Gỡ ách tắc trong giải ngân gói vay ưu đãi 30 ngàn tỷ

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh cho biết, chỉ còn gần 1 năm nữa, đến ngày 1/6 năm tới là gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng sẽ hết thời hạn giải ngân theo quy định. Nhưng đến nay, mặc dù đã có 15 ngân hàng thương mại tham gia thực hiện, thì kết quả giải ngân cũng chỉ mới đạt được hơn 20%, quá thấp, quá chậm và không đạt như kỳ vọng để hỗ trợ người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở. Điều đáng tiếc, nguyên nhân dẫn đến ách tắc đối với gói vay này, theo ông Châu lại bắt nguồn từ Công văn số 395/BXD-QLN do Bộ Xây dựng ban hành ngày 3/3/2015.

Cụ thể, tại văn bản này, Bộ Xây dựng đã định nghĩa khái niệm người lao động có thu nhập thấp “là người làm việc tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế hoặc lao động tự do tại khu vực đô thị có mức thu nhập không phải đóng thuế thu nhập cá nhân, theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân”.  

Như vậy, theo tinh thần văn bản mang tính hướng dẫn này, tổng thu nhập của người có thu nhập thấp phải ở mức không phải đóng thuế thu nhập cá nhân, tức chỉ có từ 9 triệu đồng/tháng trở lại. Đối với người lao động có tổng thu nhập trên 9 triệu đồng/tháng thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, thì không được coi là người có thu nhập thấp, nên không thuộc đối tượng được vay gói tín dụng ưu đãi. 

Người đăng ký vay gói ưu đãi mua nhà đông, nhưng không phải ai cũng đủ điều kiện được vay.

Trong khi đó, các ngân hàng thương mại lại cho rằng người có tổng thu nhập dưới mức thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân 9 triệu đồng/tháng sẽ không đủ điều kiện về chứng minh khả năng tài chính để trả nợ vay khi tham gia gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng. Do vậy, đối tượng này không đủ điều kiện được vay ưu đãi để mua nhà.

Ông Lê Hoàng Châu còn cho rằng, việc xác định khái niệm người có thu nhập thấp đô thị tại các Thông tư 7/2013/TT-BXD ngày 15/5/2013, Thông tư 17/2014/TT-BXD ngày 18/11/2014 và Công văn số 395/BXD-QLN ngày 3/3/2015 của Bộ Xây dựng chưa phù hợp với các quy định hiện hành. Bởi quy định tại Luật Nhà ở 2005 đã xác định đối tượng được thuê, thuê mua nhà ở xã hội “là cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, công nhân làm việc tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và các đối tượng khác theo quy định của Chính phủ”. 

Ngay trong Nghị định số 71/2010/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở đã chỉ rõ đối tượng được mua, được thuê, thuê mua nhà ở xã hội bao gồm 6 nhóm đối tượng và xác định: “Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị theo quy định của UBND cấp tỉnh”. 

Như vậy, Chính phủ đã giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh quy định đối tượng người có thu nhập thấp cho phù hợp với thực tế tình hình tại từng địa phương, chứ không giao thẩm quyền này cho Bộ Xây dựng. 

Hơn nữa, tại các Nghị quyết của Chính phủ liên quan đến gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng cũng đã không giao thẩm quyền cho Bộ Xây dựng để xác định đối tượng người có thu nhập thấp đô thị. Ngay cả trong các thông tư trên của bộ xây dựng cũng đã không đặt ra tiêu chí mức thu nhập khi xác định đối tượng là người có thu nhập thấp đô thị. Do đó Bộ Xây dựng cần xem xét lại văn bản gây ách tắc trong việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi này.