Cúng sao giải hạn vẫn tấp nập chốn thiền môn

• Đường Tây Sơn ùn tắc vì người dân dâng sao giải hạn
• Dòng người chen chân "giải hạn" ở chùa Phúc Khánh

Mặc dù nhiều năm trở lại đây, nhiều nhà tu hành có uy tín đã trực tiếp lên tiếng khẳng định, giáo lý nhà Phật không có cúng sao giải hạn và không thể giải hạn bằng cách cúng sao nhưng ngay từ Tết Nguyên đán đến rằm tháng Giêng, có nhiều ngôi chùa nổi tiếng, hàng vạn thiện nam tín nữ vẫn không ngại tốn kém tiền bạc, công sức, đổ về mỗi buổi lễ.

Mang theo hình ảnh dòng người ngồi tràn cả ngoài đường để làm lễ dịp Tết Nguyên đán, chúng tôi đến thăm chùa Phúc Khánh, Hà Nội. Đây là một trong những ngôi chùa nổi tiếng nhất cả nước về lượng người đến tham gia lễ dâng sao giải hạn hàng năm. Càng về trưa, lượng khách ghé thăm càng đông. Có lẽ không thể hướng dẫn từng người đến nhờ nhà chùa làm lễ và các thiện nam tín nữ cũng đã quen cách làm tại đây nên trên nhiều cột, bàn được nhà chùa để, dán sẵn các bảng ghi rõ năm, sao chiếu tương ứng, từng nhóm người xúm lại “dò sao” cho mình và người thân trong gia đình để vào nhờ thầy làm lễ.

Chị Phạm Phương Anh, một trong số các phật tử gắn bó nhiều năm với các hoạt động của chùa Phúc Khánh chia sẻ, sở dĩ ngôi chùa này thường thu hút rất đông người về làm lễ cúng sao giải hạn là vì chùa nổi tiếng. Số tiền 150.000 đồng/người để nhờ nhà chùa làm lễ giúp, với chị và gia đình không lớn. Điều quan trọng hơn nữa là nhiều ngôi chùa khác, các thầy cũng nhận làm lễ nhưng thường chỉ làm một buổi, thông thường là vào dịp rằm tháng Giêng.

Riêng chùa Phúc Khánh, lễ được tổ chức trong cả năm. Vì vậy, nhiều người yên tâm khi gửi lễ tại đây, các thủ tục sẽ được thực hiện kỹ lưỡng hơn. Cúng sao giải hạn cũng là hoạt động tín ngưỡng, không bị cấm, người dân có nhu cầu, thầy làm lễ giúp là chuyện đương nhiên. Chùa Phúc Khánh cũng là một trong số những nơi nổi tiếng về mức độ linh thiêng còn cụ thể thiêng như thế nào thì ai tin mới thấy (?!)…

Tuy nhiên, cũng không ít người đến đăng ký tham gia lễ dâng sao giải hạn tại chùa cho biết, họ đăng ký làm lễ như một thủ tục, thói quen của gia đình hàng năm. Nhiều người quê gốc ở quận Đống Đa, dù đã lập gia đình hay chuyển đi sinh sống ở nơi khác vẫn trở về đăng ký làm lễ, rủ thêm cả bạn bè cùng về, kết hợp viếng chùa đầu năm chứ không hẳn vì lo lắng bị sao xấu chiếu mệnh trong năm.

Một trong số các hình ảnh về “biển” người tham gia lễ cúng sao giải hạn tràn ra đường dịp Tết được lan truyền và gây phản ứng trái chiều những ngày gần đây.

Tại nhiều ngôi chùa làng mà chúng tôi có dịp đến tìm hiểu, rất nhiều người dân đều khẳng định họ chưa hề tiếp cận thông tin khẳng định cúng sao giải hạn không có trong giáo lý nhà Phật. Không ít người còn bán tín bán nghi cho rằng mỗi thầy một cách làm, tin thầy nào thì theo thầy nấy. Cúng sao giải hạn là hoạt động được mỗi gia đình thực hiện hàng năm từ đời này sang đời khác, không biết đúng sai như thế nào nhưng xưa ông bà làm như thế nào thì nay cứ làm theo cho yên tâm.

Rất nhiều lần trao đổi quanh câu chuyện cúng sao giải hạn nói riêng, các hoạt động mê tín dị đoan chốn thiền môn nói chung, Đại đức Thích Tỉnh Thiền, Phó Trụ trì Thiền viện Sùng Phúc, Hà Nội khẳng định, giáo lý nhà Phật không có và càng không khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan. Bởi lẽ, mọi sự việc đều là biểu hiện của luật nhân quả. Nếu làm việc xấu, gieo nghiệp rồi bỏ tiền làm lễ mà tránh được hậu quả thì dễ dàng quá. Việc này các thầy không làm được và Phật cũng không làm. Thực chất, nhiều chùa nhận làm lễ cúng sao giải hạn nhưng đúng ra là lễ cầu an. Việc làm lễ chỉ là cách để các thầy giúp thiện nam tín nữ chưa hiểu đúng về đạo Phật yên tâm tạm thời.

Về vấn đề này, Hòa thượng Thích Thanh Từ đã có viết rất rõ trong sách “Bước đầu Phật học”. Nội dung sách khẳng định, các hoạt động như cúng sao, xem hướng, xem tướng, xem bói, đồng cốt, đốt vàng mã đều là mê tín, hoàn toàn trái ngược với giáo lý của đạo Phật.

Thực tế, từ mùa lễ hội năm 2018, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có văn bản gửi Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo các tỉnh, thành, đề nghị các cơ sở hướng dẫn tăng ni, phật tử tổ chức lễ hội văn minh, tiết kiệm, không phô trương, loại bỏ mê tín dị đoan.

Theo ghi nhận của chúng tôi, mùa lễ hội năm 2019, dù lượng người đăng ký tham gia các khóa lễ dâng sao giải hạn tại nhiều ngôi chùa còn đông song ở một số nơi có điều kiện tiếp cận thông tin tốt, công tác tuyên truyền, đặc biệt là những nơi có trụ trì phân tích đúng sai cho phật tử, các hoạt động mê tín dị đoan giảm đáng kể. Nhiều phật tử còn trực tiếp tham gia tuyên truyền chủ trương này dưới nhiều hình thức hiệu quả, kể cả các kênh mạng xã hội. Đây là những tín hiệu vui cho một mùa lễ hội mới.

Tuy nhiên, để chấm dứt hoàn toàn hoạt động này nơi cửa thiền, có lẽ sẽ không thể thực hiện trong một khoảng thời gian ngắn và sẽ cần sự kiên trì, nhập cuộc tích cực hơn nữa của những người hoạt động văn hóa lẫn các bậc tu hành trong việc tuyên truyền.