắt nơi Hang Dơi như đã bàn mà đi theo lối mòn từ đường Hang Chuồn". Súng nghe Lái nói xong, mặt trắng bệch ra. May trời đang tranh tối, tranh sáng nếu không cũng bị thằng Lái phát hiện. Làm sao để báo cho "Đội công tác đặc biệt" biết thằng Lái đã thay đổi kế hoạch bây giờ. Súng thấp thỏm lo âu nhưng chưa nghĩ ra cách gì. Chợt một ý nghĩ lóe lên trong đầu nó. Nó bảo với thằng Lái là đi vệ sinh kẻo đang mót quá. Vào nhà vệ sinh, Súng đổ cả bao bột xà phòng xuống nền nhà tắm và viết mấy chữ: "Bố báo chú Lợi biết, tối nay con đi…".

Hai đứa lầm lũi đi trong đêm tối, nhẹ nhàng cẩn trọng. Thỉnh thoảng con chó nhà ai đánh hơi cất tiếng sủa đổng. Bóng hai đứa xa dần, chìm vào sương khuya. Thằng Lái nói với Súng: "Chắc khoảng ba, bốn giờ sáng là nhận hàng, và chúng ta quay về xã Xuân Trường khoảng năm giờ chiều. Thời gian đó chẳng ai nghi ngờ, nếu gặp ai thì nói đi nương về muộn". Rồi thằng Lái nhìn Súng với vẻ thận trọng: "Mày có chắc không ai theo dõi chứ? Tao tin mày mới giao nhiệm vụ này. Xong việc tao sẽ thưởng cho mày tiền, rất nhiều tiền. Nhưng mà  vụ này lộ ra thì - hắn đưa khẩu súng sau lưng cho Súng xem - thì thưởng cho mày một viên làm kỷ niệm". Thằng Súng bình thản đáp: "Mày yên tâm đi, không sao đâu, chúng mình làm được mà".

Tim thằng Súng giờ đây đập thùng thình như muốn văng ra ngoài. Không biết chú Lợi đã biết tin chưa? Các anh trong "Đội công tác đặc biệt" đã biết thằng Súng thay đổi kế hoạch chưa? Bao nhiêu câu hỏi cứ quay cuồng trong đầu Súng. Đúng là thằng này tinh quái thật. Đi được một quãng, thằng Lái lục túi quần của Súng xem có vũ khí gì không, rồi nó lấy chiếc điện thoại của Súng vứt vào bụi.

Sau khi nhận được tin báo của ông Lợi, "Đội công tác đặc biệt" thực hiện phương án mới và triển khai hành động. Núi rừng đang chìm đắm trong mịt mù sương khuya. Chỉ có tiếng gió thỉnh thoảng thoáng qua xào xạc lá cây rừng. Mọi cảnh vật im lìm trong giấc ngủ. Chỉ có các chiến sĩ trong "Đội công tác đặc biệt" mắt thao láo chờ đợi sự xuất hiện của bọn buôn bán "hàng trắng".

Lái và Súng đã đến biên giới Việt - Lào, tín hiệu giao hàng được thực hiện. Một đứa bên phía Lào tay lăm lăm súng ngắn, một đứa xách túi hàng. Bên này thằng Lái tay cũng giữ chặt súng, còn Súng thì cầm túi xách tiền. Khi hai bên đang trao hàng và giao tiền thì nhiều ánh đèn pin sáng lóa bật lên, có tiếng quát to: "Tất cả đứng im! Chúng mày đã bị bao vây". Mấy tên người Lào bỏ chạy nhưng không thoát nòng súng của Bộ đội Biên phòng. Thằng Lái rút súng chĩa vào mặt Súng, hắn trợn mắt, tay run run: "Đồ phản bội". Súng nhanh chân quay lưng bỏ chạy. Lái nhắm theo bóng Súng bóp cò. "Đoàng", viên đạn cắm phập vào bắp tay của Súng. Mọi người chạy lại cấp cứu băng bó cho Súng. Thằng Lái lựa thế bỏ chạy. Nhưng không kịp nữa rồi, một hòn đá to bằng quả xoài từ tay ông Lợi bay vèo trúng đầu Lái, một tia máu phụt ra, Thằng Lái ôm đầu nằm vật xuống.

*

Súng xuất viện sau hơn nửa tháng điều trị vết thương. Ngày mai, Súng được Công an huyện mời báo cáo thành tích trong hội nghị tổng kết công tác "Tổ Nhân dân tự quản về an ninh, trật tự" của huyện. Súng rất phấn khởi và tự hào vì đã đóng góp một phần công sức mà Súng cùng đồng đội đã vượt qua những tháng ngày vất vả mới có được thành tích hôm nay. Khuôn mặt rạng rỡ hiện lên như ngày nào được vào "Tổ nhân dân tự quản về an ninh, trật tự" của bản. Rộn rực bên trang giấy, Súng phân vân chưa biết mình nên viết gì để ngày mai báo cáo trước hội nghị.

Ngoài kia ngọn gió xuân đang rung rinh cành mai. Những cánh hoa vàng rơi lả tả như đàn bướm trước hiên nhà. Tiếng chim họa mi lảnh lót đầu vườn đang báo hiệu một ngày xuân đẹp trời.