Nới lỏng tiền tệ nhưng không chủ quan với lạm phát

Đánh giá về động thái này của NHNN, HSBC Việt Nam đã có phát hành báo cáo với chủ đề “Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Quá tam ba bận?”. Theo HSBC, năm 2023 là một năm khó khăn đối với nền kinh tế Việt Nam. Trong bối cảnh nhiều rủi ro gia tăng làm chậm tăng trưởng, NHNN đã quyết định tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ.

“Quyết định giảm lãi suất điều hành 4 lần liên tiếp trong quý 2 cho thấy vai trò chủ chốt của tín dụng đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Thông qua giảm lãi suất điều hành, NHNN muốn giảm chi phí tài trợ vốn cho doanh nghiệp và hộ gia đình; từ đó khuyến khích môi trường kinh doanh và hỗ trợ tâm lý người tiêu dùng”, HSBC nhận định.

Cũng theo các chuyên gia này, sau khi chứng kiến tốc độ tăng trưởng của quý 1/2023 giảm mạnh xuống còn có 3,3% so với cùng kỳ năm trước, Việt Nam tiếp tục chuẩn bị cho những khó khăn lớn hơn. Mặc dù các chỉ số mới nhất cho thấy tình hình không đến nỗi xấu đi, nền kinh tế Việt Nam vẫn chưa có dấu hiệu "chạm đáy" để bật trở lại.

Bên cạnh sự cấp thiết trong hỗ trợ tăng trưởng, động thái mới của NHNN tiếp tục phản ánh hai cân nhắc. Một mặt, NHNN vẫn duy trì tâm thế tích cực về triển vọng lạm phát, một lần nữa khẳng định "lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát". Và, HSBC giảm dự báo lạm phát năm 2023 của Việt Nam từ 4% xuống 2,6%. Còn mặt khác, theo HSBC, NHNN cân nhắc chính là ổn định tiền tệ.

Bất chấp đồng USD mạnh lên gần đây, đồng VND vẫn duy trì tương đối ổn định nhờ tình hình tài khoản vãng lai được cải thiện. Mặc dù vậy, chuyên gia HSBC khuyến cáo diễn biến của cặp tỷ giá USD-VND vẫn cần theo dõi sát sao vì FED nhiều khả năng chưa hoàn tất chu kỳ thắt chặt.

“Chúng tôi giảm nhẹ dự báo tăng trưởng năm 2023 từ 5,2% xuống 5% sau khi xem xét mức độ suy giảm thương mại kéo dài và ảnh hưởng sâu rộng hơn kỳ vọng. Giờ đây, chúng tôi kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi đáng kể từ quý 4, với sự hỗ trợ hơn nữa về chính sách tiền tệ. Sau khi giảm tổng cộng 1,5% trong quý 2, chúng tôi kỳ vọng sẽ còn một đợt giảm 0,5% nữa trong quý 3/2023. Động thái này nhiều khả năng sẽ đưa lãi suất điều hành của Việt Nam xuống 4%, đảo ngược những nỗ lực thắt chặt trong năm 2022, đồng thời tương đương với mức giảm lãi suất trong suốt đại dịch”, chuyên gia HSBC dự báo.

Cũng đưa ra khuyến nghị về chính sách tiền tệ, song World Bank khuyến nghị NHNN thận trọng khi nới lỏng tiền tệ do kinh tế vĩ mô bất lợi. Cụ thể, trong bản tin Cập nhật Kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 6/2023, World Bank cho biết bất chấp những đợt cắt giảm lãi suất của NHNN, tăng trưởng tín dụng vẫn tiếp tục giảm từ 9,2% so cùng kỳ trong tháng 4 năm 2023, xuống 9% so với cùng kỳ trong tháng 5, mức thấp nhất trong những năm gần đây. Điều này phản ánh nhu cầu tín dụng yếu do các hoạt động sản xuất và xuất khẩu tiếp tục suy yếu và nhu cầu vốn giảm từ thị trường bất động sản và chứng khoán.

Tăng trưởng yếu hơn trong gia nhập kinh doanh ròng (-9,5% so với cùng kỳ) cũng như vốn bình quân trên mỗi công ty mới thành lập thấp hơn (-8,6% so với cùng kỳ) cũng có thể là nguyên nhân khiến nhu cầu tín dụng yếu đi. Nhu cầu bên ngoài tiếp tục yếu và những bất ổn toàn cầu đang có tác động bất lợi đến nền kinh tế, dẫn đến xuất khẩu và nhập khẩu bị thu hẹp và sản xuất công nghiệp chậm lại.

"Khi lạm phát có dấu hiệu giảm dần, NHNN đã nới lỏng các chính sách tiền tệ để hỗ trợ nền kinh tế. Tuy nhiên, cơ quan điều hành chính sách tiền tệ sẽ cần theo dõi chặt chẽ sự khác biệt trong xu hướng điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam so với các nước khác, điều mà có thể tạo ra áp lực lên dòng vốn và tỷ giá", World Bank khuyến nghị.

Từ phía cơ quan điều hành, NHNN cũng khẳng định việc tiếp tục điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành là giải pháp linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường hiện nay để thực hiện mục tiêu giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế.