Đằng sau những kỳ tích của bóng chuyền Việt Nam
Chỉ trong vòng nửa năm, các đội tuyển bóng chuyền Việt Nam đã liên tục thiết lập những dấu mốc lịch sử. Đằng sau chức vô địch AVC Challenge Cup châu Á của đội tuyển nữ, hay vị trí top 4 tuyển nam vừa giành được là những câu chuyện ít được nhắc tới.
Tuyển nữ ra thế giới
Chuỗi ngày thần tiên của bóng chuyền Việt Nam bắt đầu diễn ra từ những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5. Đó là lúc các thành viên đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam tham dự giải vô địch các câu lạc bộ nữ châu Á. Dưới tên Sport Center 1, họ đã thi đấu xuất sắc để giành ngôi vô địch với thành tích toàn thắng.
Trong quá khứ, việc đội tuyển quốc gia đăng ký tham dự giải vô địch các câu lạc bộ nữ châu Á là điều không quá hiếm gặp. Thái Lan và Đài Bắc Trung Hoa từng làm điều này trong quá khứ, khi họ phải chịu áp lực thành tích để vươn ra thế giới. Việc đội tuyển Việt Nam "lách luật" tranh tài sớm được thông qua.
Mặt khác, các CLB quốc tế có thể đăng ký ngoại binh để thi đấu. Ở một góc độ nào đó, việc sử dụng cầu thủ ngoại có thể biến một CLB trở nên mạnh hơn đội tuyển quốc gia thông thường. Đó là điều đã xảy ra ở giải đấu năm 2023 và những năm trước. Tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam cũng chạm trán nhiều ngoại binh có chiều cao và sức bật vượt trội trên hành trình đến ngôi vô địch.
Vì những lý do kể trên, chiến công giành ngôi vô địch các CLB nữ châu Á của bóng chuyền Việt Nam là một thành công ngoài mong đợi. Gạt bỏ những tranh cãi liên quan đến câu lạc bộ hay đội tuyển quốc gia, Thanh Thúy và các đồng đội sau đó tiếp tục thi đấu thành công ở SEA Games 32 và AVC Challenge Cup vừa qua.
Trên đất Campuchia, đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đã bảo vệ thành công tấm huy chương bạc. Đây là thành tích tốt của các tuyển thủ, trong bối cảnh Thái Lan tỏ ra quá mạnh so với những đội còn lại trong khu vực Đông Nam Á. Ngoài ra, Philippines và Indonesia cũng là những đội tuyển mạnh mới nổi gần đây.
Chiến công mới nhất của đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đến ở sân chơi AVC Challenge Cup 2023, giải đấu diễn ra trên đất Indonesia. Sau khi đặt chân đến địa điểm tổ chức giải, đội tuyển Việt Nam mới biết họ được ban tổ chức xếp địa điểm lưu trú nằm cách xa nơi thi đấu đến 25-30km.
Từ lâu, việc bố trí địa điểm lưu trú và thi đấu cách xa nhau là một trong những chiến thuật của nước chủ nhà nhằm bào mòn thể lực đối thủ trong thi đấu thể thao. Nhưng ngay cả khi sử dụng tiểu xảo đó, Indonesia cũng không thể ngăn Việt Nam tiến bước. Tuyển Việt Nam đánh bại chủ nhà ngay trong trận chung kết, qua đó giành vé tham dự giải thế giới.
Tuyển nam thoát khỏi bóng tối
Gần 2 thập niên qua, bóng chuyền Việt Nam đã diễn ra cảnh "trọng nữ khinh nam" ở cấp độ CLB và đội tuyển quốc gia. Đội tuyển nữ và giải vô địch quốc gia nữ ít nhiều được ưu ái, quan tâm hơn so với các đồng nghiệp nam. Đó là điều cũng diễn ra ở nhiều quốc gia khác như Thái Lan, Nhật Bản và Brazil.
Tương tự đội nữ, bóng chuyền nam Việt Nam cũng sở hữu nhiều nhân tố đáng chú ý. Tấm HCB SEA Games 31 trên sân nhà là một trong những chỉ dấu cho thấy bóng chuyền nam Việt Nam có thể vươn tầm quốc tế nếu như được đầu tư đúng mức. Và điều đó đã diễn ra trong năm nay, khi bóng chuyền nam Việt Nam tiếp tục có kết quả tốt trước những đối thủ cùng khu vực.
