Xót xa cảnh nhà Gươl bục nát ở Hòa Vang

Thứ Năm, 16/03/2023, 05:49

Nhà Gươl là nơi sinh hoạt cộng đồng, tổ chức các lễ hội truyền thống văn hóa, tâm linh của đồng bào dân tộc Cơ Tu… Tại thôn Tà Lang, xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang (Đà Nẵng), có một căn nhà Gươl được xây dựng cách đây đã gần 15 năm. Mặc dù đã được trùng tu, sửa chữa từ 3 năm trước, nhưng trong đợt mưa bão lịch sử khốc liệt năm 2022,  nhiều hạng mục đã xuống cấp trầm trọng…

Dẫn chúng tôi đi vòng quanh căn nhà Gươl được làm bằng bê tông cốt sắt (theo mẫu nhà Gươl truyền thống của đồng bào Cơ Tu), xung quanh vách được thưng bằng tre nứa, trên mái lợp lá cọ rừng, anh Đinh Văn Hin, Trưởng thôn Tà Lang cho biết, trong mùa mưa bão năm 2022, nhà này đã bị hư hỏng rất nhiều hạng mục. Mái nhà đã mục nát, mỗi khi mưa thì thấm dột khắp nơi. Phên tường bao quanh cũng vậy, chỉ cần đụng nhẹ đã có thể rơi bung ra. Các cánh cửa bằng tre đan đã tụt khung, đứt lạt…

Xót xa cảnh nhà Gươl bục nát ở Hòa Vang -0
Nhiều hạng mục nhà Gươl thôn Tà Lang, Hòa Bắc đã xuống cấp trầm trọng.

Do mái nhà, vách phên mục nát, các hiện vật trang trí trong nhà như tranh ảnh, tượng gỗ truyền thống cũng thấm nước, hư hỏng dần theo thời gian. “Mặc dù người dân vẫn dùng để làm nơi sinh hoạt cộng đồng, nhưng sự xuống cấp của nhà Gươl đã làm thiếu đi tính trang nghiêm vốn có trong một không khí tâm linh mỗi khi có những lễ hội của đồng bào diễn ra”, anh Hin lo ngại.

Trước tình trạng xuống cấp các hạng mục của nhà Gươl thôn Tà Lang, thôn cũng đã có báo cáo với UBND xã, đề xuất sớm có kế hoạch cấp kinh phí sửa chữa. “Bà con ở Tà Lang đều rất lo lắng, nếu mùa khô không kịp thời sửa chữa, thì đến mùa mưa, nhà Gươl sẽ càng xuống cấp trầm trọng, sẽ tốn kém rất nhiều kinh phí…”, anh Hin kể thêm.

Chúng tôi được biết, từ cách đây 5 năm, mô hình du lịch sinh thái cộng đồng đã được UBND huyện Hòa Vang triển khai tại 2 thôn Giàn Bí và Tà Lang (đều cùng xã Hòa Bắc), nơi đang tập trung hơn 250 hộ dân đồng bào Cơ Tu sinh sống. Mục đích của dự án là nhằm phát triển đời sống kinh tế - xã hội cho người dân trên điều kiện thiên nhiên sẵn có, gắn với bảo vệ rừng, bảo vệ sinh thái môi trường.

Qua thời gian hoạt động, dự án được đánh giá hiệu quả rất khả quan, tạo công ăn việc làm, tăng nguồn thu nhập cho đồng bào Cơ Tu và điều quan trọng là ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái trong cộng đồng dân cư được nâng lên rõ rệt. 

Tuy nhiên, để mô hình phát triển hơn nữa, mang tính bền vững, cần phải luôn luôn chú ý, chăm sóc, hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa, trang, thiết bị phục vụ cho mô hình du lịch sinh thái.

Theo anh Đinh Văn Hin, từ khi phát triển mô hình du lịch sinh thái cộng đồng, nhà Gươl là một trong những điểm phục vụ cho nhu cầu du khách tham quan, thưởng thức các loại hình văn hóa truyền thống, trưng bày các sản phẩm nghề lâu đời của người Cơ Tu...

Bà Lê Thị Thu Hà, Bí thư Đảng ủy xã Hòa Bắc cho biết, ngay sau mùa mưa bão năm 2022, chính quyền địa phương đã kiểm tra, rà soát những ảnh hưởng, thiệt hại do mưa bão gây ra, trong đó có các nhà Gươl của đồng bào Cơ Tu ở Tà Lang, Giàn Bí. Chính quyền thôn, UBND xã cũng đã có những kiến nghị kế hoạch sửa chữa, nâng cấp đối với các nhà Gươl  ở 2 thôn này.

Đồng bào Cơ Tu ở Tà Lang, Hòa Bắc rất mong chính quyền, ngành chức của huyện và thành phố quan tâm, sớm phân bổ nguồn kinh phí để sửa chữa, nâng cấp nhà Gươl, nơi sinh hoạt cộng đồng của nhân dân và phát triển du lịch sinh thái, nâng cao đời sống kinh tế, xã hội địa phương.

Hồng Thanh
.
.
.