Tại SEA Games 32, bóng chuyền nam Việt Nam đã đánh bại Thái Lan để giành HCĐ. Đến AVC Challenge Cup 2023, các tuyển thủ nam tiếp tục có một giải đấu thành công ngoài mong đợi. Họ đánh bại Đài Bắc Trung Hoa ở vòng 12 đội, sau đó thẳng tiến vào bán kết chạm trán Thái Lan và khép lại giải đấu với vị trí thứ 4.
Việc nằm trong top 4 AVC Challenge Cup 2023 là một thành công ngoài mong đợi của bóng chuyền nam Việt Nam, bởi đội tuyển không đặt nặng thành tích ở giải đấu này. Nhưng với những gì đã thể hiện, bóng chuyền nam Việt Nam cho thấy họ hoàn toàn đủ sức thoát khỏi cái bóng của đội tuyển nữ khi thi đấu quốc tế.
Một tin vui khác dành cho đội tuyển bóng chuyền nam Việt Nam là họ đã có thứ hạng quốc tế. Những chiến thắng liên tiếp ở AVC Challenge Cup 2023 đã giúp bóng chuyền nam Việt Nam đứng hạng 56 thế giới. Trên thực tế, thứ hạng quốc tế chỉ mang tính tham khảo khi thi đấu, nhưng không thể phủ nhận nỗ lực của đội tuyển nam trong những năm qua.
Nhìn từ góc độ khách quan, việc tranh tài và có thành tích ở các giải vô địch châu Á ở bóng chuyền nam cũng khó hơn bóng chuyền nữ. Đó là điểm cần được lưu ý, nhưng không vì thế mà hạn chế cơ hội thi đấu quốc tế của đội tuyển nam. Họ cần được tạo thêm sân chơi để trau dồi kinh nghiệm cũng như nâng cao khả năng của bản thân mình.
Đóng vai trò trung tâm trong việc phát triển, cải thiện thành tích các đội tuyển bóng chuyền nam và nữ Việt Nam chính là Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam (VFV). Tuy nhiên, hoạt động của VFV đến thời điểm này vẫn chưa thực sự tương xứng với tầm vóc của đơn vị quản lý bóng chuyền, một trong những môn thể thao được yêu thích nhất tại Việt Nam.
Trên trang chủ VFV, thông tin thi đấu của các đội tuyển quốc gia khá hạn chế và không được cập nhật thường xuyên. Vào thời điểm đội tuyển nam giành vị trí thứ 4 AVC Challenge Cup 2023, trang chủ mới chỉ cập nhật tin thi đấu từ trận đầu tiên vòng bảng, qua đó thông tin đến người hâm mộ dễ bị bỏ sót.
Tuyển nữ Việt Nam từng mất vị trí số 32 thế giới
Thành tích gần đây ở các giải đấu quốc tế, bao gồm AVC Challenge Cup 2023 đã giúp đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam trở lại vị trí nằm trong top 50 thế giới. Nhưng trong quá khứ, họ từng có thứ hạng cao hơn rất nhiều, cụ thể là top 32 thế giới vào năm 2019. Đây cũng là thành tích tốt nhất của bóng chuyền nữ Việt Nam trong lịch sử.
Tuy nhiên, từ vị trí số 32 thế giới, bóng chuyền nữ Việt Nam đã liên tiếp tụt hạng và biến mất khỏi bảng xếp hạng quốc tế trong 3 năm. Nguyên nhân dẫn đến sự việc này là do trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát, đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam không thể thi đấu quốc tế. Ngoài ra, trong thời gian các giải quốc tế quay trở lại tranh tài, Việt Nam cũng không tham dự.
Một nguyên nhân khác khiến đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam mất thứ hạng quốc tế là hiện tượng ưu tiên thi đấu các giải giao hữu tổ chức trong nước. Phải đến năm 2023, số giải đấu nước ngoài dành cho các đội tuyển nam và nữ tranh tài mới bám sát lịch thi đấu quốc tế hơn.